Budowę domu energooszczędnego zaczynamy już na etapie wyboru projektu

1. Kierownik lub inspektor budowy. Pomoże w zaplanowaniu prac, ale przede wszystkim będzie koordynował działania realizowane przez ekipy pojawiające się na placu budowy, a także czuwał nad wykonywaniem prac zgodnie z projektem budowlanym. Dlatego warto wybrać kierownika, którego inwestor obdarzy zaufaniem i będzie mógł na nim polegać. Taka osoba będzie szczególnie przydatna, jeśli będziemy budować w tzw. systemie gospodarczym – czyli zatrudnimy samodzielnie specjalistów z różnych branż. Jeśli zdecydujemy się na droższy wariant - generalne wykonawstwo – kierownik budowy najpewniej będzie zatrudniony przez firmę budowlaną. W takiej sytuacji warto nawiązać współpracę z inspektorem budowlanym, który fachowym okiem sprawdzi, czy wszystko jest realizowane zgodnie ze sztuką budowlaną.

2. Harmonogram. Dobry plan to podstawa. Jeśli nie masz doświadczeń związanych z branżą budowlaną, w stworzeniu planu może pomóc kierownik budowy lub inspektor. Harmonogram powinien zawierać zaplanowane prace w podziale na kilka głównych etapów budowy, co pomoże je uporządkować, a także da pewność inwestorowi, że prace są realizowane zgodnie z założeniami. Warto pamiętać, że na niektóre materiały budowalne czeka się kilka tygodni, należy zamówić je znacznie wcześniej, aby później nie zastopowały prac. Przy tworzeniu harmonogramu warto założyć sobie odpowiednią rezerwę czasową – na budowie często pojawiają się opóźnienia. Przeprowadzenie kilku prac równolegle przyśpieszy proces budowy.

3. Fundamenty. To na nich będzie opierać się cała konstrukcja, dlatego są projektowane indywidualnie, nawet w przypadku projektu z katalogu. Wybór sposobu fundamentowania różni się w zależności od podłoża i jego stabilności. Równie ważne są zastosowane materiały i właściwa izolacja fundamentów, co ma wpływ na bilans energetyczny budynku. Jeśli masz wątpliwości co do wyboru sposobu fundamentowania, skonsultuj je z architektem bądź kierownikiem budowy.

4. Ściany. Rozpoczynając budowę energooszczędnego domu należy szczególną uwagę zwrócić na elementy konstrukcyjne, które mają służyć dłuższy czas i nie będzie możliwości ich wymiany po kilku latach. Wybór materiału z którego będą postawione ściany zewnętrzne jest szczególnie ważny. Beton komórkowy wpisuje się w aktualne trendy ograniczające zużycie energii w gospodarstwach domowych. Jest trwałym i prostym w użyciu materiałem budowlanym, który charakteryzuje się najwyższymi parametrami izolacji termicznej. Murowanie ścian z tego materiału jest proste i nie wymaga wielkiego wysiłku. Materiał łączy izolacyjność termiczną z odpowiednią wytrzymałością.

5. Izolacja. Decydując się na budowę domu energooszczędnego, kluczowe jest zastosowanie właściwej termoizolacji budynku celem maksymalnego ograniczenia strat ciepła. Tylko wtedy pozostałe rozwiązania energooszczędne będą spełniały swoją rolę w odpowiedni sposób, a użytkownik odczuje korzyść finansową podczas eksploatacji budynku. Jak wynika z badania „Budownictwo energooszczędne oczami Polaków” wśród rozwiązań energooszczędnych obecnych w polskich domach najpopularniejsza jest wełna skalna (28 proc.). Ocieplając budynek wełną skalną, możemy liczyć nawet na pięciokrotny zwrot z inwestycji w ciągu 20 lat. Jest to kwestia niezwykle ważna już na etapie projektu, a następnie budowy, bowiem ewentualna wymiana materiału izolacyjnego wiąże się z wysokim wydatkiem i  licznymi niedogodnościami. Warto podkreślić, że wełna skalna jest materiałem niepalnym, a także zapewnia doskonałą izolację akustyczną, dzięki czemu wpływa korzystnie na komfort mieszkańców.

6. Okna. Odpowiednio dobrane i rozmieszczone będą miały ogromny wpływ nie tylko na bilans energetyczny budynku, ale i jakość życia domowników.  Są elementem montowanym na długi czas, dlatego warto zdecydować się na okna, które zapewnią komfort na lata. Dodatkowo są źródłem pasywnego ogrzewania słonecznego - od północy warto stosować produkty o lepszym współczynniku izolacyjności termicznej, natomiast od strony południowej zazwyczaj dodatni bilans energetyczny osiągają okna ze standardowym energooszczędnym oszkleniem. W domu energooszczędnym sprawdzą się okna trzyszybowe, które skutecznie ochronią przed chłodem i stratami ciepła. Okna fasadowe zamawia się na wymiar po wykonaniu ścian, gdy mamy już gotowe otwory okienne, czas oczekiwania może być długi. Natomiast okna dachowe mają standardowe rozmiary i kupuje się je od ręki w składzie budowlanym, najczęściej wraz z całą konstrukcją dachu i materiałami pokryciowymi.

7. Źródło ciepła. Decydując się na dom energooszczędny, czeka nas jeszcze jedna ważna decyzja – wybór źródła ciepła. W przypadku domu, który jest właściwie zaizolowany, sprawdzi się pompa ciepła. Decyzję o jej instalacji najlepiej podjąć na etapie projektu. Jak to działa? Pompy wykorzystują energię słoneczną zmagazynowaną w środowisku naturalnym, a następnie za pomocą sprężarki „pompują” niskotemperaturową energię do wydajnego ogrzewania domu i wody. Nie wymagają składowania paliwa, a także pracują, nie wytwarzając jakichkolwiek zanieczyszczeń. Wśród nowoczesnych systemów ogrzewania warto wymienić ogrzewanie elektryczne (brak konieczności pomieszczenia na składowanie opału, czysta energia, można zoptymalizować koszty). Niezależnie od zastosowanego źródła ciepła, należy zadbać o odpowiednią regulację temperatury.

8. Rekuperator. Decydując się na wentylację mechaniczną, warto postawić na kompleksowe rozwiązanie, które łączy wentylację z odzyskiem ciepła od powietrza wywiewanego z pomieszczeń. To energooszczędne i ekologiczne rozwiązanie, znacznie podwyższające komfort przebywania w pomieszczeniach. W naszym klimacie korzystanie z rekuperacji najlepiej sprawdzi się w zimie. Popularne są również systemy hybrydowe, które umożliwiają używanie rekuperacji zimą, zaś latem korzystanie z naturalnej wentylacji grawitacyjnej i otwierania okien. Konstrukcja, zastosowane materiały do budowy i izolacji fundamentów, ścian, dachu, energooszczędne okna i efektywny system grzewczy są podstawowymi elementami wpływającymi na bilans energetyczny budynku. Przemyślana inwestycja będzie pozytywnie odczuwana przez kilkadziesiąt następnych lat. To szczególnie ważne w kontekście wyników badania, w którym prawie połowa Polaków planujących budowę domu zadeklarowała, że najważniejszą dla nich kwestią jest koszt późniejszej eksploatacji (48 proc.).

Czytaj również: Odnawialne źródła energii - skąd czerpać energię dla domowych potrzeb

Komentarz Tomasza Kwiatkowskiego, eksperta kampanii Nie trać energii z firmy ROCKWOOL

Budując dom energooszczędny, należy pamiętać o wszystkich elementach wpływających na bilans energetyczny budynku, a co za tym idzie – na koszty jego eksploatacji. Zasadnicze kryterium klasyfikacji budynku jako energooszczędnego to zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji, wyrażone w kilowatogodzinach na metr kwadratowy na rok (kWh/m2/rok). Współczynnik zapotrzebowania na energię budynku tradycyjnego  wynosi więcej niż 40 kWh/m2/rok , budynek niskoenergetyczny (energooszczędny) to budynek, którego zapotrzebowanie na energię jest mniejsze lub równe 40, ale większe niż 15 kWh/m2/rok. Świadomy wybór poszczególnych materiałów pozwoli również cieszyć się wygodą i bezpieczeństwem całej rodziny.

Komentarz Roberta Janiaka, eksperta kampanii Nie trać energii z firmy H+H

Aby oczekiwania związane z budową domu energooszczędnego zostały spełnione, należy podkreślić, że inwestor już na etapie projektu powinien zaplanować zastosowanie energooszczędnych rozwiązań, które pozwolą zminimalizować koszty eksploatacji w kolejnych latach. Niezwykle ważna jest edukacja w zakresie budownictwa energooszczędnego, które wciąż jest postrzegane jako trudniejsze niż budownictwo tradycyjne. Tymczasem ściany zewnętrzne z elementów murowych i systemów izolacji termicznych charakteryzujących się bardzo wysokimi parametrami wykonuje się tak samo jak typowe, standardowe ściany. To samo dotyczy montażu energooszczędnej stolarki okiennej, a także automatycznych systemów instalacji grzewczej. Jedynym wymagającym elementem jest świadomość inwestorów i kompleksowe podejście.

Czytaj również: Ekologiczne produkty, które umożliwiają budowę energooszczędnego domu

O kampanii

Zgłębianie wiedzy na temat procesu budowy i remontu domu, nowoczesnych rozwiązań i koniecznych formalności to zadanie, które pochłania mnóstwo energii. Misją kampanii „Nie trać energii” jest przybliżenie idei domów energooszczędnych, obalenie mitów na temat ich budowy oraz edukowanie o korzyściach wynikających ze stosowania sprawdzonych i łatwo dostępnych rozwiązań w domach energooszczędnych. W ramach kampanii dzielimy się wiedzą
i inspirujemy, jak wybudować lub wyremontować dom, który będzie energooszczędny i komfortowy. Pokazujemy, że stosując sprawdzone i nowoczesne rozwiązania, zyskujemy nie tylko niższe rachunki i oszczędność energii, ale wpływamy przede wszystkim na komfort i zdrowie naszych najbliższych i sąsiadów. Podnosząc efektywność energetyczną budynków w istotny sposób walczymy też ze smogiem i zanieczyszczeniem powietrza.