Podstawy instalacji elektrycznej w domu

Bezpieczniki


Podstawowym elementem każdej instalacji elektrycznej są bezpieczniki, czyli urządzenia zapewniające ochronę przed spaleniem urządzeń w wyniku uszkodzenia lub błędów konstrukcyjnych. Umieszczone są w specjalnej skrzynce. W jednym budynku może być więcej niż jedna taka skrzynka dzięki czemu możemy rozdzielić zabezpieczenia np. na parterze i pierwszym piętrze lub strychu. Według obecnych standardów zalecane są bezpieczniki nadmiarowo-prądowe zwane często „eskami“. W przypadku domowych instalacji są to najczęściej zabezpieczenia o charakterystyce B np. B16, B20. Gdzie B w uproszczeniu oznacza szybkość zadziałania zabezpieczenia. W instalacjach przemysłowych stosuje się charakterystyki C i D które działają „późnej“ niż B. Numer przy literze B oznacza natężenie prądu wyrażona w amperach np. B16 to bezpiecznik 16-amperowy.




Licznik

Drugim elementem bez, którego nie może się obejść domowa instalacja elektryczna z przyłączem z państwowej sieci energetycznej jest licznik. Jego montaż wykonują pracownicy energetyki. Jest on zaplombowany i bez zgłoszenia do odpowiedniego zakładu energetycznego nie możemy dokonywać w skrzynce licznikowej żadnych modyfikacji, ani nawet jej otwierać. W innym przypadku dostaniemy wysoki mandat za naruszenie wcześniej wspomnianych plomb. W skrzynce licznikowej również znajdują się bezpieczniki, ale o większych prądach niż w skrzynce domowej. Powodem tego jest dodatkowe zabezpieczenie instalacji. Załóżmy, że w wyniku zwarcia np. przez włączenie do gniazdka uszkodzonego urządzenia nastąpiło zwarcie i zadziałał bezpiecznik danej linii. Najpierw wyłączy się bezpiecznik najsłabszy, który możemy załączyć sami po wyłączeniu z gniazdka wadliwego urządzenia, a bezpieczniki przy liczniku są załączone cały czas dzięki czemu nie musimy za każdym razem otwierać skrzynki licznikowej, a co za tym idzie zgłaszać tego faktu zakładowi energetycznemu i czekać na przyjazd montera pozostając bez prądu.

Czytaj również: Wymiana osprzętu elektrycznego

Kable

Żadna instalacja elektryczna nie może obejść się bez przewodów. Od wielu lat stosuje się przewody miedziane ze względu na dobre parametry przewodzenia i wytrzymałość mechaniczną. Cała instalacja zaczyna się w skrzynce bezpiecznikowej, z której wyprowadzamy dalsze rozgałęzienia. Przyjmuje się że dwa przekroje (grubości) przewodów - 1,5mm2 i 2,5mm2 oraz liczbę żył w ilości dwóch lub trzech.


Dla instalacji oświetleniowej stosujemy cieńsze kable czyli 1,5mm2, a ilość żył zależy od przełącznika. Dla przełącznika jedno klawiszowego stosujemy dwie żyły, czyli kabel 2x1,5mm2, a dla przełącznika dwu klawiszowego trzy żyły, czyli 3x1,5mm2. Wynika to z mniejszych mocy źródeł światła, niż urządzeń włączanych do gniazdka jak telewizor, komputer czy mikrofalówka.


Dla instalacji „gniazdkowej“ należy zastosować kable o przekroju 2,5mm2 ze względu na wcześniej wspomniane większe moce urządzeń elektrycznych. Według nowych standardów należy stosować kable 3x2,5mm2. Trzy żyły są konieczne ze względu na wymóg stosowania uziemienia w instalacjach elektrycznych. Jedna żyła to przewód fazowy, druga neutralny, a trzecia to właśnie uziemienie.


Kolory kabli znacznie ułatwiają nam rozeznanie w całej instalacji. Dla ujednolicenia kolor izolacji kabla uziemiającego (ochronnego) powinien być żółto-zielony, neutralnego - niebieski, natomiast fazowego dowolny z wyjątkiem niebieskiego, zielonego i zółtego.

Czytaj również: Instalacja z prędkością światła

Wyłącznik różnicowo-prądowy

Bardzo dobrym i wymaganym dla nowych instalacji elektrycznych rozwiązaniem jest wyłącznik różnicowo-prądowy czyli tzw. różnicówka. W uproszczeniu jego zasada działania polega na obliczaniu różnicy prądu pobranego przez urządzenia elektryczne do prądu „oddanego“. Ilość tych prądów powinna być taka sama, jeśli jednak z jakiegoś powodu tak nie jest różnicówka wyłącza się powodując przerwę w obwodzie co z kolei skutkuje odcięciem zasilania. Różnica prądów występuje np. gdy dotkniemy nieizolowanej części urządzenia przez co możemy zostać porażeni. Część prądu przepływa przez nasze ciało, a przecież nie wraca żadnym kablem do instalacji przez co właśnie zadziała różnicówka, a my nie zostaniemy porażeni.

Wyłączniki, gniazdka, żarówki itp.


Rozmieszczenie osprzętu elektrycznego, źródeł światła, urządzeń elektrycznych itd. jest dowolne. Warto jednak zaplanować je ze względu na przeznaczenie danego pomieszczenia. Warto np. zainstalować więcej gniazdek niż się początkowo wydaje. Na każdej ścianie powinno znajdować się chociaż jedno, nawet jeśli nie wszystkie są używane to w celu uniknięcia plątaniny kabli warto je zamontować. Nie wiadomo też czy w przyszłości nie będziemy chcieli inaczej umeblować pokoju lub przestawić niektóre urządzenia, a dzieki takiemu rozwiązaniu unikniemy długich kabli.