Hydranty

Czym są hydranty?

Hydranty to urządzenia montowane na sieci wodociągowej, które umożliwiają z niej bezpośredni pobór wody. Rodzaje hydrantów, sposób ich montażu określają akty prawne dotyczące ochrony przeciwpożarowej:

• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 o ochronie przeciwpożarowej,
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 roku w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych.

Hydranty i ich akcesoria muszą spełniać warunki określone w normach polskich i europejskich. Regulują one rodzaje materiałów, z których mogą być wykonane, wielkość, sposób montażu oraz sposób oznakowania.

Rodzaje hydrantów i ich zastosowanie

Podział hydrantów jest prosty i wynika z miejsca ich zamontowania i możliwości zastosowania. Wszystkie posiadają bezpośrednie podłączenie do sieci wodociągowej i zapewniają nieograniczoną ilość wody pod dużym ciśnieniem. To zdecydowanie ułatwia strażakom ugaszenie nawet dużego pożaru. Podstawowy podział dzieli hydranty na:

• zewnętrzne (nadziemne i podziemne),
• wewnętrzne.

Hydranty zewnętrzne

Czytaj również: Przyłącze wodno-kanalizacyjne – wszystko co musicie wiedzieć, by potem nie żałować

Hydranty zewnętrzne montowane są na chodnikach lub poboczach dróg, tak by nie utrudniały one poruszania się pieszym i pojazdom. Hydranty zewnętrzne montowane są przede wszystkim w pobliżu dużych obiektów o szczególnym znaczeniu, np. dworcach kolejowych, obiektach sportowych, zabytkach. Oczywiście montowane są także w pobliżu budynków mieszkalnych.

Najczęściej stosowane są hydranty nadziemne o średnicy DN 80 i montowane w odległości między nimi wynoszącej 150 m. W przypadku obiektów szczególnie chronionych odległość hydrantu zewnętrznego od chronionego obiektu nie może być większa niż 75 m, średnica wynosi DN 100.

W przypadku, gdy nie ma możliwości zamontowania hydrantu nadziemnego, montowany jest hydrant podziemny. Wszystkie hydranty muszą być odpowiednio oznakowane zgodnie z obowiązującą normą, parkowanie w ich pobliżu jest zakazane. Straż pożarna musi mieć swobodny dostęp do hydrantu.

Hydrant zewnętrzny to urządzenie pośrednie przekazujące wodę z sieci wodociągowej do węża strażackiego. Jego korpus wykonany jest z żeliwa sferoidalnego lub stali nierdzewnej, materiałów bardzo dobrej jakości, które dodatkowo zabezpieczane są przed działaniem korozji i czynników zewnętrznych.

W górnej części hydrant zakończony jest głowicą z nasadami do montażu węża strażackiego, jego przykręcenie automatycznie zwalnia zawór i woda jest pobierana z sieci. Ciśnienie regulowane jest za pomocą zaworu.

Używanie hydrantów zewnętrznych do innych celów, niż gaszenie pożarów jest zabronione i grozi wysokimi karami.

Hydranty wewnętrzne

Te hydranty są powszechnie znane, służą przede wszystkim do gaszenia pożarów w zarodku, zapewniają gaszącemu większe bezpieczeństwo, niż w przypadku stosowania gaśnicy ręcznej. 

Przepisy przeciwpożarowe określają w jakich obiektach muszą być montowane hydranty wewnętrzne. To przede wszystkim obiekty użyteczności publicznej, gdzie przebywa większe skupisko ludzi. Należą do nich szkoły, galerie handlowe, hale sportowe, obiekty kultury, pawilony wystawowe, biblioteki i jeszcze wiele innych.

Hydranty wewnętrzne muszą być umieszczane także w budynkach zaliczanych do wysokich i wysokościowych, w halach produkcyjnych i magazynach.

Sposób rozmieszczenia hydrantów wewnętrznych i ich rodzaj bardzo dokładnie określa projekt instalacji przeciwpożarowej opracowywany indywidualnie dla poszczególnych obiektów. On też określa minimalną średnicę węża pożarniczego, który musi być zastosowany. Hydrant wewnętrzny może mieć średnicę DN 25, DN 52, DN 33. Zastosowanie poszczególnych typów hydrantów wewnętrznych określone jest szczegółowymi przepisami przeciwpożarowymi.

Hydranty wewnętrzne muszą być rozmieszczone na każdej kondygnacji budynku, przy wejściach i wyjściach z budynku, przy korytarzach komunikacyjnych i drogach ewakuacyjnych. Hydranty wewnętrzne powinny być tak rozmieszczone, by strumień wody pokrywał całą powierzchnię budynku. W dużej mierze jest to uzależnione od długości węży. Hydrant wewnętrzny może być zakończony wężem półsztywnym lub wężem półpłaskim.

Hydrant wewnętrzny musi być umieszczony w specjalnej metalowej skrzynce pomalowanej na kolor biały lub czerwony. Drzwiczki skrzynki mogą być wykonane także ze szkła, ale rama musi być pomalowana na jeden z tych dwóch kolorów. W szafce znajduje się bęben na wąż półsztywny (DN 25 lub DN 33) lub kołyska na wąż płaski (DN 52), zawór o odpowiedniej średnicy wykonany z mosiądzu lub aluminium, prądownica na stałe połączona z wężem.

Czytaj również: Wybierając zawór kątowy do instalacji wodnej zwróćmy uwagę na kilka szczegółów

Szafka powinna być umieszczona na wysokości ok. 1,5 m, a wokół niej wolna przestrzeń pozwalająca na swobodne rozwinięcie węża. Szafki muszą być zamknięte na specjalny zamek OTS, który można otworzyć dziobem topora strażackiego. Drzwiczki mogą posiadać szybę łatwą do zbicia przy pomocy specjalnego młotka lub innego narzędzia.

Wszystkie hydranty oraz pozostały sprzęt przeciwpożarowy muszą być poddane zabiegom konserwacyjnym i corocznym przeglądom technicznym. Jeśli wszystko jest w porządku i sprawny, konserwator nakleja naklejkę z datą dokonanej kontroli, datą kolejnego przeglądu oraz własną pieczątką.

Węże strażackie

Czasami nazywane są hydrantami, ale jest to określenie potoczne i niewłaściwe. Strażacy określają je mianem węży tłocznych lub ssawnych, w zależności od zastosowania. Podobnie jak hydranty, muszą spełniać bardzo rygorystyczne wymagania.

Wszystkie węże muszą być wykonane z surowców najwyższej jakości odpornych na działanie warunków atmosferycznych. Swoje właściwości muszą zachować zarówno podczas ekstremalnych upałów, jak i silnych mrozów. Wąż strażacki musi być lekki i elastyczny, by bez trudu można go było rozwinąć i zwinąć po akcji gaszenia pożaru.

Węże ssawne stosowane są do pobierania wody z otwartych akwenów wodnych, która tłoczona jest za pomocą motopomp. Węże ssawne oplecione są drutem, który zapobiega ich spłaszczeniu podczas zasysania wody. Wykorzystywane są do gaszenia małych pożarów, ponieważ ich średnica nie przekracza 150 mm, a długość 2,4 m.

W gaszeniu pożarów znacznie częściej stosowane są węże tłoczne. Nie mogą zawierać splotu z drutu, który mógłby uszkodzić wąż podczas zwijania. Węże tłoczne z jednej strony zakończone są nasadami pozwalającymi na podłączenie ich do hydrantów. Na drugim końcu węży znajduje się prądnica za pomocą, której można regulować poziom ciśnienia środka gaśniczego.

Po każdym użyciu wąż strażacki musi zostać dokładnie wysuszony, a dopiero potem ponownie zwinięty.

Hydranty wewnętrzne odgrywają bardzo istotną rolę w pierwszej fazie pożaru, do momentu przyjazdu straży pożarnej i podjęcia przez nią akcji gaśniczej. Hydrant wewnętrzny pozwala ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia na inne pomieszczenia oraz przeprowadzić ewakuację osób znajdujących się w budynku.

Ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego wszyscy pracownicy powinni wiedzieć, jak rozmieszczone są hydranty wewnętrzne na poszczególnych kondygnacjach. To znacznie przyspieszy rozpoczęcie akcji gaśniczej. Hydrant wewnętrzny nie jest trudny w obsłudze, wystarczy otworzyć szafkę, rozwinąć wąż i odkręcić zawór hydrantu.