Natrysk ogniochronny – co to jest, rodzaje, kiedy stosować?

Czym są natryski ogniochronne?

Natryski ogniochronne to gotowe mieszanki stosowane w systemach biernej ochrony przeciwpożarowej. W zależności od produktu często są stworzone na bazie wermikulitu oraz cementu portlandzkiego, ewentualnie wermikulitu i gipsu. Najwygodniejsze w użyciu są gotowe mieszanki rozprowadzane na powierzchni z wykorzystaniem agregatu tynkarskiego.

Element pokryty natryskiem ogniochronnym zyskuje szczelną izolację odporną na działanie wysokich temperatur. W przypadku pożaru zabezpieczenie w tej formie zapewnia dodatkowy czas na przeprowadzenie ewakuacji i akcję ratowniczą, ewentualnie również zabezpieczenie urządzeń, maszyn czy dokumentacji.

Czytaj również: Prawidłowa izolacja systemu grzewczego obniża koszty ogrzewania

Czas ochrony przed ogniem uzyskany poprzez natryski ogniochronne jest różny w zależności od rodzaju oraz warstwy powłoki naniesionej na element. Odporność ogniową określa się w minutach i rozumie jako zachowanie określonych właściwości użytkowych elementów lub konstrukcji w warunkach pożaru. W budownictwie najczęściej wymaga się odporności ogniowej na poziomie 60 (R60), 120 (R120) lub 240 (R240) minut.

Cechy charakterystyczne natrysków przeciwpożarowych:

●       z przeznaczeniem do stosowania wewnątrz i na zewnątrz obiektów;

●       szybka i łatwa aplikacja;

●       możliwość osłonięcia konstrukcji stalowych, żelbetowych, betonowych i drewnianych;

●       niska cena;

●       możliwość zabezpieczenia elementów dowolnej wielkości i o różnym kształcie;

●       niewielki ciężar pomijany przy obliczeniach statycznych;

●       możliwość pokrycia farbami nawierzchniowymi;

●       dodatkowa izolacja akustyczna i termiczna.

●        

Rodzaje natrysków ogniochronnych – lekkie i ciężkie

W zależności od zagrożenia konkretnym typem pożaru (standardowe, węglowodorowe) oraz specyfikacjom w zakresie odporności ogniowej, jakim mają odpowiadać obiekty budowlane, producenci oferują dwa rodzaje mieszanek ogniochronnych różniących się właściwościami – natryski suche i mokre.

●       Technologia natrysku suchego (natryski lekkie) – mieszanki gotowe do użycia bez konieczności rozrabiania z wodą. Na osłaniane elementy środek nanosi się specjalnym agregatem, w którym u ujścia dyszy mieszanka jest zwilżana wodą. Ten rodzaj chemii wybiera się najczęściej do stworzenia powłoki ogniochronnej zabezpieczającej element przed standardowym pożarem. Ten typ natrysku stosuje się w budownictwie ogólnym (m.in. stropy, klatki schodowe, przejścia i garaże podziemne). Zaletą natrysków suchych jest możliwość pokrycia powierzchni o dowolnym kształcie i wykonanych z różnych materiałów. Powłoka podnosi także izolację termiczną i akustyczną. Łatwiejszy jest też transport odpowiednich agregatów, które są mniejsze i lżejsze. Natomiast w związku ze zwilżaniem mieszanki wodą dopiero na ujściu dyszy, podczas nakładania natrysków lekkich wytwarza się większa ilość pyłu. Gęstość suchej mieszanki mieści się w zakresie od 200 do 400 kg na metr sześcienny.

●       Technologia natrysku mokrego (natryski ciężkie) – masy wymagające rozrobienia z wodą przed podaniem do agregatu lub bezpośrednio w urządzeniu. Nanoszenie środka ogniochronnego na wybrane elementy wygląda wówczas podobnie jak w przypadku rozprowadzania tynku maszynowego. To natryski wybierane do ochrony przed pożarami węglowodorowymi. Powłoki sprawdzą się w wymagających warunkach, dlatego są stosowane w zakładach petrochemicznych czy tunelach. Po naniesieniu mieszanki powierzchnię można wygładzić stalową pacą. W zależności od zabezpieczanego materiału dla zwiększenia odporności stosuje się specjalne siatki cięto-ciągnione lub wykonane z drutu o oczkach heksagonalnych, które mocuje się do konstrukcji niepalnymi szpilkami. Cechą charakterystyczną natrysków mokrych jest większa wytrzymałość mechaniczna. Ich gęstość wynosi nawet 900 kg na metr sześcienny, natomiast nadal jest to ciężar, który może być pomijany w obliczeniach statycznych konstrukcji. Do tej grupy produktów, które inwestorzy chętnie wybierają do ochrony przeciwpożarowej powierzchni, należą m.in. natryski ogniochronne   PROMASPRAY^®-P300 i  PROMASPRAY^®-C450 od marki Promat, w obu przypadkach o odporności ogniowej do 240 minut (R240).

Zastosowanie natrysków ogniochronnych

Natryski przeciwpożarowe dają duże możliwości w zakresie skutecznego zabezpieczenia konstrukcji przed pożarem. Natomiast dla wydajności powłoki ogniochronnej kluczowe znaczenie ma przygotowanie powierzchni do natrysku, koniecznie zgodnie z wytycznymi producenta:

●       Konstrukcje stalowe – powierzchnie ze stali (stal czarna, ocynkowana, kwasoodporna) należy oczyścić z zanieczyszczeń i rdzy oraz zabezpieczyć antykorozyjnie. Grubość powłoki ogniochronnej musi uwzględniać klasę korozyjności oraz temperaturę krytyczną stali.

●       Konstrukcje żelbetowe – wymagają oczyszczenia z luźnych elementów oraz mycia wodą pod ciśnieniem (usunięcie kurzu i olejów antyadhezyjnych). Jeżeli powierzchnia jest wykonana ze starego betonu będącego w złym stanie, konieczne może być dodatkowe siatkowanie.

●       Konstrukcje gęstożebrowe – wymaga mycia pod ciśnieniem i usunięcia luźnych elementów. Grubość warstwy powłoki ogniochronnej dobiera się pod względem grubości stropu oraz wysokości uskoku profilu blachy (musi być odtłuszczona i czysta).

●       Konstrukcje drewniane – drewno może wymagać dodatkowej impregnacji specjalnym środkiem. Żeby stworzyć skuteczne zabezpieczenie drewnianego stropu, konieczne jest też zastosowanie specjalnej siatki.

Czytaj również: Problem rozszerzalności cieplnej izolacji technicznych i sposoby na powstające mostki termiczne

Zabezpieczenie konstrukcji budynku natryskiem ogniochronnym jest więc dobrą alternatywą dla stosowania płyt czy farb przeciwpożarowych. Masa natryskowa nie obciąża znacząco konstrukcji, ma szerokie zastosowanie oraz jest łatwa i szybka w aplikacji, zwłaszcza w technologii natrysku mokrego (np. zaprawy ogniochronne  PROMASPRAY^®-P300 i  PROMASPRAY^®-C450).