Projektowanie wnętrz bez barier dla seniorów i osób niepełnosprawnych

Często nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wiele przeszkód architektonicznych i konstrukcyjnych znajduje się w naszych domach. Jeśli wśród domowników są osoby starsze lub o ograniczonej sprawności ruchowej, warto w miarę możliwości tak zaaranżować przestrzeń, aby każdy mógł z niej korzystać samodzielnie, w sposób w pełni komfortowy, a przede wszystkim bezpieczny. Zwróćmy głównie uwagę na wykorzystanie niskich progów, odpowiednią wysokość blatów roboczych, usytuowanie klamek w dolnej części skrzydła okiennego oraz dobór właściwego wyposażenia łazienki.

Okna i drzwi dopasowane do potrzeb

Z okien i drzwi korzystamy na co dzień – zapewniają dostęp świeżego powietrza i naturalnego światła, chronią również naszą prywatność i oddzielają poszczególne strefy mieszkania. Aby były to wyroby wygodne w użytkowaniu dla wszystkich domowników, postawmy na rozwiązania pozwalające na ich bezproblemowe otwieranie i zamykanie. Klamka okienna (najlepiej wyposażona w dłuższy uchwyt) powinna znajdować się zatem w zasięgu ręki, optymalnie w dolnej części skrzydła tak, by okno można było otworzyć z pozycji siedzącej.

Czytaj również: Dom urządzony w stylu skandynawskim - duńska koncepcja Hygge i szwedzka filozofia Lagom

W przypadku drzwi tarasowych zwróćmy natomiast uwagę na konstrukcje o niskich progach, dzięki czemu możliwe będzie bezpieczne i bezproblemowe wyjście na taras, balkon czy też do ogrodu. W tzw. zerowy, schowany w posadzce próg, powinny być zaś wyposażone drzwi wejściowe do domu. Najlepiej, jeśli będą to jednocześnie wyroby, które minimalizują powstawanie mostków termicznych skutecznie chroniąc przed stratami ciepła. Dla wygody osób starszych i o ograniczonej sprawności ruchowej, ważne jest także zastosowanie w oknach i drzwiach specjalnych okuć, umożliwiających przy minimalnym wysiłku swobodną obsługę tego typu produktów. Można też dodatkowo rozważyć zainstalowanie elektrycznych otwieraczy, sterowanych za pomocą pilota lub przycisku.

Komfort użytkowania stolarki otworowej zapewnimy sobie również, dbając o jej prawidłowy montaż. Wybór sprawdzonej, rekomendowanej przez producenta ekipy monterów ma duże znaczenie, gdyż często są to produkty różniące się od standardowych, co może też przekładać się na specyfikę ich instalacji. Już na etapie wyboru konkretnego rozwiązania zapytajmy więc sprzedawcę o kwestie związane z jego montażem. 

Wnętrza dostępne dla każdego

Poza doborem odpowiednich okien i drzwi, pamiętajmy także o innych, równie ważnych elementach wyposażenia funkcjonalnego wnętrza. Przydatne będą m.in. czujniki ruchu, które automatycznie zapalą światło w pomieszczeniach, gdy pojawi się w nich domownik. Niezależnie od zastosowania tego rozwiązania, włączniki powinny znaleźć na wysokości umożliwiającej korzystanie z nich przez osobę poruszającą się na wózku inwalidzkim. Dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej pomocne będą zamontowane na ścianach barierki ułatwiające chodzenie. W mieszkaniach, gdzie część pomieszczeń zlokalizowana jest na piętrze, można zaś pomyśleć o specjalnych schodołazach, dźwigach osobowych w postaci krzesełka czy domowej windzie.

Każdy z nas codziennie korzysta z kuchni i łazienki, dlatego aranżacja tych wnętrz powinna być kwestią priorytetową. Dla domownika na wózku inwalidzkim istotna będzie odpowiednia, niższa od standardowej, wysokość blatu roboczego, dostosowana do pozycji siedzącej. Pod blatem należy z kolei pozostawić wolne miejsce na nogi. Podobnie trzeba zaplanować dostęp do płyty indukcyjnej lub gazowej oraz zlewu, aby ułatwić gotowanie i mycie naczyń. W meblach kuchennych warto zaś zainstalować systemy wspomagania otwierania szafek czy szuflad, najlepiej z cichym domykiem. Sprawdzą się również rozwiązania typu cargo. Unikajmy z kolei wysoko zawieszonych półek. Ponadto, kuchnia nie powinna być przeładowana wyposażeniem i sprzętami, aby można było po niej swobodnie poruszać się na wózku (powierzchnia manewrowa: minimum 150x150 cm).

Czytaj również: Podróże źródłem inspiracji dla architektów wnętrz

O zapewnieniu możliwości swobodnego poruszania się pamiętajmy też przy urządzaniu łazienki. Dobrym rozwiązaniem będzie tu zastąpienie wanny prysznicem wyposażonym w specjalne krzesło. Przestrzeń pod prysznicem powinna być antypoślizgowa (można zamontować specjalny brodzik zlicowany z podłogą). Warto także zainstalować umywalkę i WC z uchwytami – na wysokości dostosowanej do potrzeb seniora lub osoby niepełnosprawnej. 

Odpowiednio urządzony dom zapewnia osobom o mniejszej sprawności motorycznej dużą większą, bądź też pełną samodzielność. O ile nowe budynki są z reguły dobrze przystosowane do wymagań tych grup, o tyle w starszych obiektach często wciąż występują uciążliwe bariery, w tym również mało wygodne w obsłudze, mające już swoje lata okna i drzwi. Producenci oferują w tym zakresie szereg nowoczesnych rozwiązań, z których możemy skorzystać. Pamiętajmy przy tym o ich prawidłowym montażu, a w efekcie zyskamy komfortowe wnętrze, przyjazne dla wszystkich domowników.