Podatek od firmowych budynków, budowli i gruntów możesz zaliczyć do kosztów

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawa o CIT) i art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT). Podatek od nieruchomości płacony od majątku związanego z działalnością gospodarczą spełnia tę definicję.

Obowiązek jego ponoszenia nakłada ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.). Wynika on z samego faktu posiadania nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą i ma wpływ na osiąganie przychodów lub zabezpieczenie ich źródła. Trudno jest w tym wypadku ustalić związek z konkretnym przychodem, dlatego należy go zaliczyć do ogólnych kosztów prowadzenia działalności.

Ustawy o PIT i o CIT dzielą koszty na bezpośrednio związane z przychodem i inne (tzw. koszty pośrednie). Podatek od nieruchomości należy do tej ostatniej kategorii.

Koszt pośredni

Koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

U podatników prowadzących księgi rachunkowe za dzień poniesienia kosztu uważa się, co do zasady, dzień, na który ujęto go w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto go na podstawie innego dowodu w razie braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Z kolei u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą memoriałową za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się, co do zasady, dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (art. 22 ust. 6b ustawy o PIT).

Podział na koszty bezpośrednio i pośrednio związane z przychodami nie występuje u podatników PIT prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. Wszystkie koszty potrącają oni tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. W praktyce przyjęło się, że dzień poniesienia kosztów jest u nich taki sam jak u prowadzących księgę metodą memoriałową (ale nie wynika to wprost z przepisów).

Te regulacje należy stosować także przy określaniu daty poniesienia kosztu z tytułu podatku od nieruchomości.

W księgach rachunkowych

I tak jeśli podatnik prowadzi ewidencję w postaci ksiąg rachunkowych i jest zobowiązany do składania miesięcznych deklaracji na podatek od nieruchomości, za datę poniesienia kosztu powinno się uważać datę zaksięgowania każdej raty płatności podatku od nieruchomości. W każdym miesiącu powinna być zaliczana w koszty 1/12 rocznej kwoty podatku od nieruchomości.

Ale uwaga, ponieważ u podatników CIT rok podatkowy (obrotowy) nie musi pokrywać się z kalendarzowym, a podatek od nieruchomości jest rozliczany w okresie roku kalendarzowego, w kosztach danego roku podatkowego można ująć tylko tę część podatku od nieruchomości za dany rok kalendarzowy, która dotyczy danego roku podatkowego. Przykładowo podatnicy, których rokiem podatkowym jest okres od 1 kwietnia 2008 r. do 31 marca 2009 r., do kosztów uzyskania przychodów mogą zaliczyć 9/12 kwoty podatku od nieruchomości za 2008 r. i 3/12 za 2009 r.

Termin faktycznej zapłaty podatku od nieruchomości wykazanego w deklaracji na ten podatek nie ma wpływu na moment zaliczenia tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Gdyby zatem podatek od nieruchomości za 2008 r. (w kwocie wynikającej z deklaracji) został uregulowany w 2009 r. przez podatnika, którego rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, to nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów roku 2009.

W księdze przychodów i rozchodów

U osób fizycznych prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą memoriałową datą poniesienia kosztu będzie, moim zdaniem, termin płatności poszczególnych rat podatku od nieruchomości wynikający z otrzymanej decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego podatku (choć można również spotkać się z poglądem, że jest to dzień wystawienia decyzji ustalającej podatek od nieruchomości).

Taki sposób postępowania będzie też właściwy, gdy podatnik prowadzi księgę metodą kasową. Potwierdził to Urząd Skarbowy w Kościerzynie w interpretacji z 20 marca 2006 r. (DF/415-13/06). Wyjaśnił, że w przypadku metody kasowej wydatki stanowią koszt w dacie ich poniesienia, bez względu na to, jakiego okresu dotyczą. Koszt poniesiony to nie tylko wydatek zapłacony, ale także powstałe zobowiązanie. Zobowiązanie z tytułu podatku od nieruchomości powstaje w terminach płatności kolejnych rat, w związku z tym powinny być one ewidencjonowane w księdze przychodów i rozchodów w dniu płatności kolejnej raty.

Także Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 18 grudnia 2007 r. (1401/PP-I/4110-5/07/JP) uznała, że „w przypadku podatku od nieruchomości ustalonego w decyzji organu samorządu terytorialnego, którego termin płatności podzielony jest na cztery raty, dla podatnika, o którym mowa w art. 22 ust. 6 ustawy (a więc stosującego metodę kasową – przyp. red.) (...) poniesienie kosztu nastąpi w dniu zaksięgowania raty na podstawie dokumentu wewnętrznego, w oparciu o art. 22 ust. 6b ustawy”. Tym samym izba podzieliła pogląd podatnika, że ratę podatku z terminem płatności 15 maja, wynikającą z decyzji ustalającej wymiar podatku od nieruchomości, można zaliczyć do kosztów uzyskania na podstawie tej decyzji i dowodu wewnętrznego wystawionego 15 maja, mimo że rata zostanie zapłacona 10 czerwca tego samego roku.

Ponieważ jednak art. 22 ust. 6b ustawy o PIT wprost odnosi się wyłącznie do podatników stosujących metodę memoriałową, może to budzić kontrowersje.

Reasumując, w praktyce przy- jęło się, że podatek od nieruchomości, wynikający z decyzji organu podatkowego ustalającej jego wymiar za dany rok, niezależnie od metody prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów powinien być zaliczony w koszty w terminie płatności poszczególnych rat (tj. 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada). To, czy zostanie faktycznie zapłacony w tych terminach, nie ma znaczenia.

Jeżeli zatem podatek od nieruchomości za 2008 r. (w kwocie ustalonej decyzją) byłyby uregulowany w 2009 r., nie mógłby być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów roku 2009.

Wydaje się, że także w sytuacji gdy przedsiębiorca prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów zobowiązany jest składać deklarację z tytułu podatku od nieruchomości i wpłacać należny podatek w terminie do 15 dnia każdego miesiąca (stosownie do art. 6 ust. 11 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych), dniem poniesienia kosztu jest termin płatności poszczególnych rat podatku.

Potrącenie zaległego podatku

Ponieważ podatek od nieruchomości wynikający z decyzji ustalającej jego wysokość na dany rok lub z deklaracji na ten podatek jest kosztem w dacie poniesienia, nawet jeśli nie został w rzeczywistości zapłacony, to – jak już wspomniałem – uregulowanie w następnym roku zaległości z tytułu tego podatku nie ma wpływu na rozliczenie kosztów uzyskania przychodów.

Sytuacja wygląda inaczej, gdy zaległość powstanie na skutek zdarzeń późniejszych, tj. złożenia przez podatnika korekt deklaracji na podatek od nieruchomości lub wydania przez organ podatkowy decyzji określających wymiar tego podatku w wyniku kontroli rozliczeń, po zakończeniu roku podatkowego.

W takim wypadku organy podatkowe uznają, że zaległy podatek od nieruchomości powinien być potrącony w dniu faktycznego zaksięgowania kosztu w księgach rachunkowych (tak Izba Skarbowa w

Poznaniu w interpretacjach z 25 czerwca 2008 r., ILPB3/423-195/08-2/MM, i z 30 października 2008 r., ILPB3-474/08-2/KS).

Pogląd wyrażony przez poznańską izbę wydaje się trafny. Niemniej trzeba go nieco uzupełnić. Nie można bowiem pominąć zasady współmierności wyrażonej w art. 6 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z nią koszty zaległego podatku od nieruchomości powinny być przypisane do lat, za które te zaległości powstały. Nie zawsze jednak będzie to możliwe, bowiem zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o rachunkowości zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte księgi. W związku z tym zamknięcie ksiąg rachunkowych za lata, w których wystąpiły zaległości w podatku od nieruchomości, uniemożliwia odniesienie tych zaległości do właściwych lat podatkowych.

Z tego wniosek, że dniem potrącenia zaległości w podatku od nieruchomości, powstałej w wyniku korekt deklaracji lub w wyniku decyzji organu podatkowego, będzie dzień faktycznego zaksięgowania kosztu w księgach rachunkowych, jeśli korekty te zostały złożone (decyzje wydane) po zamknięciu ksiąg rachunkowych roku podatkowego, do którego odnosi się zaległy podatek.

Wydaje się, że podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą zaliczyć zaległy podatek do kosztów uzyskania przychodów w dacie wystawienia decyzji ustalającej na nowo wymiar podatku od nieruchomości, a jeżeli są zobowiązani do składania deklaracji, w dacie złożenia ich korekt.

Na zakończenie tego wątku warto zwrócić uwagę, że nie będą kosztem podatkowym odsetki za zwłokę od zaległości w zapłacie podatku od nieruchomości (tak wynika z art. 16 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 18 ustawy o PIT).

Co z kosztami, gdy była nadpłata

Może się zdarzyć, że przedsiębiorca otrzyma zwrot nadpłaconego podatku od nieruchomości. Czy wtedy powinien skorygować koszty? Nie, wystarczy, że otrzymaną nadpłatę wykaże jako przychód.

Stosownie do art. 12 ust. 6 ustawy o CIT oraz art. 14 ust. 3 pkt 3 ustawy o PIT do przychodów (u osób fizycznych do przychodów związanych z działalnością gospodarczą) nie zalicza się zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W interpretacji z 25 listopada 2008 r. (IPPB3/423-1386/ 08-2/KB) Izba Skarbowa w Warszawie wyjaśniła, że zwrot nadpłaty w podatku od nieruchomości, który to podatek został uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, jest przychodem podlegającym CIT. Także w świetle wyroku NSA z 10 lipca 2008 r. (II FSK 681/07), otrzymując nadpłatę w podatku od nieruchomości, podatnik zobowiązany będzie rozpoznać przychód, nie jest natomiast zobligowany do korekty kosztów.

Przychodem są otrzymane pieniądze. Jak to odnieść do przychodu z tytułu zwrotu nadpłaty? Momentem jego powstania będzie chwila faktycznego zwrotu nadpłaconego podatku. Zarachowanie przychodu należnego w księgach nie powoduje powstania przychodu (tak interpretacja Izby Skarbowa w Poznaniu z 25 czerwca 2008 r., ILPB3/423-195/08-3/MM; interpretacja Urzędu Skarbowego w Sopocie z 28 lipca 2005 r., PDOP/423-7/05). Zatem przychód powstanie w chwili, gdy podatnik wejdzie w posiadanie pieniędzy, tzn. otrzyma gotówkę lub wpłyną one na jego rachunek bankowy. Natomiast gdy przedsiębiorca wystąpi z wnioskiem o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, za dzień jej otrzymania – a więc powstania przychodu z tego tytułu – należy uznać dzień wymagalności przyszłego zobowiązania, na poczet którego ma być zarachowana nadpłata (tak poznańska Izba Skarbowa w interpretacji z 25 czerwca 2008 r., ILPB3/423-195/08-4/MM)

czytaj więcej...