Jak zadbać o odpowiednią akustykę w pomieszczeniach szkolnych? Podwieszane sufity.

Powodem jest nadmierny hałas wynikający z braku odpowiedniej akustyki przestrzeni szkolnych. Większość polskich placówek oświatowych nie spełnia podstawowych norm związanych z akustyką pomieszczeń. Taka sytuacja bezpośrednio przekłada się na zachowanie, a przede wszystkim stan zdrowia dzieci w wieku szkolnym. Rozpoczęty niedawno nowy rok szkolny powinien być więc okazją do zwrócenia uwagi na tą bardzo ważną, ale niestety często pomijaną kwestię.

 

Nie uważam, bo nie słyszę…

Przeciętny uczeń spędza w szkole średnio do 6 godzin. W ciągu tego czasu jego słuch poddawany jest skrajnym wrażeniom. Podczas lekcji w klasie, dzieci siedzące w dalszych ławkach często niedostatecznie słyszą bądź rozumieją nauczyciela. Spowodowane jest to nieodpowiednim rozchodzeniem i zbyt wysokim poziomem hałasu potęgowanym m.in. przez nadmierne odbicia fal dźwiękowych w pomieszczeniu oraz przeszkadzającym hałasem wywołanym przez np. pracę wentylatorów lub odgłosy dobiegające z ulicy przez otwarte czy tylko uchylone okna. Wówczas dziecko musi mocno wytężać słuch, ale najczęściej jednak zupełnie wyłącza swoją uwagę, zaczyna przeszkadzać, jest rozkojarzone i znudzone. Skutkuje to zaległościami w nauce, a nauczyciele zwykle wyciągają jeden wniosek – dziecko jest nadpobudliwe lub ma ADHD, trzeba iść do poradni. Mało kto przyczyn dopatruje się jednak w złych warunkach akustycznych panujących w klasie.

 

Jestem niespokojny, bo jest za głośno…

Przerwy między lekcjami dzieci najczęściej spędzają na zatłoczonych, szkolnych korytarzach, na których panuje nadmierny hałas spowodowany podniesionym głosem nauczycieli, krzykami i wrzaskami innych uczniów… Takie warunki nie tylko nie sprzyjają efektywnemu odpoczynkowi przed kolejnymi zajęciami, ale mają również bardzo negatywny wpływ na układ nerwowy każdego dziecka. Permanentny i uciążliwy hałas, utrzymujący się na poziomie od 90 dB nawet do 110 dB, który można porównać do natężenia dźwięku, jaki wywołuje młot pneumatyczny, początkowo powoduje zmęczenie, a z czasem zaczyna irytować. W następstwie jednak skutkuje u dzieci także złością i agresją. Najbardziej niepokojące jest jednak to, że przebywanie w tak hałaśliwym i znacznie przewyższającym normy akustyczne środowisku, może powodować stres i stany lękowe, ale przede wszystkim poważne i trwałe uszkodzenie słuchu.

 

Lekcja akustyki

Jak wykazały badania, poziom hałasu podczas lekcji w typowej polskiej klasie waha się między 53 – 77 dB. Średnia hałasu tła, czyli wszystkich dźwięków przenikających do pomieszczenia z różnych źródeł (np. z korytarza, z ulicy itp.), wynosi 40 – 50 dB. Przepisy krajowe i zagraniczne podają natomiast, że skrajna wartość poziomu hałasu, która pozwala jeszcze na niezakłócony odbiór mowy wynosi 35-40 dB. Wniosek jest więc jednoznaczny – poziom hałasu jest zdecydowanie za wysoki. Skutek? Jak wykazały badania epidemiologiczne przeprowadzone przez warszawski Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, w Polsce co szóste dziecko ma problemy ze słuchem wywołane hałasem. W przypadku każdej przestrzeni przeznaczonej do skupienia, nauki czy pracy, a w szczególności tej, w której przebywają dzieci, ogromną rolę odgrywa znajomość zasad akustyki pomieszczeń. Aby dzieci w wieku szkolnym mogły dobrze się rozwijać, a przede wszystkim efektywnie przyswajać wiedzę, konieczne jest spełnienie podstawowych warunków środowiska optymalnego akustycznie.

 

Usłyszeć własne myśli

Aby kształtować w sposób optymalny środowisko akustyczne pomieszczeń edukacyjnych, warto zastanowić się nad wykorzystaniem sufitów podwieszanych.

– Dziś na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań, które mogą pomóc poprawić warunki akustyczne nie tylko w salach lekcyjnych, ale również na szkolnych korytarzach, w czytelniach i bibliotekach. Odpowiednio dobrane pod względem parametrów akustycznych płyty sufitowe znacznie poprawiają rozumienie mowy,a także mogą zmniejszyć poziom hałasu tam, gdzie to konieczne – tłumaczy Anna Baczkowska z firmy Armstrong, lidera na rynku sufitów podwieszanych. We wnętrzach, w których prowadzone są zajęcia, najistotniejsze jest to, by nauczyciel był dobrze słyszany i rozumiany przez każdego ucznia, bez względu na to, w którym miejscu sali siedzi.

– Pochłanianie dźwięków w klasach szkolnych nie powinno być zatem ani zbyt wysokie, ani też zbyt niskie. Najlepiej sprawdzą się tu sufityo parametrach pochłaniania dźwięku na poziomie optymalnym, czyli do 0,60-0,70 αw np. ULTIMA oraz PERLA – wyjaśnia Anna Baczkowska. W miejscach, gdzie ważna jest dobra koncentracja takich, jak biblioteki i czytelnie, istotne jest natomiast możliwie najskuteczniejsze zmniejszenie poziomu rozpraszającego i przeszkadzającego hałasu. – Wszędzie tam, gdzie najważniejsza jest cisza i skupienie, najlepszym rozwiązaniem będzie zainstalowanie sufitu, którego płyty charakteryzują się maksymalnym pochłanianiem dźwięków, na poziomie 0,9-1,0 αw, np. ULTIMA OP, PERLA OP oraz OPTIMA. Takie sufity dobrze spełnią swoją funkcję również na korytarzach, skutecznie obniżając poziom hałasu i tym samym poprawiając warunki do odpoczynku podczas przerwy w pracy – podkreśla Anna Baczkowska.

 

Czy wiesz, że…?
Według badań przeprowadzonych w wybranych szkołach podstawowych, około 19% pierwszoklasistów ma zaburzenia słuchu, a aż 33% odczuwa szumy uszne.
W szóstych klasach wzrasta liczba dzieci z zaburzeniami słuchu - około 21%, natomiast 29% odczuwa szumy.
Wystarczy godzina pracy w warunkach nadmiernego hałasu (90-110 dB), by na powrót do prawidłowego słyszenia potrzebować aż 8 godzin.

Czy wiesz, że…?
Skalę hałasu określa się w decybelach (dB). Na co dzień spotykamy się z dźwiękami o zróżnicowanym natężeniu, które w różny sposób wpływają na nasz organizm. Za szkodliwy uważa się hałas przekraczający 85 dB.
- 10 dB – oddech, szept
- 20 dB – szum liści
- 35 dB – cicha muzyka
- 45 dB – rozmowa (znużenie hałasem u najwrażliwszych)
- 50 dB – nowoczesny samochód (zakłócenie odbioru mowy)
- 55 dB – sucharka do włosów dobrej jakości (zaburzenie snu)
- 60 dB – odkurzacz dobrej jakości (skurcz naczyń krwionośnych)
- 75 dB – nowoczesny samochód małolitrażowy (agresja i wrogość)
- 80 dB – klakson (narastanie wrogości i agresji)
- 90 dB – przerwa w szkole (zakłócenie systemu nerwowego)
- 95 dB – odkurzacz typowy (zakłócenie systemu nerwowego)
- 110 dB – trzaskające drzwi (zakłócenie systemu nerwowego)
- 120 dB – silnik samolotowy (zakłócenie systemu nerwowego)
- 130-160 dB – wybuch petardy (granica bólu)

Czy wiesz, że…?
Twoje dziecko może mieć problemy ze słuchem wywołane przebywaniem
w nadmiernie hałaśliwym otoczeniu. Jak rozpoznać, że dziecko nie słyszy tak, jak powinno?
- Dziecko zbyt głośno słucha radia lub ogląda telewizję.
- Dziecko słyszy dźwięki, ale nie wie skąd dochodzą.
- Dziecko mówi zbyt głośno.
- Aby dziecko zrozumiało wypowiedź, rodzice muszą mówić do niego głośno i wyraźnie.