Architektura dla młodzieży

Młodzież coraz chętniej uczy się architektury

W planach na najbliższe lata jest również uruchomienie specjalnego programu edukacji architektonicznej dla uczniów ze szkół podstawowych oraz przygotowanie warsztatów architektoniczno-urbanistycznych dla dorosłych, przeprowadzanych podczas szczególnie ważnych imprez architektonicznych oraz w blokach tematycznych dla radnych samorządowych.

Pomysł na kształcenie młodzieży z zakresu architektury i urbanistyki narodził się w Izbie Architektów RP kilka lat temu. Miał być odpowiedzią na otaczającą nas bylejakość przestrzeni publicznej. „Edukację w zakresie architektury powinniśmy zacząć jak najwcześniej, dzięki czemu zwiększymy wrażliwość społeczeństwa na otaczającą nas przestrzeń publiczną i prywatną. Mam nadzieję, że dzięki takim zajęciom chęć dążenia do osiągnięcia ładu przestrzennego i tym samym poprawy jakości życia, stanie się jedną z podstawowych potrzeb przyszłych przedstawicieli społeczeństwa” – przekonuje Małgorzata Gruszka, przewodnicząca Zespołu d.s. Powszechnej Edukacji Architektonicznej, działającym przy Radzie Krajowej Izby Architektów RP.

Opracowany przez Izbę Architektów RP program edukacyjny nie jest podręcznikiem przeznaczonym dla uczniów. Stanowi zestaw gotowych scenariuszy lekcji przygotowanych dla nauczycieli, o dowolnej specjalizacji. Został przygotowany w taki sposób, aby uczestniczące w nim szkoły nie ponosiły dodatkowych kosztów z tego tytułu, a sam program wypełnił treścią np. obowiązkowe zajęcia w ramach „Projektu” w szkołach gimnazjalnych i „Wiedzy o kulturze” w liceach. Od nauczycieli nie jest wymagana specjalistyczna wiedza w zakresie architektury lub urbanistyki. Muszą oni jedynie wziąć udział w tematycznych szkoleniach, przygotowujących do prowadzenia zajęć w trzech wybranych blokach tematycznych: Mój dom” dotyczy projektowania, aranżacji wnętrz oraz architektury budynku. Drugi moduł „Dzielnica, moduł, wieś, metropolia” traktuje o przestrzeni publicznej. Trzeci - "Historia architektury” umożliwi młodzieży bliższe poznanie stylów architektonicznych. Pomocą fachową służą nauczycielom architekci koordynatorzy, przydzieleni do konkretnych szkół przez Okręgowe Izby Architektów RP.

Czytaj również: „Twój dach w obiektywie” konkurs dla fachowców

Pilotażowa edycja

Program jest unikalny na skalę europejską. Poza Polską oraz Irlandią, gdzie został przyjęty przez tamtejsze ministerstwo edukacji do stosowania w szkołach średnich, w tzw. "roku przejściowym", żaden inny kraj w Europie nigdy nie realizował podobnego przedsięwzięcia. Stąd decyzja Izby Architektów RP, podjęta i przeprowadzona w roku 2013, o przeprowadzeniu pilotażowej akcji, w której wzięło udział ponad 400 uczniów z 13 szkół ponadpodstawowych. Zajęcia odbywały się w semestrze letnim pod kierunkiem 17 nauczycieli, w placówkach oświatowych zlokalizowanych na terenie 5 województw.

Coraz większy zasięg akcji

Sukces akcji pilotażowej zachęcił Izbę Architektów RP do organizacji kolejnych edycji. Pierwsza z nich, wzbogacona o wnioski z pilotażu, odbyła się w roku szkolnym 2013/2014. W tym czasie do programu przystąpiło 65 szkół ponadpodstawowych z całego kraju, poza województwami: śląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i podlaskim. W zajęciach, prowadzonych pod kierunkiem 78 nauczycieli, odpowiednio przeszkolonych i certyfikowanych przez Izbę Architektów RP, mogących korzystać ze wsparcia architektów koordynatorów, wzięło udział blisko ok. 1800 uczniów.

„Uniwersalność programu sprawiła, że zgłaszali się do niego nauczyciele wszystkich specjalności, m.in. języka polskiego, historii, geografii, chemii, zajęć technicznych czy nawet informatyki. W porównaniu z akcją pilotażową zaobserwowaliśmy wzrost udziału nauczycieli o wykształceniu plastycznym, uczestniczących w projekcie” - informuje Małgorzata Gruszka.

I Edycji Programu, podobnie jak w akcji pilotażowej, towarzyszył konkurs z nagrodami, którego przedmiotem był krótki film na temat: „Nasza ulica i my”. Konkurs zorganizowano w dwóch kategoriach: dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Udział w konkursie był dobrowolny i nie był warunkiem zakończenia programu. W ramach konkursu napłynęły 32 prace: 18 w kategorii szkół gimnazjalnych i 14 w kategorii szkół ponadgimnazjalnych oraz jedna praca gimnazjalna poza konkursem. Nagroda główna, w kategorii szkół gimnazjalnych, trafiła do Zespołu uczniów z Gimnazjum nr 3 im. Stefana Batorego w Malborku, natomiast wyróżnienie otrzymał Zespół uczniów z Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2, Gimnazjum nr 32 w Szczecinie. W kategorii szkół ponadgimnazjalnych nagroda główna przypadła zespołowi z Miejskiego Zespołu Szkół nr 5 w Krośnie, Technikum nr 6 im. Jana Sas Zubrzyckiego, z kolei wyróżnieniem uhonorowano zespół III Liceum Ogólnokształcącego im Unii Lubelskiej w Lublinie. Oprócz nagród regulaminowych jury konkursowe postanowiło również przyznać dwa wyróżnienia honorowe: uczniom Gimnazjum w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Śremie oraz nauczycielowi, Panu Andrzejowi Fijasowi z Gimnazjum nr 3 im. Stefana Batorego w Malborku. Protokół z obrad jury dostępny jest do pobrania pod tym linkiem: http://www.izbaarchitektow.pl/pokaz.php?id=2273.

Honorowy patronat nad programem objęli Minister Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, natomiast głównym partnerem akcji jest firma FAKRO.

„Mamy świadomość tego, jak ważna jest edukacja młodzieży, która wkrótce wejdzie w dorosłe życie, dlatego od wielu lat współpracujemy ze szkołami i uczelniami budowlanymi. Z dużą satysfakcją staliśmy się partnerem programu edukacyjnego Kształtowanie Przestrzeni, przygotowanego przez IARP dla młodzieży szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych. Liczymy, że dzięki niemu młode pokolenie będzie mieć większą wiedzę na temat zagospodarowania przestrzeni oraz będzie dbać o ład i porządek architektoniczny w swoim otoczeniu” – przekonuje Małgorzata Respekta-Paszkiewicz z firmy FAKRO.

Czytaj również: Zakończył się Konkurs IMS4YOUNG

Plany na przyszłość

Planowana jest już kolejna, II Edycja programu, która rozpocznie się wraz z nowym rokiem szkolnym 2014/2015. Izba zamierza zwiększyć rolę architektów koordynatorów w procesie kształcenia młodzieży, poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielami i uczniami w aspekcie wykonywanych ćwiczeń praktycznych. Planowane jest również zwiększenie zasięgu całej akcji. „Liczymy, że uda nam się pozyskać do programu szkoły z czterech województw, które nie były reprezentowane w pierwszej edycji naszego projektu. Zakładamy, że ogólna liczba szkół uczestnicząca w akcji w najbliższym roku szkolnym wzrośnie o co najmniej 30-proc. Chcemy również dotrzeć z edukacją architektoniczną do młodszych odbiorców. Jesteśmy w trakcie opracowywania specjalnego programu dla uczniów szkół podstawowych, działającego na podobnych zasadach jak ten, skierowany do gimnazjów i liceów, a także myślimy o edukacji architektonicznej dorosłych obywateli” – dodaje Małgorzata Gruszka.

Podsumowanie I edycji programu „Kształtowanie przestrzeni”:

• Zasięg ogólnopolski (wszystkie województwa poza śląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i podlaskim);

• 65 szkół ponadpodstawowych biorących udział w programie (34 szkoły gimnazjalne, 32 szkoły ponadgimnazjalne: 24 licea ogólnokształcące, 6 szkół technicznych budowlanych, 1 szkoła techniczna architektury krajobrazu, 1 Liceum Plastyczne;

• 1800 uczniów, uczestniczących na zajęcia w ramach programu;

• 78 nauczycieli, prowadzących zajęcia w ramach programu edukacyjnego;

• 23 architektów koordynatorów, wspomagających nauczycieli;

• 32 prace konkursowe nadesłane w ramach I edycji programu;