Wykonanie instalacji grzewczej budynku

Najbardziej brane pod uwagę są z reguły koszty eksploatacji, ale równie istotne jest aby instalacja była zgodna z polskim normami. Poświadczają to odpowiednie certyfikaty, dopuszczające je do zastosowania w naszym kraju, wydawane przez jednostki do tego upoważnione.
 
W zależności od rodzaju czynnika grzewczego wyróżnia się ogrzewanie wodne, powietrzne i elektryczne.
 

Ogrzewanie wodne jest najpopularniejszym systemem centralnego ogrzewania domów jednorodzinnych. Jego zalety to stosunkowo duża pewność działania, prosta obsługa, długa żywotność przy prawidłowej eksploatacji, łatwość regulacji, stosunkowo niska temperatura powierzchni grzejnych oraz niskie ciśnienie wody w instalacji. Wadą są stosunkowo wysokie koszty instalacji oraz duża bezwładność cieplna (zwłaszcza w systemie grawitacyjnym). Zagrożeniem jest również możliwość zamarznięcia instalacji w przypadku dłuższych, nieprzewidzianych przerw grzewczych spowodowanych awariami. Aby uniknąć zamarzania instalacji obecnie coraz częściej stosuje się napełnianie instalacji płynem niezamarzającym. 

Czytaj również: Hybrydowe grzejniki podtynkowe pozwalają utrzymać właściwy rozkład temperatury w pomieszczeniu

 
W domach jednorodzinnych stosuje się obecnie systemy ogrzewania z wymuszonym przez pompy elektryczne obiegiem. W takim rozwiązaniu nie występuje konieczność stosowania dużych przekrojów rur (jak w najpopularniejszym do niedawna systemie grawitacyjnym). Znacznie mniejsze średnice przewodów zmniejszają koszty wykonania instalacji i powodują mniejsze straty ciepła, a także wpływają na mniejszą pojemność wodną układu. Nowoczesne pompy obiegowe zużywają niewiele energii i nie wymagają obsługi, a ich działanie jest ciche i na ogół niezawodne. Podstawową wadą ogrzewania pompowego jest jednak uzależnienie działania ogrzewania od dostawy energii elektrycznej. Woda w instalacji grzewczej transportowana jest do grzejników poprzez rury. Rury te mogą być stalowe, miedziane lub z tworzyw sztucznych. Ich jakość i rodzaj ma istotny wpływ na funkcjonowanie instalacji.

 
Najbardziej popularne są rury stalowe. Rury te w instalacji co są spawane lub skręcane. Instalacja wykonana z rur stalowych jest odporna na wysokie temperatury oraz ciśnienie. Z tego powodu często w okolicy kotła stosuje się rury stalowe, a dalej rury z tworzyw lub z miedzi.
 
Rurki miedziane mają bardzo dobrą przewodność cieplną. Charakteryzują się dużą odpornością na korozję. Łatwo można je lutować. W robotach instalacyjnych stosuje się miękkie lub twarde rury miedziane. Rury miękkie można profilować, dzięki czemu zmniejsza się ilość połączeń. Wykonanie instalacji jest stosunkowo proste.
 

Coraz większą popularność zyskują rury z tworzyw sztucznych. Najczęściej stosowanym materiałem jest polipropylen (PP). Rury te mają szereg zalet. Są odporne na korozję, można je użytkować ponad 50 lat. Mają gładkie ścianki wewnętrzne, co zmniejsza opory przepływu wody. Można ograniczyć ich izolowanie, ponieważ same są dobrym izolatorem. Ponadto są zgrzewalne, dzięki czemu pod wpływem temperatury tworzą bardzo szczelne i trwałe połączenie. Zastosowanie znajdują w niskotemperaturowych systemach grzewczych
 
Ostatnio coraz częściej stosuje się rury wykonane z polietylenu sieciowego (rury wielowarstwowe). Rura składa się z trzech warstw. Trzon wykonany jest z taśmy aluminiowej, która z jednej strony pokryta jest polietylenem sieciowym, a z drugiej polietylenem o wysokiej gęstości. Dzięki temu połączono zalety rur metalowych i z tworzyw sztucznych.
 

Kolejnym, bardzo ważny elementem instalacji grzewczej są kotły. Ze względu na rodzaj zastosowanego paliwa kotły centralnego ogrzewania dzielimy na opalane paliwem stałym, olejem opałowym, gazem ziemnym albo płynnym (propan-butan).
 
W kotłach na paliwa stałe palimy węglem, brykietami, koksem, drewnem, węglem brunatnym lub torfem. Paliwo w komorze zasypowej powinno starczyć na minimum 4,5 godziny. Kotły te są zwykle kotłami jednofunkcyjnymi i ogrzewają tylko wodę w instalacji centralnego ogrzewania. Wykonywane są z żeliwa lub stali. Kotły żeliwne są zwykle przeznaczone do spalania koksu. Zaletą ich jest wysoka odporność na korozję, a wadą to, że nie są przystosowane do spalania węgla.

Innym rodzajem kotłów centralnego ogrzewania są kotły gazowe. Ich przewaga nad kotłami na paliwa stałe wynika z możliwości zautomatyzowania procesu spalania, wyeliminowania żmudnej i brudnej pracy przy dowozie materiału, składowania oraz zasilania kotła paliwem stałym, a także wyeliminowania składowania i wywozu popiołu. Kotły gazowe są wykonywane z żeliwa, stali lub miedzi. Kotły gazowe mogą być budowane jako jednofunkcyjne lub dwufunkcyjne. Jednofunkcyjne  dostarczają nośnik ciepła na potrzeby ogrzewania pomieszczeń, a kotły dwufunkcyjne są wyposażone w przepływowe lub pojemnościowe podgrzewacze wody. Podstawowa zaletą kotłów gazowych jest łatwość i czystość obsługi, bezdymne spalanie i mniejsze zanieczyszczenie atmosfery, wysoka sprawność cieplna, stosunkowo niskie koszty inwestycyjne, stała gotowość eksploatacyjna, szybki rozruch i automatyczna regulacja temperatury.
 
Jeśli źródłem energii do ogrzewania jest gaz płynny, należy pamiętać, aby magazynować go w zbiornikach instalowanych poza budynkiem mieszkalnym, w bezpiecznej od niego (oraz innych budynków) odległości.
 
Można także zainstalować kocioł olejowy. Kocioł taki pobiera paliwo, jakim jest olej opałowy, ze specjalnego zbiornika. Koszty eksploatacji kotłów olejowych są jednak wyższe, a sprawność niższa w porównaniu z kotłami gazowych. Większe jest również zanieczyszczenie środowiska. Zarówno przy ogrzewaniu gazowym, jak i olejowym można stosować każdy rodzaj grzejników.
 

Ogrzewanie elektryczne polega na bezpośrednim zastosowaniu energii elektrycznej do ogrzewania pomieszczeń za pomocą grzejników elektrycznych, listew przypodłogowych oraz ogrzewania podłogowego za pośrednictwem kabli lub mat grzejnych. Tego typu rozwiązania umożliwiają łatwą regulację temperatury, automatyczne programowanie, czystą obsługę, stałą gotowość eksploatacyjną oraz niskie koszty inwestycyjne. Należy się jednak liczy ze stosunkowo wysokimi kosztami eksploatacji.

 
Innym sposobem ogrzewania elektrycznego są grzejniki elektryczne lub konwektory, w których powietrze ogrzewa się, przepływając wokół elementu grzejnego Ich zaletą jest niska cena. O ile jednak nakłady inwestycje są małe, o tyle koszty eksploatacji duże.

Czytaj również: Grzejniki w pomieszczeniach o minimalistycznym wystroju

 
Powszechnie dziś stosowanym jest elektryczne ogrzewanie podłogowe. Ten typ ogrzewania elektrycznego dość wolno reaguje na zadane zmiany temperatury. Od momentu załączenia do chwili, gdy powietrze osiągnie żądaną temperaturę, upływa dużo czasu. Pod posadzką układane są przewody lub maty grzejne. O ile przewód wymaga podniesienia poziomu podłogi, co nie zawsze jest możliwe, o tyle maty grzejne nie mają takich wymagań ze względu na swoje niewielką grubość. Najczęściej układane są na warstwie kleju pod terakotą w łazienkach i kuchniach.
 
W ogrzewaniach powietrznych nośnikiem ciepła jest ogrzane powietrze. Rozróżniamy ogrzewanie powietrzne grawitacyjne, wykorzystujące naturalny ruch powietrza ciepłego ku górze, oraz ogrzewanie powietrzne z ruchem wymuszonym przez system wentylacyjny. Obecnie stosowane systemy ogrzewania powietrzem mogą jednocześnie nagrzewać, filtrować, klimatyzować, wentylować oraz w miarę potrzeb nawilżać lub osuszać powietrze w domu.

 
Do innych źródeł energii, jakie mogą mieć zastosowanie w budownictwie jednorodzinnym zaliczamy ogniwa fotoelektryczne, koncentratory średnio i wysokotemperaturowe, elektrownie wiatrowe i wodne, kolektory słoneczne oraz wody geotermiczne. Źródła te nie są emitorami żadnych zanieczyszczeń i należą do źródeł energii odnawialnej.