Krzewy i drzewa - jak o nie dbać, żeby były ozdobą ogrodu

Zadbane, zdrowe drzewa i żywopłoty, spełniają w ogrodzie rolę estetyczną tworząc zieloną  ramę tej przestrzeni, tło dla upraw innych roślin, jak i umożliwiając wyróżnienie w ogrodzie mniejszych stref. Przede wszystkim zapewniają otoczeniu korzystne warunki środowiskowe. Są naturalną siłą zmniejszającą ilość dwutlenku węgla, fabryką tlenu, naturalnym filtrem oczyszczającym powietrze i naturalnym ekranem akustycznym tłumiącym hałas świata zewnętrznego. Ich obecność zwiększa ilość zdrowych dla ludzi jonów ujemnych,  zapewnia cieniste schronienie przed słońcem i reguluje mikroklimat w ogrodzie, tworzy osłonę przed silnymi podmuchami wiatru i zapewnia prywatność mieszkańcom posesji. Drzewa i krzewy są także podstawowym warunkiem istnienia ptaków w ogrodzie, których radosne trele i świergot uprzyjemniają wiosenne poranki.

Jedną z form pielęgnacji drzew i żywopłotów jest przycinanie, którego celem jest głównie odmłodzenie roślin, a także w przypadku żywopłotu - zagęszczenie czy zwiększenie plonów w przypadku  prześwietlania koron drzewek owocowych. Intensywność przycinania w ciągu roku powinna być dostosowana do gatunku rośliny i kluczowej pory cyklu wegetacyjnego, jak termin kwitnienia krzewów ozdobnych czy wcześniejsze pobudzenie krążenia soków i termin pełnego rozwoju liści u drzew liściastych zwanych „płaczącymi”. Planując prześwietlanie koron drzew i formowanie żywopłotów należy także koniecznie uwzględnić okres lęgowy ptaków, by nie niszczyć ich gniazd ani nie przeszkadzać w wychowywaniu piskląt.

Prześwietlanie koron drzew i przycinanie żywopłotów to czasochłonna praca wymagająca nie tylko wiedzy o terminach cięć, ale także precyzji, którą zapewnia odpowiednie narzędzie. Podstawowym warunkiem jakie powinno ono spełniać jest czystość i przede wszystkim ostrość noży, ponieważ przytępione lub wręcz tępe ostrze kaleczy rośliny, komplikuje proces zabliźniania się ran i zwiększa podatność roślin na infekcje. Wybierając narzędzie do przycinania drzew i krzewów warto również zwrócić uwagę na jego jakość gwarantującą niezawodność i długą żywotność, lekkość, wygodne posługiwanie się narzędziem oraz jego efektywność. Warto również zwrócić uwagę na praktyczne rozwiązania zapewniające szeroki zakres prac pielęgnacyjnych w ogrodzie, jak na przykład podkrzesywarka czyli pilarka na wysięgniku oraz nożyce, krótkie i długie, wymiennie łączone z tą samą jednostką napędową. Takim wygodnym rozwiązaniem jest wielofunkcyjne narzędzie Honda Versatool zapewniające, dzięki sprawnej wymianie elementów roboczych łączonych z jednostką napędową, kompleksową pielęgnację ogrodowej zieleni. Konfigurację tego narzędzia można dostosować do indywidualnych potrzeb. 

Czytaj również: Wiosną najważniejszą pracą w ogrodzie jest przygotowanie gleby

Do ścinania wysoko rosnących gałęzi o średnicy do 15 cm służy podkrzesywarka o długości ostrza 28 cm – dobrze wyważone i lekkie narzędzie zapewnia  wygodne i bezpieczne wykonywanie prac związanych z prześwietlaniem drzew owocowych oraz pielęgnację drzew ozdobnych. W połączeniu z jedną dodatkowych przedłużek (50 lub 100 cm) umożliwia bezpieczne przycinanie wyższych partii drzew (zasięg ok. 350 cm). Trwałe ostrze równie sprawnie tnie ścięte gałęzie na mniejsze kawałki, które następnie można ułożyć w drewutni i wykorzystać jako opał do kominka. 

^{Podkrzesywarka}

Gałęzie drzew powinno się przycinać za zgrubieniem u nasady pnia, nadcinając gałąź od dołu, a następnie docinając od góry. Cięcia powinny być prostopadłe do gałęzi, proste i gładkie. Na zakończenie należy zabezpieczyć miejsca cięcia zwłaszcza, gdy średnica ich płaszczyzny przekracza 5 cm, za pomocą specjalnych maści i balsamów ogrodniczych, które utworzą cienką błonę przepuszczającą parę wodną chroniącą roślinę przed wysychaniem oraz chorobami grzybowymi.

Sprawne formowanie żywopłotów zapewniają natomiast nożyce – krótkie (do gałązek o średnicy do 1,5 cm)  i długie (do gałązek o średnicy do 2,4 cm) współpracujące z tą samą jednostką napędową co podkrzesywarka.  „Jednym z kluczowych rozwiązań zastosowanych w nożycach z wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool zapewniających komfort i szybkość pracy jest możliwość ustawienia kąta pracy, który wynosi 54° w przypadku nożyc krótkich, a w długich wynosi 90°. W praktyce oznacza to łatwe operowanie narzędziem i przycinanie żywopłotów w każdej płaszczyźnie.” - wyjaśnia  Mariusz Czarnocki, Manager Produktu Urządzenia do pielęgnacji zieleni w Aries Power Equipment – Generalnego Dystrybutora Maszyn i urządzeń Honda w Polsce.

Przedwiosenne cięcie

Do końca lutego można przycinać te gatunki krzewów i drzew, które nadal trwają w okresie spoczynku. Ważne są jednak panujące warunki atmosferyczne i w tym roku, w cieplejszym niż zazwyczaj lutym, warto najpierw obserwować rośliny, by upewnić się, że ich soki jeszcze nie zostały pobudzone do krążenia. Z reguły jest to okres przycinania drzew i krzewów iglastych jak sosny, świerki i modrzewia oraz liściastych jak buk pospolity i  krzewy zimozielone, zwłaszcza jeśli nie były przycięte późną jesienią. O tej porze roku nie należy już przycinać krzewów kwitnących wiosną ani drzew z gatunków „płaczących” jak brzozy i klony, które szybciej od innych budzą się z zimowego spoczynku.

^{Podkrzesywarka}

Czytaj również: Środek do zwalczania chwastów – jak i kiedy go stosować?

„Późno zimowe i przedwiosenne przycinanie drzew, krzewów i żywopłotów odmłodzi je i pobudzi rośliny do bardziej dynamicznego wzrostu. Właśnie teraz łatwo jest dostrzec krzyżujące się, stare, chore i uschnięte pędy, które warto usunąć.  Na zabieg ten najlepiej jest wybrać dzień słoneczny, suchy i niezbyt mroźny.” – radzi Lidia Tokarska, architekt krajobrazu, inspektor nadzoru terenów zieleni i ekspert Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Twórców Ogrodów, prowadząca firmę wykonawczą Zielony Salon. „Gałęzie drzew i krzewów przycinamy tak, aby rozprowadzać koronę na zewnątrz, eliminując pędy krzyżujące się, co odpowiednio  doświetli rośliny. Warto także przestrzegać paru podstawowych zasad prawidłowego przycinania, jak prowadzenie nożyc do żywopłotów zawsze od dołu ku górze. Warto też zwrócić uwagę na właściwe wycinanie grubszych gałęzi nacinając je ok ¼ grubości od dołu w odległości ok 10 cm od pnia. Następnie należy przeprowadzić cięcie od góry 2-3 cm za nacięciem. Ostatnim etapem jest równe skrócenie pozostawionego kołka przy zakończeniu pierścienia (zgrubienia).Takie cięcie zapobiegnie wyłamaniu się gałęzi pod własnym ciężarem i uszkodzeniu kory pnia.”