Sufity podwieszane

Tak dynamiczna ekspansja systemów sufitów podwieszanych monolitycznych czy kasetonowych była możliwa dzięki:

- relatywnie prostemu montażowi
- efektywności ekonomicznej
- wysokiej estetyce
- dobrym parametrom technicznym
- oraz innym cechom i korzyściom, o których będzie mowa poniżej.

Zacznijmy jednak "ab ovo". Co to właściwie jest sufit podwieszany? Pojęcie to jest dokładnie zdefiniowane w normie PN-EN 13964: "Sufit podwieszany jest to sufit zawieszony za pomocą zawiesia lub mocowany bezpośrednio albo przy użyciu kształtownika (profilu) przyściennego do konstrukcji nośnej (stropu, dachu, belki i ściany) w pewnej odległości od znajdującego się powyżej stropu lub dachu".

Należy zwrócić uwagę, że cechą istotną sufitu podwieszanego, według powyższej definicji, jest jego odstęp od stropu, a nie podwieszenie. Tak więc sufit rozpięty pomiędzy dwoma ścianami i przymocowany do tych ścian jest też sufitem podwieszanym.

Sufit podwieszany składa się zazwyczaj z następujących elementów składowych:

- mocowania górnego (kołek, dybel mocujący wieszak do stropu)
- zawiesia (wieszak, drut, sprężyna, itp.)
- kształtowników nośnych i ewentualnie poprzecznych stanowiących ruszt sufitowy
- płyt wypełniających stanowiących połać sufitową
- kształtowników przyściennych, tzw. profili przyściennych
- akcesoriów dodatkowych.

Trzeba zaznaczyć, że nie wszystkie elementy muszą występować w każdym suficie podwieszanym. Budowę sufitu ilustruje poniższy rysunek.

Legenda
1 - konstrukcja nośna (strop np. betonowy)
2 - mocowanie górne
3 - zawiesie
4 - kształtownik nośny rusztu sufitowego
5 - element połaci sufitowej
6 - kształtownik przyścienny (profil przyścienny)

Istnieje wiele rodzajów sufitów podwieszanych, niemniej jednak można je podzielić według następujących kryteriów:
a) Sposób montażu i dostępność do przestrzeni ponad sufitowej -
- na monolityczne - nierozbieralne z utrudnionym dostępem do przestrzeni (np. typowy sufit GK na konstrukcji CD60)
- kasetonowe - rozbieralne z relatywnie łatwym dostępem do przestrzeni.
b) ze względu na materiał wypełnienia
- mineralne (z miękkiej lub twardej wełny mineralnej)
- gipsowe, gipsowo-kartonowe
- metalowe,
- drewniane, itd.
c) ze względu na widoczność rusztu
- z rusztem widocznym,
- ukrytym
- częściowo ukrytym.

Jeśli chodzi o materiały stosowane w sufitach podwieszanych, to ruszt i zawiesia są zwykle wykonane z ocynkowanej stali, a elementy połaci, czyli wypełnienia, z wełny mineralnej (kamiennej lub szklanej), gipsu lub metalu. Inne materiały są używane znacznie rzadziej.

Rodzaj stosowanego rusztu (konstrukcji) decyduje w głównej mierze o własnościach technicznych sufitu, takich jak np. nośność. Materiał i postać elementów połaci sufitowej (płyt) decyduje głównie o własnościach użytkowych, takich jak akustyka, odbicie światła czy estetyka.

Stosowanie sufitów podwieszanych niesie za sobą liczne i bardzo wymierne korzyści. Do najważniejszych zalet tego systemu należą:
- efektywność ekonomiczna
- powstanie przestrzeni w której można schować instalacje
- szybki i prosty montaż
- łatwy dostęp do schowanych instalacji
- zwykle bardzo dobre własności w zakresie ochrony p.poż.
- zróżnicowane własności akustyczne i możliwość kształtowania akustyki pomieszczeń
- łatwość napraw, remontów i wymian
- estetyka

Efektywność ekonomiczna. Sufit podwieszany jest tanim i szybkim sposobem na wykończenie stropu, zwłaszcza przy dużych powierzchniach obiektów. Koszt zamontowanego (materiał + robocizna) podstawowego sufitu z płyt g-k lub mineralnego wynosi 40 - 50 PLN/m2. Jeśli do tego dodamy jeszcze niskie zazwyczaj koszty eksploatacji, to zysk ze stosowania sufitów podwieszanych staje się oczywisty.

Powstanie pustki międzysufitowej. W przestrzeni utworzonej pomiędzy sufitem podwieszanym a stropem można ukryć instalacje techniczne: elektryczne, wentylację, klimatyzację, instalacje energetyczne, p-poż, itp. Ma to kapitalne znaczenie dla funkcjonalności pomieszczenia połączonej z eleganckim wyglądem.

Szybki i prosty montaż. Większość systemowych sufitów podwieszanych jest tak pomyślana, aby do minimum skrócić czas montażu. Dodatkowo praca jest prosta, od pracowników rzadko wymaga się fachowych umiejętności. Tak korzyść jest osiągalna tylko i wyłącznie wtedy, gdy korzysta się z systemowych produktów i rozwiązań.

Łatwy dostęp do schowanych instalacji. Sufity kasetonowe mają modułową budowę, dzięki czemu w dowolnej chwili można wyjąć część płyt, dokonać potrzebnych inspekcji czy napraw i szybko zamontować wyjęte elementy bez ich uszkadzania. W przypadku sufitów monolitycznych konieczne jest montowanie klap rewizyjnych, jeśli chcemy zachować dostęp do pustki między sufitowej.

Ochrona p.poż. Materiały, z których produkowane są sufity podwieszane, klasyfikowane są pod względem reakcji na ogień, w klasach A1, A2 lub B. Są to najwyższe klasy odporności. Warto zwróci uwagę, że nowa norma sufitowa ustanawia wymóg podania klasy palności produktu na opakowaniu.
Oprócz tego zestawy sufitów podwieszanych charakteryzują się cechą nazywaną odpornością ogniową. Jest to zdolność przegrody do powstrzymania rozprzestrzeniania się pewnego hipotetycznego pożaru wyrażona w minutach. Klasy odporności ogniowej oznacza się symbolem REI (każda litera dotyczy innego rodzaju odporności) i potem podaje wartość minutową w przedziałach co 30 minut. Sufity podwieszane osiągają odporność ogniową do 120 minut, dane wraz z świadectwami badań można uzyskać od producentów.

Akustyka. Sufity podwieszane charakteryzują dwie, istotne z punktu użytkownika, cechy: pochłanianie dźwięku i izolacyjność akustyczna. Pochłanianie dźwięku to zdolność materiału do absorpcji i rozproszenia energii akustycznej docierającej do danej powierzchni. Wyrażane jest w postaci ułamka
i oznaczane jako ?w. Odpowiednie dobranie i użycie materiałów o właściwym pochłanianiu dźwięku pozwala na korygowanie czasu pogłosu w danym pomieszczeniu, co w konsekwencji zapewnia wysoki komfort akustyczny. Warto tutaj zaznaczyć, że zbyt mocne wytłumienie nie jest właściwe i powoduje tzw. martwą akustykę wnętrza. Przyjmuje się, że czas pogłosu powinien wynosić od 0,5 do 1,2 sekundy, zależnie od pomieszczenia. Izolacyjność dźwiękowa to zdolność przegrody do obniżenia natężenia dźwięku przechodzącego, wyrażona w decybelach (dB). Własność ta informuje nas o ochronie przed hałasem przychodzącym z zewnątrz.

Przy doborze właściwego sufitu podwieszanego trzeba kierować się podstawowymi wymaganiami technicznymi, jakie musi spełnić sufit. Należy więc odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- jaka jest nam potrzebna nośność rusztu
- jaki może być maksymalny ciężar sufitu
- czy jest wymagana odporność ogniowa i ile ma wynosić
- jaka jest wymagana odporność na wilgoć
- czy jest nam potrzebny dostęp do przestrzeni między sufitowej
- jakie są potrzeby i wymagania w zakresie akustyki (izolacyjność i pochłanianie)

Po ustaleniu tych odpowiedzi, możemy sprecyzować nasz sufit, kierując się:
- wyglądem powierzchni ( estetyka)
- preferowanym materiałem wypełnienia (trwałość)
- ceną (kosztem jaki możemy ponieść)

Polski rynek sufitów podwieszanych - trendy i nowinki

W Polsce montuje się kilka milionów m2 sufitów podwieszanych a doświadczenia ostatnich miesięcy pokazują pewien niepokojący trend.

Wypadki zerwania się sufitów, które miały miejsce w Poznaniu, dwukrotnie w Gdańsku, Częstochowie, na Śląsku, a ostatnio w Wola Parku w Warszawie, dowodzą spadku jakości montażu jak i samych produktów.

Jeśli weźmiemy pod uwagę, że w ciągu ostatnich lat grubość produkowanych konstrukcji metalowych spadła o 20%, zawiesia, które pierwotnie miały grubość 1mm teraz nierzadko maja 0,8mm bądź 0,6mm a inspektorzy nadzoru oraz projektanci nie przywiązują zbytniej wagi do restrykcyjnego wyspecyfikowania konkretnego sufitu, to znajdujemy odpowiedź, dlaczego takie wypadki mają miejsce i będą miały miejsce w przyszłości.

Lokalni producenci zamienników systemowych produktów takich jak profile, zawiesia, akcesoria itp. nie dbają o jakość, gdyż jak coś spadnie to i tak nie będą kojarzeni z tym wypadkiem, bo to spadła płyta takiego a takiego producenta. W percepcji użytkowników winny będzie producent wypełnienia (mineralnego lub z płyt g-k). Taka jest rzeczywistość! Sytuacja może się zmienić po wprowadzeniu normy EN-13964, choć widząc los przestrzegania systemowych APROBAT TECHNICZNYCH można mieć wątpliwości!

Norma EN-13964 powstała pod koniec 2004 roku, a na początku 2005 została wprowadzona uznaniowo w Polsce jako zharmonizowana norma PN-EN 13964. Norma ta ujednolica wymagania, metody badania i znakowania sufitów podwieszanych, co klientom znacznie ułatwi poruszanie się i porównywanie różnych sufitów. Okres dostosowawczy, który był pierwotnie wyznaczony do końca 2005 roku został ostatnio przedłużony o 18 miesięcy, czyli do końca czerwca 2007. Trzeba jednak zauważyć, że większość producentów już dostosowała produkty do tej normy bądź kończy ten proces, i wkrótce wszystkie sufity będą znakowane symbolem CE.