Budownictwo szkieletowe - podstawowe wiadomości

Z drewna można budować domy różnej wielkości, stosując różnorodne technologie.
Lekkie budownictwo szkieletowe tworzy się na trzy sposoby: „budując z patyków” na placu budowy, wznosząc domy z półproduktów zrobionych w fabryce, lub korzystając ze złożonych modułów. Najbardziej popularną metodą budowy domów w lekkim szkielecie drewnianym jest montaż na placu budowy. Ściany, stropy i konstrukcję dachową montuje się z desek w miejscu budowy domu.

Składanie domów prefabrykowanych polega na tym, że gotowe elementy ścian, stropów i dachów, przygotowywane w różnym stopniu w fabryce, składa się na miejscu budowy.

Budownictwo modułowe to wysoko zaawansowana prefabrykacja. W fabryce przygotowywane są duże elementy przestrzenne budynku, a czasem całe, małogabarytowe budynki. To najszybszy sposób na postawienie domu.

Do budowy domów stosuje się drewno suszone komorowo do wilgotności 16-18%. Należy używać wysokiej jakości drewna iglastego, bez śladów pleśni, grzybów, owadów i kory. Może być ono zaimpregnowane, zaś bezwzględnie zabezpieczyć należy: zewnętrzne elementy konstrukcyjne domu, słupy i podpory poniżej poziomu gruntu, części ścianek szkieletowych w piwnicach i stropów opartych na ścianach piwnicznych, oraz elementy stykające się z betonem.

Systemy lekkiego budownictwa szkieletowego

 
Budownictwo kanadyjskie, tzw. „kanadyjczyki”. Konstrukcje domów budowanych w tej technologii cechuje lekki szkielet drewniany. Wszystkie elementy konstrukcyjne budynku maja taką samą grubość. Szerokość elementów jest uzależniona od ich przeznaczenia. Wysokość belek przyjmuje się w zależności od rozpiętości stropu. Na krokwie dachu, w zależności od jego konstrukcji, stosuje się elementy wysokości 140 lub 185 mm. Rozstaw wszystkich elementów konstrukcji wynosi 400 mm dla ścian nośnych budynków o więcej niż jednej kondygnacji i dla belek stropowych oraz 600 mm dla słupków ścian parterowych i elementów konstrukcji dachu.

Od wewnątrz szkielet i ocieplenie trzeba zaizolować folią paroszczelną. Konstrukcja ścian wewnętrznych obłożona jest obustronnie płytami gipsowo –kartonowymi lub g- kartonowymi wodoodpornymi.

W budownictwie ryglowym elementem konstrukcji jest szkielet drewniany, z polami wypełnionymi murem ceglanym. Taka konstrukcja nazywana jest murem pruskim. Nie spełnia ona jednak współczesnych wymagań dotyczących przenikalności cieplnej, więc domy takie musza być docieplane. Dla zachowania walorów estetycznych, ociepla się je od wewnątrz.

Budownictwo niemieckie

 
Budownictwo niemieckie różni się od kanadyjskiego zwiększonymi przekrojami części konstrukcji drewnianej. Wszystkie elementy konstrukcji maja grubość 50 lub 60 mm. Szerokość i wysokość poszczególnych detali jest bardzo zbliżona. Układ warstw w ścianach zewnętrznych pozostaje taki sam.

Budownictwo szwedzkie

 
Budownictwo szwedzkie różni się od budownictwa kanadyjskiego i niemieckiego tym, że stosuje się grubsze ściany zewnętrzne. Zwiększa to energooszczędność budynku. Także na słupki ścian nie stosuje się drewna litego. Wykonuje się je z dwóch pionowych elementów połączonych przewiązkami, tworząc małą kratowniczkę. Układ warstw ścian zewnętrznych pozostaje taki jak w budownictwie kanadyjskim i niemieckim. Dopuszczalne jest wznoszenie budynków do pięciu kondygnacji.

Domy z bali

 
Obecnie bardzo popularne są domy z bali. Pięknie prezentują się na wsiach oraz na działkach leśnych, nie pasują jednak do krajobrazu wielkich miast. To specyficzne budynki z „charakterem”. Fundamenty w domach z  bali przygotowuje się wcześniej. Zazwyczaj stosuje się fundamenty płytowe, chyba że inwestor chce mieć budynek podpiwniczony. Wówczas stawia się tradycyjne ławy i ściany fundamentowe.
Pozostałe elementy domu- schody, więźbę i pokrycie dachowe oraz stropy- wykonuje się w podobny sposób jak w domach szkieletowych.

Oprócz fundamentu i podłogi na gruncie nie wymagają one wykonywania żadnych prac „mokrych”, dlatego można je stawiać przez cały rok. Ze względu na naturalny budulec domy z bali uważa się za zdrowe. 

Drewno na bale powinno być suszone komorowo. Przygotowane w ten sposób elementy zachowują stały wymiar, bez tworzenia się między nimi szczelin. Dzięki temu niszczy się też ewentualne zarodniki grzybów, owady oraz ich larwy. Bale mogą mieć różne przekroje. Najpopularniejsze są prostokątne i okrągłe.

Montaż domu z bali trwa dosyć długo, ponieważ bale są bardzo ciężkie. Skomplikowany jest też sposób ich układania. Stawia się je jeden na drugim, łącząc za pomocą wyprofilowanych na końcach piór i wpustów lub zamków. Takie rozwiązanie ułatwia ich szczelne i stabilne instalowanie. Między balami można układać materiał izolacyjny. Do izolacji stosuje się paski wełny mineralnej lub taśmy poliuretanowe. Od zewnątrz ściany powinno się pomalować impregnatem odpornym na promieniowanie ultrafioletowe. Tak zabezpieczone drewno nie będzie czerniało.

Istnieje kilka rodzajów konstrukcji z bali. Do budynków z bali pełnych stosuje się bale o różnych kształtach. Najbardziej popularne są okrągłe, które układa się poziomo, uszczelniając je pomiędzy. Z bali można także wykonywać konstrukcje dachu. Dla budynków mieszkalnych wykonanych z bali istotne jest zachowanie odpowiedniej grubości ściany, która zapewni wymagany przepisami współczynnik przenikania ciepła U w granicach poniżej 0,5. Konieczne jest docieplenie ścian o grubości mniejszej niż 23 centymetry.

Można stosować także bale wykonane z elementów klejonych. Takie rozwiązanie jest optymalne w przypadku braku możliwości zdobycia drewna o odpowiednio dużych przekrojach. Najbardziej popularnym rozwiązaniem, nie wymagającym stosowania bali pełnych, jest wykorzystanie półbali. Wówczas domy buduje się w lekkiej konstrukcji szkieletowej, okładając je następnie półbalami, z zachowaniem węgłów z widokiem bali pełnych.

W Polsce najpopularniejsze jest budowanie domów jednorodzinnych z bali grubości 70 lub 90 mm. Domy takie wymagają docieplenia. Żeby zachować urokliwą elewację domu z bali, wykonuje się je od wewnątrz.

Dach w budownictwie drewnianym

 
Na dach domów o konstrukcji drewnianej coraz częściej używane są pokrycia dachowe oparte na drewnie w różnej postaci. Popularne są gonty i wióry osikowe. W lekkim budownictwie drewnianym często również wykonuje się elewacje z drewna. Jeśli na dachu będą układane gonty bitumiczne, do krokwi trzeba zamocować poszycie z desek lub wodoodpornych płyt wiórowych i pokryć je papą. Sztywnego podkładu nie trzeba wykonywać pod blachę dachówkową, dachówkę ceramiczną lub cementową. Zamiast niego do krokwi mocuje się folię wstępnego krycia, a następnie ruszt drewniany.

Zalety  i wady lekkich domów szkieletowych

Zalety domów szkieletowych

1. szybka budowa- oszczędność czasu.
2. technologia nie uzależniona od pory roku, nie ma konieczności robienia przerw w budowie.
3.  przystępna cena
4. dobra izolacyjność termiczna

Wady domów szkieletowych

1. trudno osiągnąć prawidłową izolacyjność akustyczną, a wymaga to od wykonawcy dużej wiedzy i solidności.
2. słabo akumulują ciepło.
3. błędnie wykonane są mało odporne na działanie ognia.

Zalety i wady domów z bali

Zalety domów ze ścianami z bali

1. praca przy nich jest czysta i nie wymaga prawie żadnych przerw technologicznych
2. produkt jest doskonały do obróbki
3. odpowiednio zakonserwowane są bardzo trwałe
4. ściany grubsze niż 22- 30 cm zapewniają odpowiednią izolacyjność termiczną bez konieczności ocieplania
5. są dźwiękochłonne, dobrze izolują akustycznie
6. mają niepowtarzalny klimat

Wady domów ze ścianami z bali

1. źle wykonane są mało odporne na działanie ognia
2. postawienie ich jest drogie
3. trwałość budynku w dużej mierze zależy od dobrego wykonania, najlepiej zatrudnić sprawdzonych profesjonalistów
4. pasują wizualnie tylko do określonych miejsc- otoczenia przyrody i innych domów drewnianych
5. budowa trwa długo i jest skomplikowana.

Firmy budowlane specjalizujące się w budownictwie drewnianym

Budownictwo drewniane zyskuje w Polsce coraz większą rzeszę zwolenników. Domy z bali buduje w kraju kilka specjalistycznych firm. Większość proponuje klientom domy letniskowe, zaś niewielki odsetek całoroczne budynki mieszkalne. Oferowane domy mogą mieć różnorodne kształty i gabaryty, wszystko można indywidualnie ustalić z wykonawcą. Można stawiać budynki podpiwniczone, chociaż coraz mniejsza liczba inwestorów decyduje się na piwnice.

Na specjalne życzenie producenci mogą dostarczyć elementy domu do samodzielnego montażu. Powinni wówczas dołączyć fachową instrukcję. Firmy proponują montaż domu przez wykwalifikowaną ekipę. Zdarza się, że jest on wliczony w cenę elementów. Budowa domu z drewna trwa zazwyczaj od 2 do 4 tygodni. Decyzja o kupnie domu z bali, powinna być poprzedzona dokładnym przejrzeniem ofert producentów. Można wówczas sprawdzić, jakie elementy domu są wliczone w cenę, a za jakie materiały i za jakie prace trzeba będzie dodatkowo zapłacić. Warto nawiązać współpracę z fachowcami polecanymi przez firmę z której usług korzystamy. Za niewielką dopłatą wykonają oni wszelkie prace instalacyjne nie wliczone w cenę postawienia domu. Czasami udaje się wynegocjować lepsze warunki, niż te zawarte w ogólnym cenniku. W końcu, jak mówi stare przysłowie- „klient nasz pan”.

Czytaj również: Budowa wiaty garażowej? To bardzo proste! Oto informacje, które będą Ci potrzebne