Architekci z całego świata nagrodzeni za wybitne projekty z cegły

Zwycięzcą w punktacji ogólnej konkursu Wienerberger Brick Award 2012 i jednocześnie laureatem w kategorii „Specjalne zastosowanie cegły” został południowoafrykański architekt Peter Rich nagrodzony za projekt muzeum Mapungubwe Interpretation Centre w RPA. W kategorii „Budynek użytkowy” zwyciężyła stacja elektroenergetyczna zaprojektowana przez szkockie biuro NORD na potrzeby londyńskich Igrzysk Olimpijskich 2012. Jury doceniło także architekta Barta Lensa i jego projekt domu jednorodzinnego nazwany „Królicza nora”.

Najlepszym budynkiem mieszkalnym okazała się rezydencja dla seniorów zaprojektowana przez portugalskich architektów, braci Francisco i Manuela Aires Mateus. W kategorii „Przebudowa” nagrodzony został Słowak Pavol Paňák za stworzenie niepowtarzalnej pracowni, która stała się jego architektonicznym azylem. Nagroda Wienerberger Brick Award, przyznawana co dwa lata od 2004 roku przez największego na świecie producenta cegieł, ma na celu wyróżnić najbardziej interesujące przykłady nowoczesnej architektury wykonane z ceramiki.

Czytaj również: Targi meblarskie w Mediolanie

– Za pośrednictwem konkursu Wienerberger Brick Award chcemy zwrócić uwagę na to, jak innowacyjnym i uniwersalnym materiałem budowlanym we współczesnej architekturze może być cegła – wyjaśnia CEO firmy Wienerberger, Heimo Scheuch. – We wszystkich projektach widać, z jakim wyczuciem architekci potraktowali kwestię lokalnego krajobrazu, co też znalazło odzwierciedlenie w wyborze materiału.

Krytycy architektury oraz dziennikarze z branży architektonicznej z całego świata zgłosili do konkursu wspaniałe obiekty zbudowane przy użyciu materiałów z ceramiki. Do głównej nagrody nominowano 50 projektów z 28 krajów z pięciu kontynentów. Ostatecznego wyboru zwycięzców dokonało międzynarodowe jury w składzie: Plamen Bratkov (Bułgaria), Rudolf Finsterwalder (Niemcy), Hrvoje Hrabak (Chorwacja), John Foldbjerg Lassen (Dania) oraz Zhang Lei (Chiny).

Czytaj również: Szkolenie kadr na Uniwersytecie Erasmusa w Rotterdamie

Pięć nagrodzonych projektów

Filozofia miejsca – Muzeum Mapungubwe Interpretation Centre

Zwycięzcą w punktacji ogólnej i zarazem laureatem w kategorii „Specjalne zastosowanie cegły“ został Południowoafrykańczyk Peter Rich, który wraz z Michaelem Ramage i Johnem Ochsendorfem zaprojektował muzeum Mapungubwe Interpretation Centre w RPA. Park Narodowy Mapungubwe od 2003 roku wpisany jest na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Celem architektów było stworzenie w Parku powierzchni wystawowej przeznaczonej do wyeksponowania lokalnych znalezisk w miejscu, w którym zostały one odkryte. Do budowy obiektu wykorzystano historyczne techniki budowy sklepienia, łącząc je z  udoskonalonymi, naukowymi metodami. Podstawą swojego projektu architekt uczynił kopułę śródziemnomorską, której strukturę analizował we współpracy z brytyjskim University of Cambridge i amerykańskim Massachusetts Institute of Technology.

– Zachowana równowaga pomiędzy tradycyjnymi i najnowocześniejszymi technologiami, jak również odniesienia do niezwykłego okolicznego krajobrazu sprawiły, że mamy do czynienia z architekturą o uniwersalnym i ponadczasowym wymiarze – mówi o zwycięskim budynku członek jury, Hrvoje Hrabak.

Czytaj również: Targi Salone Internazionale del Bagno

Poza działalnością na polu architektury Peter Rich angażuje się w regionalną działalność antropologiczną badając osady ludów Ndebele, Bantwane i Tswana.

– Przyglądam się ich domom i tworzę projekty, których filozofia wypływa z ducha danego miejsca – mówi Peter Rich.

Jego biuro architektoniczne położyło szczególny nacisk na włączenie lokalnej społeczności w realizację projektu. Do budowy nowego kompleksu, złożonego głównie z kopuł różnej wielkości, architekci wykorzystali również cegły ręcznie wyrabiane przez miejscowych robotników z gliny, cementu i wody.

Idealna fasada z cegły – Olimpijska stacja elektroenergetyczna

W kategorii „Budynek użytkowy”, na specjalne wyróżnienie zasłużyło szkockie biuro architektoniczne NORD za projekt stacji elektroenergetycznej. Zrealizowany na terenie Parku Olimpijskiego w londyńskiej dzielnicy East End budynek jest manifestacją rozwiązania czysto geometrycznego, któremu nowe znaczenie nadaje efektowna, czarna jak węgiel elewacja wykonana z cegły. Kontrast pomiędzy masywną podstawą fasady, a ażurową górną częścią obiektu szczególnie przyciąga wzrok.

– Jury doceniło ten projekt ze względu na jego nadzwyczaj klarowną koncepcję oraz perfekcyjne wykonanie elewacji z cegły – wyjaśnił członek jury Zhang Lei.

– Monolityczna prostota tego budynku w przemyślany sposób wyróżnia się na tle okolicznych obiektów sportowych, które są przykładami zabaw z formą architektoniczną – dodaje architekt Alan Pert.

Czytaj również: Ceramika Paradyż na targach MosBuild 2012

Cegła nadaje spójność – „Królicza nora”

W kategorii "Dom jednorodzinny" uznanie jury zdobył architekt Bart Lens projektem „Królicza nora” zrealizowanym w belgijskiej miejscowości Gaasbeek. Rozbudował on na wpół zrujnowany wiejski dom z cegły, harmonijnie łącząc budynek mieszkalny z przylegający do niego gabinetem weterynaryjny przy pomocy dobudówki w kształcie tuby. Głównym wyzwaniem dla architekta była kwestia dostosowania starego wiejskiego domu do dzisiejszych potrzeb mieszkaniowych, przy jednoczesnym zachowaniu wiejskiego charakteru posiadłości.

– Cegła nie funkcjonuje tu wyłącznie jako materiał budowlany, ale także jako koncept umocnienia tego, co już istnieje – tłumaczy Bart Lens. – Cegła jest elementem wiążącym przeszłość z teraźniejszością.

Uwagę jury zwróciło przede wszystkim wykonanie pomieszczenia łączącego budynki.

– To naprawdę inspirujące, kiedy stoi się w gabinecie weterynaryjnym i spoglądając w głąb korytarza nie widzi się, co jest na jego końcu. Trzeba więc podążać za światłem – argumentuje wybór Plamen Bratkov.

Czytaj również: Odbędą sie Targi Eurocucina 2012

Społeczna korzyść połączona z pięknem architektury - Rezydencja dla seniorów

Rezydencja dla seniorów w Alcácer do Sal autorstwa lizbońskich architektów Francisco i Manuel Aires Mateus zwyciężyła w kategorii „Budynek mieszkalny”. Zaprojektowali oni funkcjonalny i przytulny kompleks mieszkalny, który jednocześnie zaspokaja potrzeby społeczności.

– W projekcie chodziło nam przede wszystkim o zapewnienie mieszkańcom równowagi pomiędzy życiem w społeczności seniorów wymagających opieki, a poszanowaniem ich sfery prywatności – wyjaśniają swój koncept architekci.

Projekt przewiduje na przykład pomieszczenia, o których przeznaczeniu mogą decydować sami rezydenci.

– Architektura jest tu rozumiana jako rzeźba i przez to wiąże się z tradycją dwóch portugalskich arcymistrzów: Álvara Sizy i Eduarda Souto de Moury – komentuje członek jury Rudolf Finsterwalder. – Mur jest z zewnątrz otynkowany i pomalowany błyszczącą białą farbą, dzięki czemu budynek nabiera dynamiki i nawiązuje swoim charakterem do rzeźby.

Piec do wypalania cegieł – nowoczesna pracowania architektoniczna

W kategorii „Przebudowa”, jury za zwycięski projekt uznało dom wypoczynkowy i jednocześnie pracownię słowackiego architekta Pavla Paňáka. W ciągu ponad dziesięcioletniej, przeważnie własnoręcznej, pracy renowacyjnej Paňák przekształcił dawny piec do wypalania cegieł w swój osobisty ceglany azyl architektoniczny, znajdujący się u podnóża Karpat, w miejscowości Čachtice.

– Budynek ten jest ekscytujący, ponieważ wyraża tak wiele emocji w sposobie kreowania przestrzeni oraz współistnienia z otaczającą naturą – ocenił John Foldbjerg Lassen.

Główną formę pracowni wyznacza pierwotna struktura pieca do wypalania cegieł. Wychodząc z przekonania, że architektura wymaga ładu i poszanowania tradycji, architekt oparł projekt swojego atelier na niemal idealnym zachowaniu zasad kartezjańskiej geometrii.

– Stworzone przeze mnie atelier jest hołdem dla tradycji i ciągłości miejsca, a także samego procesu wytwarzania cegły – stwierdził Pavol Paňák. – Wypalanie cegieł było niezwykle wymagającą pracą, w której konieczne były koncentracja, cierpliwość oraz zręczność.

Album „Brick'12”

Równocześnie z rozdaniem nagród Wienerberger Brick Award ukazał się album zatytułowany „Brick'12”. W tym obszernym, 240-stronicowym kompendium międzynarodowi specjaliści w dziedzinie architektury prezentują nagrodzone prace, jak również wszystkie nominowane do konkursu projekty. Wśród nich znajdują się także trzy polskie obiekty: dom jednorodzinny z Rybnika autorstwa Marcina Jojko i Bartłomieja Nawrockiego, DogmA–house Project Grzegorza Stiasnego oraz Andel's Hotel zaprojektowany przez OP Architekten.

W tegorocznym albumie nowością jest dodatek „Brick+”, który zawiera anegdoty o budowaniu, a także opowieści o projektach i ich autorach. Miłośnicy architektury zainteresowani tematem mogą nabyć album w księgarniach krajów europejskich oraz na stronie internetowego sklepu Wydawnictwa Callwey (http://www.callwey-shop.de/brick-12.html).