Przetargi: "budowlanka" w odwrocie, szansa dla IT?

Znacznie zmieniła się za to struktura zamówień - poważnie spadł udział prac budowlanych a wzrósł poziom dostaw towarów oraz usług. Ta zmiana nie powinna jednak dziwić - "budowlanka" charakteryzuje się przecież znaczną sezonowością, a kalendarz nieubłaganie wskazuje nadciągającą zimę. Wzrosło jednak zapotrzebowanie na dostawy związany z technologiami komputerowymi.

Skala zamówień ogłaszanych przez sektor publiczny jest prostą pochodną sytuacji finansów publicznych. Spadek dochodów budżetu państwa i budżetów samorządów zmusił na początku bieżącego roku jednostki publiczne do zaciskania pasa i ograniczenia wydatków - głównie poprzez wstrzymanie kosztownych inwestycji budowlanych.
 Wspomniane budżetowe "zaciskanie pasa" i ograniczenie wydatków głównie na najkosztowniejsze prace budowlane, zwiększyło udział w ogólnym wolumenie przetargów ogłoszeń o dostawach towarów oraz usług. Instytucje publiczne najprawdopodobniej przeszły z trybu "inwestuj" w tryb "utrzymuj w ruchu", co znajduje swoje odbicie w profilu zamówień publicznych.

Ogólnie bez większych zmian
Dane opracowane przez serwis www.eGospodarka.pl, pokazują, że w październiku 2009 roku liczba ogłaszanych zamówień publicznych tylko nieznacznie spadła względem miesiąca poprzedniego. We wrześniu w Biuletynie Zamówień Publicznych pojawiło się łącznie 13 tys. 304 ogłoszeń, w październiku zaś 13 tys. 232, różnica w wysokości 72 ogłoszeń oznacza spadek zaledwie o 0,54 procent, czyli praktycznie pomijalnie mały.

W szczegółach większe różnice
O ile we wrześniu b.r. spośród 13 tys. 304 dostępnych w serwisie www.przetargi.eGospodarka.pl ogłoszeń o zamówieniach publicznych, największa część - aż 5 tys. 523 (41,5 proc. ogólnego wolumenu ogłoszeń o zamówieniu publicznym) przypadała na roboty budowlane, zaś na dostawy towarów – 4 tys. 654 (niemal 35 procent ogólnego wolumenu) czy usług – 3 tys. 127 (23,5 procent ogólnego wolumenu), to w październiku proporcje te radykalnie się zmieniły.

 

Liczba ogłoszeń w podstawowych kategoriach ZP, wrzesień i październik 2009
Kategoria/miesiąc	Wrzesień ‘09	Październik ‘09
Usługi	3.127	3.955
Roboty budowlane	5.523	3.753
Dostawy	4.654	5.524

 

W dziesiątym miesiącu bieżącego roku na 13 tys. 232 opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o zamówieniu publicznym, na prace budowlane przypadało zaledwie 3 tys. 753 ogłoszeń (28,4 procent ogólnego wolumenu zamówień o ZP w październiku), na dostawy towarów 5 tys. 524 (41,7 procent październikowych ogłoszeń) zaś na dostawy usług - 3 tys. 955 ogłoszeń (niemal 30 procent ogłoszeń o ZP w październiku).
 

- Większość prac budowlanych czy remontowych charakteryzuje się dość znaczną sezonowością. Wykonywanie ich w zimie na ogół bywa trudniejsze, więc i kosztowniejsze, a czasami nawet niemożliwe. Dlatego też spada względny udział zamówień na prace tego typu w ogólnej liczbie ogłoszeń o zamówienia publiczne  - wyjaśnia Beata Szkodzin, wydawca serwisu eGospodarka.pl. 

Przetarg prawie zawsze nieograniczony
Spośród wszystkich opublikowanych w październiku 2009 roku w serwisie przetargi.eGospodarka.pl przetargów, najczęściej przez zgłaszających był wybierany tryb przetargu nieograniczonego. Na tę formę obsługi zamówienia publicznego zdecydowano się aż w 98,97 procentach ogłoszeń o zamówieniu publicznym (13 tys. 88 zamówień). Pozostałe dopuszczalne prawem formy - przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny, negocjacje bez ogłoszenia, zamówienie z wolnej ręki, zapytanie o cenę oraz licytacja elektroniczna - zostały zastosowane w pomijalnie małej liczbie przypadków. Na przetarg ograniczony zamawiający zdecydowali się zaledwie w 0,56 proc. przypadków (74 ogłoszenia o zamówieniu publicznym).

Liczby ogłoszeń w zależności od formy postępowań o ZP, wrzesień i październik 2009
Forma przetargu/miesiąc	Wrzesień ‘09	Październik ‘09
Przetarg ograniczony	98	74
Przetarg nieograniczony	13.156	13.088
Negocjacje z ogłoszeniem	9	5
Inne	30	56

Liczby te nie powinny dziwić - przetarg nieograniczony ma wśród urzędników opinię "najczystszej" formy, bo jest otwarty, przejrzysty, jawny. Ta forma realizacja ZP jest też najczęściej i najdokładniej omawiana na szkoleniach dla osób odpowiedzialnych w instytucjach publicznych za zamówienia. Jest to dla urzędników forma "bezpieczna" - poprawnie przeprowadzone przetargi nieograniczone trudniej jest podważyć lub oprotestować. Mniejsze jest - przynajmniej teoretycznie - również ryzyko korupcji. To tryb wygodny zarówno dla urzędników jak i większości przedsiębiorców.

Stolica naturalnym liderem
Najczęściej jako miejsce wykonywania prac czy dostaw towarów oraz usług w ramach zamówień publicznych występuje Warszawa. Nie powinno to dziwić, gdyż to właśnie w stolicy ma swoje siedziby najwięcej instytucji publicznych.

Liczba ogłoszeń o ZP w wybranych miastach Polski, wrzesień i październik 2009
Miasto/miesiąc	Wrzesień '09	Październik '09
Białystok	139	156
Bydgoszcz	128	186
Częstochowa	75	99
Gdańsk	193	223
Gdynia	78	100
Katowice	286	324
Kielce	139	149
Koszalin	82	90
Kraków	411	468
Lublin	179	172
Łódź	276	257
Olsztyn	180	159
Opole	129	121
Poznań	281	370
Radom	84	93
Rzeszów	268	248
Szczecin	184	215
Toruń	94	121
Warszawa	1.093	1.256
Wrocław	332	337

W październiku instytucje zlokalizowane w Warszawie ogłosiły 1 tys. 256 przetargów, o 163 więcej niż we wrześniu. Kolejne w rankingu są duże miasta wojewódzkie - Kraków (tamtejsze instytucje ogłosiły w październiku 468 przetargów), Poznań (370 przetargów), Wrocław (337 przetargów), Katowice (324 przetargi), Łódź (257), Rzeszów (248), Gdańsk (223), Szczecin (215 przetargów ogłoszonych w październiku), Bydgoszcz (186), Lublin (172), Olsztyn (159), Białystok (156), Kielce (149), Opole i Toruń (w obu miastach po 121 przetargów).

Analizując miesięczną dynamikę liczby ogłaszanych zamówień publicznych w grupie dużych miast, na czele jest Bydgoszcz, mogąca się pochwalić miesięcznym przyrostem liczby zamówień o ponad 45 procent. Po przeciwnej stronie osi znajduje się Olsztyn (spadek miesięczny o ponad 11 procent) czy Wałbrzych (w październiku o 19 procent mniej ogłoszeń o zamówienia publiczne niż we wrześniu).

Rozmieszczenie geograficzne zamówień publicznych w podziale na województwa jest pochodną wielkości i znaczenia ich metropolii - miast wojewódzkich – na gospodarczej i administracyjnej mapie kraju. Tak więc najwięcej ogłoszeń o ZP pochodzi z województwa mazowieckiego - 2 tys. 268, co stanowi ponad 17 procent ogólnej liczby zamówień publicznych ogłoszonych w Polsce w październiku. Z kolejnego w rankingu województwa - śląskiego - pochodziło 1 tys. 373 ogłoszenia (10,4 proc. październikowych ogłoszeń o ZP), z małopolskiego - 1 tys. 153 (8,7 procent), z wielkopolskiego 1.098 (8,3 procent) zaś z dolnośląskiego - 1.002 (7,57 procent).

W stosunku do września, w październiku najwięcej ogłoszeń przybyło w woj. pomorskim, przyrost miesięczny wyniósł w nim ponad 13 procent. W kolejnym województwie - zachodniopomorskim - w październiku zanotowano o 9,6 procent ogłoszeń więcej niż we wrześniu.

Liczba przetargów z miesiąca na miesiąc zmniejszyła się m.in. w woj. podkarpackim (o niemal 15 procent), warmińsko-mazurskim (spadek o niemal 11 procent) oraz dolnośląskim (spadek o 7,5 proc.).

Talony pilnie poszukiwane
W październiku, w liczbach bezwzględnych, najczęściej publikowano ogłoszenia o robotach budowlanych - w dziesiątym bieżącego roku miesiącu pojawiły się w Biuletynie Zamówień Publicznych 634 ogłoszenia z tego zakresu, o 24 procent mniej niż miesiąc wcześniej. Instytucje publiczna nadal szykują się do zimy - na realizację usług odśnieżania oraz usług usuwania oblodzeń pojawiło się odpowiednio 467 i 365 ogłoszeń (przyrost względem września o odp. 18 proc. oraz 135,5 proc.).
Sektor publiczny nadal poszukuje kredytów - w październiku pojawiło się 216 ogłoszeń o zamówieniu na usługę udzielenie kredytu, o 10 procent więcej niż miesiąc wcześniej. Prawdopodobnie, w obliczu cięć budżetowych, instytucje publiczne usiłują ratować swoje budżety kredytami.

 

Ciekawie wygląda analiza miesięcznej dynamiki zmian liczby zamówień w rozbiciu na przedmiot prac czy dostaw towarów lub usług. W ciągu miesiąca najwięcej przybyło ogłoszeń dotyczących ... dostaw talonów. W październiku było ich o ponad 950 procent więcej niż we wrześniu! Czyżby instytucje publiczne szykowały się już do świątecznych bonusów dla pracowników?
Jak wskazują dane, zadowoleni mogą być również dostawcy IT, bowiem w październiku pojawiło się o 87 procent więcej ogłoszeń na dostawy komputerów, o 46 procent więcej ogłoszeń na dostawę drukarek, o 45 procent więcej ogłoszeń na dostawę pakietów oprogramowania i systemów informatycznych, o 30 procent więcej ogłoszeń na dostawę komputerów przenośnych oraz monitorów. Nie mogą narzekać również firmy szkoleniowe - w październiku na usługi szkoleń zawodowych pojawiło się i niemal 70 procent więcej ogłoszeń niż we wrześniu.

Spadek liczby ogłoszeń wystąpił niemal we wszystkich pracach związanych z budownictwem, przy czy największy w sekcji "roboty w zakresie ochrony przeciwpowodziowej" - o niemal 60 procent, w różnego rodzaju robotach drogowych - od około 45 do niemal 55 procent, stosunkowo niewielkie spadki - bo zaledwie kilkunastoprocentowe - dotknęły zamówienia na roboty wykończeniowe i instalacyjne.

- Zmianę w profilu zamówień można określić krótko i żartobliwie "budynki ocieplone, opał zakupiony, szykujemy bonusy świąteczne". A poważnie - zaobserwowany spadek zamówień z zakresu usług budowlanych to efekt znacznej sezonowości tych prac. Prace budowlane zostały albo przyhamowane, albo przeniosły się do wnętrz budynków - wyjaśnia Beata Szkodzin. - Instytucje publiczne realizują też swoje budżety na potrzeby własne, czyli wyposażenie biurowe, sprzęt komputerowy, meble, szkolenia. Czyli krótko - kończy się rok, więc domyka się budżety celowe - na sprzęt, szkolenia, socjalne - podsumowuje Beata Szkodzin.
 
Dane opracowano na podstawie ogłoszeń dostępnych w serwisie www.przetargi.eGospodarka.pl, pochodzących z Biuletynu Zamówień Publicznych.