Trendy w ogrodnictwie – raport

Wstęp
Ogród jest lustrem naszego domowego życia, przestrzenią która odbija i uwidacznia nasze preferencje oraz pragnienia. Ogród jest powierzchnią między domowym zaciszem a światem zewnętrznym. Ta przestrzeń ulega coraz większym zmianom dzięki wprowadzeniu nowych technologii i innowacji, które umożliwiają stworzenie w ogrodzie czegoś wyjątkowego, przyjaznego oraz praktycznego.

Na terenach miejskich, podmiejskich czy wiejskich, nowoczesne ogrody będą ewaluować w wielu kierunkach, tworzyć obszary naszej codziennej aktywności, jak również przestrzeni naszej samorealizacji i autoekspresji.

Aby zrozumieć relację pomiędzy ogrodnikiem a jego ogrodem, firma HUSQVARNA®, przy współpracy z The Future Laboratory, przeprowadziła badanie na terenie Skandynawii, Francji, Wielkiej Brytanii, Rosji i USA na reprezentatywnej grupie 1000 mężczyzn i kobiet (w obrębie jednego kraju) posiadających ogrody. Sondaże, pogłębione wywiady i badania panelowe pozwoliły na zidentyfikowanie poglądów na temat współczesnego ogrodnictwa oraz dały odpowiedź na pytanie - jakie  społeczne, kulturowe, ekonomiczne i technologiczne siły motywują ludzi do zajmowania się ogrodnictwem. Jak to się stało, że  prowadzenie ogrodu stało się ważną czynnością stanowiącą unikalne „przedłużenie” domowego zacisza. 
Centralnym punktem analizy są nowinki techniczne, informacje o tym jak są adaptowane, używane i wykorzystywane w codziennym prowadzeniu ogrodu. Końcowa część raportu ukazuje pragnienia ludzi o zautomatyzowanym, „mądrym” ogrodzie, którego utrzymanie oparte jest na nowoczesnych wynalazkach, innowacyjnym myśleniu, produktach- takich jak firmy HUSQVARNA®.

Eksperci

Towe Rossman, Szwecja
Christopher Stocks, Wielka Brytania
Alexander Grivko, Rosja
Tim Richardson, Wielka Brytania
Patrick Blanc, Francja
Bosse Rappe, Szwecja
Richard Reynolds, Wielka Brytania

Obecne trendy

Ten rozdział ukazuje jak technologia, kultura, środowisko i społeczeństwo wpływają na prowadzenie ogrodu i zachowania ogrodnicze. Ludzie na całym świecie szukają nowych i innowacyjnych technologii aby w łatwy sposób połączyć aktywność w ogrodzie z wypoczynkiem i relaksem. Mimo iż, ludzie postrzegają ogrodnictwo w bardzo różny sposób, nawet Ci, którzy są tylko „weekendowymi” ogrodnikami, uważają pracę w ogrodzie za ważny aspekt utrzymania domowego zacisza. Dlatego też, technologia ma za zadanie ułatwiać im realizację wszystkich potrzeb związanych z prowadzeniem ogrodu.

Obecnie obserwuje się duży nacisk na prowadzenie zdrowego trybu życia. Jednym z jego elementów jest produkcja ekologicznej żywności, najlepiej pochodzącej z własnego, przydomowego ogródka.

Zdrowy tryb życia łączy się z utrzymaniem ochrony środowiska. HUSQVARNA®, jako światowy lider w produkcji pił łańcuchowych i kosiarek do trawy, poczuwa się do odpowiedzialności w każdym aspekcie dotyczącym ochrony środowiska naturalnego.

„W dobie recesji ekonomicznej, ludzie odwołują się do romantycznej fantazji, bardziej niż do refleksyjnej świadomości” – mówi Tim Richardson. „Tym razem, ludzie będą potrzebować fantazji, ale opartej na realnych rozwiązaniach. Ich ogrody będą stanowić idealne połączenie ekologii oraz efektywności”.

„W przeciągu ostatnich kilku lat ludzie przeznaczyli duże środki materialne oraz siły fizyczne na prowadzenie  ogrodu. Ich inspiracją do działań były programy telewizyjne, magazyny i książki.” - mówi Towe Rossman, który uważa, że zmiany społeczne miały duży wpływ na współczesne oblicze ogrodnictwa. Ludzie uważają swoje ogrody nie tylko za ozdobne otoczenie domostwa, ale również za miejsce do zabawy, spotkań, jedzenia czy pracy- szeroko rozumianego życia społecznego.

 „W przeciągu następnych 10 lub 20 lat natura i zielone pejzaże wkroczą również do miast. Małe, miejskie przestrzenie zostaną wykorzystane jako niewielkie ogródki, parki, tereny zielone - powstanie swego rodzaju hybryda - blisko centrum oraz blisko natury.”- mówi Towe Ressman. „Po co nam wielkie, idealnie przystrzyżone trawniki i dywany z kwiatów, jeśli nikt z nich nie będzie korzystał?”.

Istotne są również zdrowotne walory ogrodów. Badania wykazują, że ogrodnicza aktywność ma terapeutyczne efekty, pomaga w walce z otyłością, zapewnia zdrową żywność bez pestycydów.  

Ogród jest również miejscem służącym walorom estetycznym. Ogródki warzywne, wielokrotnie są łączone z kompozycjami z kwiatów, krzewów i drzewek ozdobnych.

Tradycyjne postrzeganie ogrodu, jako miejsca ozdabiającego dom oraz produkującego warzywa, obecnie stało się niewystarczające. Ogrody przekształcają się w dodatkowe obszary życia rodzinnego, miejsca gdzie można dbać o kondycję fizyczną, spotykać się ze znajomymi, podnosić jakość życia i  kreować jego nowe style.

Kluczem do efektywnego wykorzystania przestrzeni ogrodowej jest użycie odpowiednich technologii, które pomogą szybko i sprawnie wypełnić podstawowe obowiązki związane z dbaniem o przyrodę, ale nie pozbawią swoich użytkowników przyjemności  obcowania z zielenią.

Współczesne ogrody stanowią swoiste sanktuaria, miejsca, dokąd ucieka się przed zgiełkiem codziennego życia. Rozwiązania techniczne mają natomiast za zadanie w dyskretny sposób pomóc w efektywnym zarządzaniu przestrzenią oraz czasem i minimalizować wysiłki ogrodników.

Ewolucja prywatnych ogródków

„Najbardziej znaczącą zmianą w prywatnych ogródkach jest zmiana typowo funkcjonalnego podejścia na rzecz jego wizualności. Ludzie wydają pieniądze na projektowanie ogrodów. Działka, ogródek, otoczenie domu, oprócz funkcji ozdobnych służą jako wyznacznik prestiżu i statusu społecznego. Ogródek może tak samo charakteryzować przynależność klasową właściciela, jak samochód czy ubranie.” – mówi Towe Ressman.   Ekspert zwraca również uwagę na aspekt dźwiękowy. Ludzie zmęczeni hałasem miasta będą płacić za ciszę, która przynosi ukojenie.

Zaawansowane technologie ogrodowe, urządzenia takie jak  HUSQVARNA® AUTOMOWER® Solar Hybrid pozwalają nie tylko oszczędzić czas podczas pielęgnacji ogrodu, ale zapewniają również ciszę i dyskrecję w działaniu.

Trendy w ogrodnictwie

Ta sekcja opisuje zachowania i przyzwyczajenia konsumentów  z przebadanych krajów – Wielkiej Brytanii, Skandynawii, Rosji, Francji i Stanów Zjednoczonych.
Ogród spełnia wiele ról, a nowoczesne technologie i innowacje są kluczem do zrozumienia przyszłych zachowań posiadaczy ogrodów.
Ciągle zmieniające się poglądy na temat ogrodnictwa są skutkiem przekonania panującego wśród ludzi, że postępująca w ogrodnictwie  technologia jest czymś naturalnym i oczywistym. Kiedy postawimy pytanie – jaki technologie mogą najbardziej posłużyć właścicielom ogrodów – wyniki badań na są następujące:

Nowa „zielona wiedza”

Znajomość zagadnień i tematów związanych z ogrodnictwem jest teraz w modzie. Francuzi poświęcają najwięcej uwagi wyglądowi i utrzymaniu ogrodu (48% francuskich respondentów określiło się jako „bardzo zaangażowanych” przy pracach w ogrodzie) porównując do 30% Amerykanów, 28% Rosjan, 25% Brytyjczyków i 25% Skandynawów.
Badania ukazują jak duża liczba ludzi jest zainteresowana tematem pielęgnacji zieleni. Wzrost zainteresowania tą dziedziną rośnie wraz  z wiekiem, osiągając szczyt w grupie wiekowej 35-44 lata.

Dla niektórych nowe technologie, wiedza ekonomiczna i używanie nowych i zapomnianych technik są bodźcem do eksperymentowania podczas prac w ogrodzie. Internet dostarcza pierwszorzędnych  informacji na ten temat, ukazując często sekretne informacje – zarezerwowane dotychczas tylko dla zawodowych ogrodników.

Dom: zostań w nim i ciesz się życiem bardziej

Dom staje się w coraz większym stopniu głównym miejscem rozrywki, odpoczynku i relaksu- jest swoistym „sanktuarium”. Dodatkowo trzeba zauważyć rosnący trend przystosowywania urządzeń domowych do stosowania poza domem: przygotowywanie posiłków, ogniska, systemy audio, oświetlenie, urządzenia projekcyjne, technologia wi-fi i alternatywne źródła energii.
Trend zacierania granicy między domem a ogrodem wyraża się także w projektowaniu mebli, które dodatkowo służą do powiększenia/rozszerzenia domowej przestrzeni.
Ogród zmienia się w miejsce pracy, nauki i rozrywki. Architektura idzie w kierunku coraz większego wykorzystywania szkła, światła i przestrzeni w  projektowaniu nowych domów i rezydencji. Ponadto ogrody stają się miejscem, który wyraża naszą osobowość.

Coraz częściej pojawiają się prośby do architektów aby granica pomiędzy przestrzenią domu a przydomowym terenem była jak najmniej zauważalna, przy jednoczesnym zachowaniu maksymalnego potencjału ogrodu.
Trend ten można zauważyć w miastowych ogródkach, ogrodach na dachach lub znajdujących się za domami - patio.  Według Richard’a Reynolds’a w ciągu najbliższych  10 - 20 lat wzrośnie wykorzystanie ogrodów do produkcji jedzenia oraz wykorzystania ścian i dachów. Dodatkowo spodziewane jest użycie roślin jako elementu przy budowie domów np. przy chłodzeniu powietrza i oczyszczaniu wody. Możliwe jest nawet oczyszczanie ścieków.

Samowystarczalność

Chyba najbardziej trafnym trendem rozwojowym współczesnych czasów jest zmierzanie ku zwiększeniu funkcjonalności ogrodu: wyżywienie rodziny, magazynowanie energii i zapasów wody oraz chronienie lokalnego ekosystemu. Efektywne wykorzystanie przydomowej przestrzeni jest głównym celem badań nad samowystarczalnością.
Jak nowoczesny ogród może zostać przekształcony w funkcjonalne miejsce dostarczające żywności i zasobów jak energia i woda, w czasie gdy zwalnia gospodarka, kiedy marnują się surowce nie poddane recyklingowi? „Seed bankers” są osobami, które  mają świadomość jak najlepiej wykorzystać dostępne środki.
Kompostowanie i recykling mogą wspomóc dążenia do samowystarczalności. W Wielkiej Brytanii w XIX wieku stworzono hodowle ananasów, w których ciepło było wytwarzane przez gnijące odpady. Taka technika mogłaby zostać wykorzystana w XXI wieku.
Zastosowanie takich urządzeń jak wormories (pojemnik do tworzenia kompostu przy zastosowaniu robaków) i elektrycznych kosiarek z funkcją nawożenia, ukazują zapotrzebowanie na naturalne i mało ofensywne środki pielęgnacji.

Ogrody przyszłości

Ten rozdział opisuje przyszłość ogrodnictwa, na którą  wpływają  technologie i innowacje. Konsumenci na całym świecie stają się coraz bardziej  przyzwyczajeni  do nowych technologii i do  korzyści wynikających z ich użytkowania, przez co stają się one obowiązkową częścią gospodarstwa domowego.

Nowoczesne technologie w ogrodzie:

1.Technologie zautomatyzują i zastąpią wiele fizycznych prac, pozwalając ludziom wykorzystywać swoje ogrody do celów społeczno – kulturalnych.
2.Technologie pozwolą  uprawiać zieleń w centrach miast, na ograniczonym i zanieczyszczonym  terenie
3. Technologie umożliwią łatwiejszą i efektywniejszą pielęgnację ogrodu, jak również generowanie własnego źródła światła, wody i kompostu. Sprawi to, że ludzie staną się samowystarczalni                          

Ostateczną formą ogrodu przyszłości będzie:

-Ogród w którym ludzie będą mogli się zrelaksować i zapomnieć o problemach życia codziennego
-Ogród który nie wymaga regularnego podlewania, przekopywania, sadzenia, który będzie można zostawić na kilka tygodni lub nawet miesięcy
-Ogród który jest wolny od szkodników
-Ogród który jest organiczny, przyjazny środowisku
-Ogród z ekosystemem, który będzie zaopatrywał gospodarstwo domowe, w jedzenie, paliwo i leki

Zautomatyzowane ogrody

Eksperymentalna technologia jaką jest telefoniczne przypomnienie o podlaniu roślin wykorzystuje czujniki i technologię powiadamiania. Zautomatyzowane  ogrodnicze produkty i urządzenia będą połączone  z komputerem aby zarządzać, podlewać,  podcinać   i raportować o stanie ogrodu. System ten spowoduje, że ludzie będą mieli możliwość poznania ogrodowej fauny i flory poprzez system danych. Technologia będzie coraz bardziej ulepszać ogrody w przyszłości.

Rozwiązania hydroponiczne

Zautomatyzowany ogród przyjmie technologię hydroponiczną jako punkt wyjścia, rozwijając  metodę uprawy roślin bez ziemi. Spowoduje to również rozwój infrastruktury recyklingowej.

Inteligentne  urządzenia, które zadbają o ogród to m.in.: automatyczne kosiarki, czujnik i systemy nawadniające.
1.HUSQVARNA AUTOMOWER® - automatyczne kosiarki
3.Automatyczne urządzenie do przycinania
4.Automatyczny system nawadniający Gardena
5.Automatyczny system kompostujący
6.Czujnik wilgotności gleby Gardena

Zielone dachy
Ogrody na dachach budynków staną się głównymi przykładami zautomatyzowanego ogrodu. Proces podlewania, przekopywania, monitorowania wzrostu a nawet podcinania zostanie zautomatyzowany. Domy w których mieszkają ludzie staną się efektywnymi generatorami jedzenia. Technologia zazieleniania dachów prowadzi do dużego rozprzestrzeniania  się usystematyzowanych  terenów zieleni. Przykładem jest zajmujący 18 200 metrów kwadratowych park na dachu California Academy w San Francisco.         

Szklane domy z modułami

Szklane domy ulegną ożywieniu jako wyraz architektonicznych umiejętności i innowacji. To powrót do XIX wieku, kiedy gigantyczne domy ze szkła były jednymi z najbardziej rozwiniętych i zaawansowanych elementów i projektów wielkich międzynarodowych wystaw. Dom z zielenią w przyszłości będzie częściowo przestrzenią mieszkalną, częściowo fragmentem lasu tropikalnego, podłączonym do budynku. Większe ogrody również zyskają na podłączanych modułach. Większa przestrzeń to więcej możliwości, które pozwalają konsumentom zamawiać połączone prefabrykaty, specjalnie przez nich wybrane i wymieszane. Konstrukcja modułowa oznacza, że każdy z dowolnych elementów przyjmie się w dowolnym ogrodzie, o dowolnym kształcie i dowolnej wielkości.

Samodzielne ekosystemy

W przyszłości, ogrodowy ekosystem będzie zaopatrywał ludzi w jedzenie, paliwo i lekarstwa. Eksperyment z roku 1970 z Kalifornii pokazał, że domowe ekosystemy są możliwe. Współczesna technologia jest bliska dostarczaniu zautomatyzowanego ekosystemu,  a w przyszłości domowe jednostki roślinne zastąpią ogródki a także supermarkety jako miejsce zaopatrywania się w pożywienie.

Organiczne domy

Prawdziwe zielone domy będą znaczyć radykalne zbliżenie się relacji między domem a ogrodem. Zielone domy z otwartą przestrzenią będą przybliżać nowe sposoby zaopatrywania w jedzenie, które teraz jest zarezerwowane dla supermarketów. Scenariusz organicznych domów wynika  z ludzkiej potrzeby ekosystemu zaopatrującego dom w jedzenie, paliwo raz lekarstwa. 17% Skandynawów, 18%Rosjan, 35% Brytyjczyków, 26% Amerykanów oraz 30% Francuzów którzy uprawiają ogród dąży do tego, aby ich zieleń zaopatrywała ich w te produkty, a 16% Francuzów, 19% Amerykanów, 27% Brytyjczyków,  26% Rosjan i 18 % Skandynawów dąży  do tego aby ich ogrody były organiczne  i przyjazne środowisku.

Zielone dachy, pionowe roślinne  kwietniki i odzyskujące deszczówkę systemy, mierzą w maksymalizację ekonomicznego potencjału małych ogrodów, zaopatrujących  nie tylko w pożywienie, ale również produkty  dostępne kiedyś tylko w ekskluzywnych marketach. Nowe organiczne domy przekroczą barierę między domem a ogrodem, między tym co naturalne a sztuczne.

Organiczne domy jutra spowodują niezakłóconą integrację ogrodnictwa z ludzkim życiem. Małe sieci dostawców  pożywienia będą coraz bardziej dostrzegalne w obrębie społeczności i będą wspierane przez dostawców organicznych warzyw.
Sieć nastawionych entuzjastycznie amatorów, którzy będą współpracować przez „wirtualną wioskę”, sprawi, że społeczności staną się samowystarczalne, a w ich ogrodach będą rosły nawet egzotyczne owoce.

Matematycznie inspirowane modele geometrii zdominują wystój ogrodów, ponieważ projektanci szukają nowych form ekspresji relacji pomiędzy pomieszczeniem zamkniętym a otwarta przestrzenią, wykorzystując motywy  zmiany pór roku i pogodowego systemu.

Zakończenie

Współczesne ogrody stanowią fundamentalny komponent domu, są wizualnym przedłużeniem przestrzeni życiowej miejscem na rozrywkę, zabawy i gry, urządzenie grilla albo wstawienia basenu.

Domowe znaczenie ogrodu jest także powiązane ze zmianami socjalno-ekonomicznymi. Dla przykładu, ekonomiczny klimat wczesnego 21 wieku prowadzi do traktowania domów jako prywatnych miejsc rozrywki dzięki technologiom informacyjnym (np. bezprzewodowy Internet, kino domowe). Połączone jest to z pragnieniem bezpieczeństwa i prywatności. Prywatne „centra rozrywki” sprawią, że korzystanie z publicznych parków czy ogrodów będzie coraz rzadsze.

Ogrodnictwo i design

„Mogę stwierdzić, że ogrodnictwo łączy się z  designem i projektowaniem. Ogrodnictwo to kompozycje, formy, kolory i materiały” -mówi Towe Ressman.  „Nie można zaprzeczyć, że design i cały przemysł designerski tworzą trendy, które mają wpływ na ludzkie zachowanie.”
Nawet zawód architekta krajobrazu lub zieleni uległ procesowi demokratyzacji i jest dostępny dla ludzi z każdej warstwy społecznej. „Do niedawna większość trendów ogrodniczych była ustalana przez bogatych arystokratów lub ludzi z wielkimi ogrodami, którzy mieli arystokratyczne aspiracje”- mówi Christopher Stocks. Wskazuje on także na dużą rolę telewizji. „W Wielkiej Brytanii telewizja ma wielki wpływ na obraz architektury zieleni, ukazując ją jako bardziej dostępną i ponadklasową.”

„Zainteresowanie prywatnymi ogrodami w Rosji rosło podczas ostatnich pięciu lat, gdy rząd przestał przeznaczać tereny zielone pod zabudowę, a właściciele nowych domów zaczęli upominać się  o tereny przydomowe pod ogród.”-mówi Alexander Grivko. Gdy problem ogrodnictwa zaczął być przedstawiany w telewizji, projektanci  ogrodów stali się popularni.

„W Wielkiej Brytanii w 1980 roku ludzie zaczęli interesować się ogrodnictwem i jego historią.”-mówi Tim Richardson.„To sprawiło że ludzie zaczęli bardziej dbać  o swój ogród, wprowadzając i sadząc bardziej egzotyczne rośliny.”

Od klasycyzmu do współczesności.
Francja też miała ważny wpływ na ogrodnictwo. Ogrody Wersalu, 800 hektarów starannie i równo zaplanowanych  alejek, trawników i fontann zostało stworzonych w połowie XVIII wieku jako ponadczasowa manifestacja wyższości ludzkości nad naturą.
We współczesnych czasach, ewolucja apartamentowców, z przylegającym do nich terenem zielonym i wąskimi balkonami, stała się przestrzenią prywatnych ogrodów, podkreślając rolę parków i dużych ogrodów. Ogrody na dachach budynków stały się integralną częścią współczesnej architektury.

 „ W dzisiejszych czasach, zaawansowana technologia umożliwia tworzenie nawet najbardziej odważnych, niczym nie ograniczonych pomysłów” – mówi Alexander Grivko. „Ogród i dom zawsze były połączone ze sobą. Dziś używamy materiałów które były wymyślone i przeznaczone do konstrukcji domów. Inteligentny dom musi posiadać ogród z systemem nawadniającym i oświetleniem.”