Zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów

 Obowiązek przejęcia i zabezpieczenia terenu budowy wraz z obiektami budowlanymi, punktami osnowy geodezyjnej, urządzeniami technicznymi i elementami środowiska przyrodniczego czy kulturowego spoczywa na kierowniku budowy. Kierownik budowy podpisując protokół przejęcia terenu budowy przejmuje od inwestora  obowiązki i prawa z tym przejęciem związane. Kierownik budowlany wraz z mistrzem budowlanym sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy. Jednocześnie wszyscy uczestnicy procesu budowlanego współdziałają ze sobą w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Do zabezpieczenia prac na wysokości stosować należy środki ochrony zbiorowej (balustrady, siatki ochronne, siatki bezpieczeństwa). Stosowanie środków ochrony indywidualnej dopuszczalne jest jedynie z braku możliwości stosowania środków ochrony zbiorowej.

Obowiązkiem inwestora jest takie zorganizowanie procesu budowy, który uwzględniać będzie zawarte w przepisach prawnych zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Projektant także zobowiązany jest uwzględnić zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Ponad to projektant sporządza informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego. Na podstawie tej informacji kierownik budowy zapewnia sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Zagospodarowanie terenu budowy na podstawie  art. 41 ustawy prawo budowlane, który enumeratywnie wylicza prace przygotowawcze  zaliczyć należy do prac przygotowawczych, lecz z pewnością oprócz charakteru przygotowującego teren budowę zagospodarowanie prowadzi także do zabezpieczenia terenu budowy. Najpełniej zadania związane z wykonaniem zagospodarowania terenu budowy określa rozporządzenie ministra infrastruktury  z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (DZ. U. 2003 Nr poz. 401).

Podczas lektury wspomniane rozporządzenia, zwłaszcza rozdziału III zajmującego się zagospodarowaniem terenu budowy trudno nie oprzeć się wrażeniu, że pojęcie zagospodarowania ma jeśli nie taki sam to duży wspólny zakres znaczeniowy z pojęciem zabezpieczenia. Prawo nie określa wprost i szczegółowo jakie zadania kierownik budowy powinien podjąć w celu zabezpieczenia terenu budowy, należy w takim razie rozumieć art. 22 ustawy prawo budowlane jako nakładający obowiązek podjęcia wszelkich kroków zmierzających do zabezpieczenia terenu budowy. Na pewno do zadań zabezpieczających zaliczyć należy większość zadań z zakresu zagospodarowania terenu budowy.

Zagospodarowanie terenu budowy powinno być wykonane co najmniej w następującym zakresie:

1) Ogrodzenia terenu i wyznaczenie stref niebezpiecznych, czyli takich miejsc na terenie budowy, które stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.

2) wykonania dróg, wyjść i przejść dla pieszych

3) doprowadzenia mediów tj. wody i energii elektrycznej, odprowadzenia lub utylizacji ścieków

4) urządzenia pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych.        

5) zapewnienie oświetlenia naturalnego i sztucznego

6) zapewnienie właściwej wentylacji

7) zapewnienie łączności telefonicznej

8) urządzenie składowisk materiałów i wyrobów    

Co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem robót, które wymagają pozwolenia na budowę inwestor musi zawiadomić o planowanym terminie rozpoczęcia robót budowlanych odpowiedni organ oraz projektanta sprawującego nadzór nad wykonaniem robót zgodnie z projektem. Do zawiadomienia inwestor zobowiązany jest załączyć oświadczenie kierownika budowy lub robót stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz podjęcie obowiązków kierowania budową (robotami budowlanymi) wraz z zaświadczeniem, że dany kierownik budowy posiada odpowiednie, ważne uprawnienia budowlane.

Zaświadczenie takie wydaje samorząd zawodowy w którym dany kierownik budowy wpisany jest na listę. W przypadku, gdy ustanowiono nadzór inwestorski inwestor załącza także oświadczenie inspektora nadzoru budowlanego stwierdzające przyjęcie pełnienia obowiązków nadzoru inwestorskiego na robotami budowlanymi wraz z odpowiednim zaświadczeniem potwierdzający uprawnienia budowlane. Oprócz oświadczeń kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego inwestor załącza do zawiadomienia informację zawierająca dane zamieszczone w ogłoszeniu zawierającym dane o bezpieczeństwie pracy i ochronie zdrowia.

Podobna sytuacja do opisanej powyżej następuje, gdy dochodzi do zmian osób sprawujących samodzielne funkcje techniczne tj. kierownika budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta sprawującego nadzór autorski. Inspektor niezwłocznie zawiadamia właściwy organ  o zmianie wraz z podaniem daty, kiedy nastąpiła. Tak jak przy zawiadomieniu o rozpoczęciu robót budowlanych inwestor załącza do zawiadomienia odpowiednie oświadczenia osób przejmujących obowiązki wraz z zaświadczeniami potwierdzającymi posiadane przez nich uprawnienia budowlane.

Ogłoszenie o bezpieczeństwie pracy i ochrony zdrowia 

Ogłoszenie dotyczy bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Ogłoszenie umieszcza się w widocznym miejscu na terenie budowy. Ogłoszenie zawiera:

• przewidywany termin rozpoczęcia i zakończenia wykonywania robót budowlanych,

• maksymalną liczbę pracowników zatrudnionych na budowie w poszczególnych okresach

• informacje dotyczące planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Ogłoszenie konieczne jest jedynie dla budowy lub rozbiórki  na której przewiduje się prowadzenie robót budowlanych trwających dłużej niż 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 pracowników albo na których zakres robót przekracza 500 osobodni. Roboty budowlane nie wymagające pozwolenia na budowę, oprócz tych od których ustawa wymaga zgłoszenia nie są zobowiązane do umieszczania na terenie budowy przedmiotowego ogłoszenia. Jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót lub innymi ważnymi względami właściwy organ w drodze decyzji administracyjnej może wyłączyć w stosunku do nich stosowanie tego wymogu ustawy i zwolnić od obowiązku umieszczania ogłoszenia. Wymóg załączania danych zawartych w ogłoszeniu, jak i sam wymóg umieszczania ogłoszenia nie dotyczy budowy obiektów służących bezpieczeństwu i obronności państwa oraz obiektów liniowych.    

Gdy roboty budowlane planowane są na dłużej niż 30 dni roboczych przy zatrudnieniu co najmniej 20 osób albo planowany zakres robót przekracza 500 osobodni inwestor zobowiązany jest na 7 dni przed rozpoczęciem robót zawiadomić odpowiedniego inspektora pracy. Elementem zagospodarowania terenu budowy jest także budowanie tymczasowych obiektów budowlanych, co w myśl art. 41 ustawy prawo budowlane należy uznać za prace przygotowawczą. W prawie budowlanym znaleźć można definicję legalną pojęcia tymczasowy obiekt budowlany. Zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy prawo budowlane ilekroć mowa o tymczasowym obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowej, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenie rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. W zależności od potrzeb i wymagań przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy mogą być budowane różne tymczasowe obiekty budowlane, na przykład na pomieszczenia dla celów higieniczno sanitarnych.