Drewniany powrót do natury

Wraz ze światowym trendem we wzornictwie i aranżacji wnętrz, który można określić hasłem „Powrót do natury” wraca również moda na drewno. Obok innych materiałów takich jak naturalny kamień czy skóra jest ono ulubionym tworzywem ekspresji artystycznej designerów i projektantów wnętrz. Drewno stosowane jest w bardzo różnych miejscach o rozmaitym przeznaczeniu. Jest symbolem naturalności, który perfekcyjnie łączy walory dekoracyjne i użytkowe.

Pomimo bardzo dużej skali popularności drewnianych mebli, kuchni, schodów czy podłóg, przeciętny poziom wiedzy na temat tego szlachetnego materiału jest stosunkowo niewielki. Kompendium podstawowych informacji na temat drewna jest w stanie pomóc zrozumieć fenomen jego sukcesu w dekoracji wnętrz, ale również uchroni nas przed przykrymi sytuacjami związanymi z jego niewłaściwym użytkowaniem. W krótką podróż po pasjonującym świecie drewna zabierze nas Krzysztof Wirchomski, właściciel manufaktury Wirchomski, która od ponad 20 lat specjalizuje się w pracy z tym materiałem i kultywuje tradycyjną sztukę stolarską.

Sztuka wyboru

Każdy miłośnik drewna staje w pewnym momencie w obliczu decyzji, jaki jego gatunek i rodzaj będzie najlepszy dla realizacji określonych celów dekoracyjnych i użytkowych. Aby wybór architekta, stolarza czy osoby samodzielnie aranżującej dom, był właściwy, muszą oni dysponować przynajmniej podstawową wiedzą na temat drewna i jego właściwości.

“Z technicznego punktu widzenia najważniejszymi zagadnieniami są  twardość i tzw. skurcz drewna. Twardość jest szczególnie istotna w przypadku realizacji podłogi lub schodów drewnianych. Powierzchnie te są intensywnie użytkowane i wymagają zastosowania najtwardszych gatunków drewna.” – zauważa Krzysztof Wirchomski. Dużą popularnością cieszą się krajowe grab, jesion, sosna oraz podłogi wykonane z gatunków egzotycznych takich jak merbau czy jatoba. “W przypadku mebli twardość drewna jest kwestią drugorzędną, choć z reguły unika się używania wyjątkowo miękkich gatunków np. topoli, wierzby czy jodły.” – dodaje właściciel manufaktury Wirchomski.

Czytaj również: Szybsze budowanie dzięki wielkowymiarowym elementom

Podczas wyboru drewna warto zwrócić uwagę na tzw. współczynnik skurczu drewna. Jest to bardzo istotna kwestia w kontekście jego trwałości, szczególnie jeżeli mamy do czynienia z częstymi zmianami temperatury i wilgotności powietrza w pomieszczeniu. Skurcz oznacza bowiem skłonnośc drewna do zmiany wymiarów w kierunkach ułożenia włókien pod wpływem zmian wilgotności powietrza. “Bardzo newralgicznym okresem dla mebli drewnianych jest rozpoczęcie okresu grzewczego /jesień-zima/, kiedy diametralnie zmienia się wilgotność powietrza. Lepiej tego typu sytuację “znoszą” gatunki drewna o niskim współczynniku skurczu, czyli np. orzech i dąb.” – podkreśla Krzysztof Wirchomski

Drewno nie jedno ma imię

Podobnie, jak w przypadku innych materiałów wykończeniowych, bardzo wiele zależy od wybranego gatunku, ale i jakości zastosowanego drewna /klasy/. Przy produkcji najbardziej ekskluzywnych mebli i kuchni drewnianych wykorzystuje się tzw. deski cięte kłodowo z jednej partii produkcyjnej. Dzięki temu wykonawca dysponuje drewnem z wysokiej klasy jakościowej /najlepiej pierwszej/, o bardzo podobnym rysunku i wybarwieniu. Nie mniej ważny jest gatunek drewna oraz technologia jego zastosowania w meblu, schodach itp. „Najdroższe gatunki drewna /palisander/ kosztują kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy drożej, aniżeli te najbardziej popularne /dąb, sosna/.” – mówi Krzysztof Wirchomski. Na przykładzie mebli można przedstawić dwa 2 rodzaje wykończenia mebli drewnianych. Z jednej strony mamy do czynienia z meblami z litego drewna, które w całości wykonane są z masywu jednego gatunku. Z drugiej zaś z meblami fornirowanymi.

Czytaj również: Nowoczesna mata lamelowa

Fornir to cienkie płaty drewna uzyskiwane przez skrawanie płaskie o grubości od 0,1 do 8,0 mm. Krzysztof Wirchomski zauważa, że „Na fornir przeznacza się z reguły drewno okrągłe o dużych średnicach i ciekawym rysunku. W przypadku mebli fornirowanych konstrukcja mebla jest jednego gatunki drewna, natomiast powierzchniowo jest on wykończony dekoracyjnym fornirem, który podnosi wartość estetyczną mebla. Najdroższymi, a zarazem najbardziej efektownymi fornirami są te otrzymane z czeczotki, palisandru i hebanu.”

Trudna sztuka barwienia

Praktycznie 95% drewnianych mebli, podłóg i schodów nie pozostaje w swojej naturalnej formie tylko jest finalnie bejcowana lub olejowana. Z jednej strony ma to służyć zabezpieczeniu powierzchni drewnianej, z drugiej zaś nadać mu unikalnej, pięknej barwy. Należy pamiętać, że zarówno bejcowanie, jak i olejowanie sa sposobami na zmianę naturalnego koloru drewna bez maskowania jego rysunku. Przyczyną zmiany naturalnego koloru drewna są nie tylko upodobania klienta, ale również chęć pokrycia niedoskonałości podłoża lub upodobnienia tańszego gatunku drewna do droższego. Sztuka dekoracyjnego barwienia drewna jest niezwykle trudna i wymaga od wykonawcy dużej wiedzy i doświadczenia w tym zakresie.

Czytaj również: Jak zadbać o betonowe elementy

W czym tkwi trudność tłumaczy własciciel manufaktury Wirchomski: “Praktycznie każdy gatunek drewna, a są ich setki, jest inny. Gatunki różnią się pod względem twardości drewna, wilgotności, wielkości porów, kolorystyki, zażywiczenia, ścieralności czy gęstości. Przystępując do barwienia drewna, musimy wszystkie te różnice wziąć pod uwagę i dostosować produkt, proces przygotowania drewna oraz metodę aplikacji do konkretnego drewna.” Bejce i oleje stosowane w meblarstwie wchodzą w reakcje chemiczne z pigmentami zawartymi w drewnie, dlatego efekt tego procesu jest często ciężki do przewidzenia. Dodatkowo należy pamiętać, że pobejcowane powierzchnie z reguły pokrywa się lakierami, które również zmieniają końcową barwę bejcy. Podsumowując, uzyskanie pożądanego transparentnego koloru na drewnie za pomocą bejc nie jest łatwym procesem. Wymaga on gruntownej wiedzy chemicznej o samych bejcach i technikach ich nanoszenia, jak również, a może przede wszystkim, o naturze drewna.

Dobry adres

Jeżeli marzymy o eleganckim, drewnianym meblu, kuchni czy gabinecie warto oddać się w ręce specjalistów, którzy mają doświadczenie w wykonywaniu tego typu projektów. Przykładem jest firma Wirchomski specjalizująca się w wszechstronnych pracach z drewna. W manufakturze Wirchomski powstają meble, drzwi, biblioteki, które na życzenie klienta mogą być przygotowane z różnych gatunków drewna, w szerokiej gamie odcieni i rodzajów wykończenia. W pracowni Krzysztofa Wirchomskiego każde zamówienie poprzedzone jest z konsultacjami z projektantem marki. Następnie powstaje prototyp biurka lub biblioteki, którego produkcja nadzorowana jest przez wykwalifikowanych rzemieślników. Pomimo, ze firma Wirchomski dysponuje najnowocześniejszymi na świecie narzędziami do obróbki drewna (sterowanymi numerycznie) to ponad 90% prac wykonywanych jest ręcznie, zgodnie z tradycyjną sztuką stolarską. Dzięki temu zamiast produktu masowego klient otrzymuje przedmiot z drewna o wyjątkowej wartości artystycznej i użytkowej.