Przenikanie ciepła - poddasze użytkowe

Dopuszczalny współczynnik przenikania ciepła nie powinien przekraczać 0,3 W/m2K. Przy ociepleniu elementów poddasza należy uzyskać ciągłość izolacji dachu i ścian zewnętrznych. Warstwy przegrody, poczynając od strony wewnętrznej do zewnętrznej, powinny mieć malejący opór dyfuzyjny (każda kolejna warstwa przepuszcza coraz większą ilość pary wodnej). Wówczas para wodna, przenikając przez kolejne warstwy, odparowuje w takiej samej ilości, w jakiej napływa. Dzięki temu zapobiega się kondensacji pary, czyli skraplaniu jej w izolacji. Jeżeli opór zewnętrznej warstwy przegrody w stosunku do warstwy ocieplenia jest większy lub równy, wówczas konieczne jest zastosowanie szczeliny wentylacyjnej.

Przy projektowaniu poddasze, które ma być użytkowane w całości, izolację termiczną umieszcza się w połaci dachowej. Po zamontowaniu konstrukcji dachowej, składającej się – w zależności od typu konstrukcji – z takich elementów, jak: słupki, płatwie, kleszcze, jętki, miecze, do krokwi przybija się od góry deskowanie i natychmiast pokrywa się warstwą papy lub folią wstępnego krycia. Ma to zabezpieczyć konstrukcję, jeszcze przed wykonaniem właściwego pokrycia dachowego, przed zamakaniem spowodowanym opadami atmosferycznymi. Zawilgoceniom kondensacyjnym można zapobiegać, umożliwiając swobodne przenikanie i odpływ pary wodnej przez specjalną folię wiatroizolacyjną będącą w pełni paroprzepuszczalną membraną lub pustkę powietrzną. Jednocześnie nad pomieszczeniami wilgotnymi należy zastosować paroizolację, która ograniczy przenikanie (dyfuzję) pary wodnej przez warstwy przegrody. Pod pokryciami nieszczelnymi (sama dachówka, blacha fałdowa) należy umieszczać folię wiatroizolacyjną, która od strony zewnętrznej nie przepuszcza powietrza i wody, od wewnętrznej zaś jest w pełni paroprzepuszczalną membraną (powyżej 1100 g pary wodnej na 1 m2/24h). Zabezpiecza tym samym przed ewentualnymi przeciekami pokrycia i skraplaniem pary w warstwie izolacyjnej. Folię wiatroizolacyjną układa się bezpośrednio na ociepleniu i mocuje do górnej powierzchni krokwi przez przybicie kontrłaty, czyli listwy o grubości 2-2,5 cm. Umożliwia to prawidłową wentylację konstrukcji dachowej.

W przypadku pokrycia szczelnego (papa na deskowaniu lub folia wiatroizolacyjna wstępnego krycia) bezwzględnie wymagane jest wykonanie wentylacji więźby dachowej. Jest to szczelina (min. 2-4 cm) pod deskowaniem lub folią wstępnego krycia z otworami wlotu i wylotu powietrza, odpowiednio pod okapem i w kalenicy. Dodatkowo w połaci dachowej możemy zamontować kominki wentylacyjne. W gorące dni, gdy ruch powietrza jest niewielki (bardzo mała różnica ciśnień), pustka powietrzna może stanowić dodatkową izolację cieplną, zapewniając przyjemny chłód na poddaszu.

Pod pokryciem dachowym, nie wymagającym ciągłego podkładu deskowania (np. dachówka, blacha fałdowa), można zastosować folię wstępnego krycia zamiast desek i papy. Montuje się ją zszywkami bezpośrednio na krokwiach i następnie przytwierdza kontrłatami. Zastosowanie folii wstępnego krycia zmniejsza koszty materiałów i robocizny. Również konstrukcja dachu jest wtedy odciążona, możemy zastosować więc mniejsze przekroje elementów więźby dachowej. Folia ta chroni materiał termoizolacyjny przed wodą opadową przedostającą się pod pokrycie dachowe, nie zamykając drogi parze wydostającej się z ocieplenia. W obu przypadkach (deski i papa lub folia wstępnego krycia) między krokwiami układana jest izolacja z wełny o grubości 15-20 cm. Należy jedynie pamiętać, że przy ułożeniu deskowania z warstwą papy lub folii wstępnego krycia konieczna jest pustka powietrzna, natomiast przy zastosowaniu w pełni paroprzepuszczalnej membrany – wełna od góry może do niej przylegać.

W pomieszczeniach średnio wilgotnych (kuchnie, łazienki, natryski, WC) zawsze montuje się paroizolację z folii polietylenowej. Mocuje się ją do krokwi od dołu, zazwyczaj jednocześnie z listwami drewnianymi lub stalowymi, stanowiącymi ruszt podtrzymujący folię i wełnę mineralną. Listwy rusztu montuje się prostopadle lub równolegle (np. za pomocą wieszaków) do krokwi w rozstawie co 40 lub 60 cm. Paroizolacja musi być ułożona w sposób ciągły. Łączymy ją na zakładkę o szerokości ok. 5-8 cm. Jej szczelność uzyskamy przez naklejenie taśmy samoprzylepnej w połączeniach na zakład oraz w miejscu wprowadzenia rurek z przewodami instalacji elektrycznej do montowanych puszek. Folia polietylenowa powinna charakteryzować się dużym oporem dyfuzyjnym dla przenikania pary wodnej, np. folia o grubości 0,2 mm posiada przepuszczalność pary wodnej 1,5-2,5 g na 1 m2/24h. Paroizolację układa się zawsze jak najbliżej powierzchni wewnętrznej (przed izolacją termiczną) – pozwala to ograniczyć przenikanie pary wodnej do ocieplenia. Od wewnątrz wykończenie stanowią płyty gipsowo-kartonowe, boazeria drewniana lub panele. Zgodnie z polskim prawem nie ma obowiązku montowania paroziolacji w pomieszczeniach suchych (np. korytarzach  i itp.) ale z użytkowego punktu widzenia jest to wskazane.

Przy konstrukcji więźby dachowej płatwiowo-kleszczowej lub jętkowej czasami wykorzystuje się na cele użytkowe tylko część przestrzeni poddasza. W tych przypadkach zachodzi konieczność wykonania ścian i niekiedy sufitu. Konstrukcję ścian wykonuje się w szkielecie drewnianym lub stalowym, wypełnia wełną mineralna i obudowuje płytami gipsowo-kartonowymi. Podobną konstrukcję tworzy się w poziomie kleszczy lub jętek. Wykorzystuje się je do zamocowania poszczególnych warstw stanowiących sufit. Dla zapewnienia ciągłości termoizolacji poddasza i ścian zewnętrznych, wełnę należy układać jako warstwę główną na skrajnych połaciach dachowych, poczynając od stropu (za murłatą), oraz na suficie poddasza, najczęściej w przestrzeni pomiędzy jętkami lub kleszczami. Jeżeli chcemy postawić ścianki oddzielające przestrzeń nieprzełazową, wówczas warstwę główną izolacji układa się pomiędzy jętkami w suficie poddasza, a następnie na obu skośnych połaciach dachowych, stropie i ściankach oddzielających przestrzeń nieprzełazową. Strop poddasza w części nieużytkowej musi być ocieplany warstwą izolacji termicznej odobranej grubości, ułożoną bezpośrednio na nim.

Aby zminimalizować ucieczkę ciepła przez mostek termiczny na krokwi, fachowcy proponują poza warstwą główną dodatkowo ułożyć wełnę w przestrzeni rusztu pod mocowanie okładziny wewnętrznej.
Dwuwarstwowe ocieplenie z wełny pozwala na:
- dowolne kształtowanie wynikającej z obliczeń łącznej grubości ocieplenia,
- ograniczenie ilości mostków termicznych,
- zwiększenie izolacyjności akustycznej,
- dodatkowe zabezpieczenie przeciwpożarowe głównych elementów nośnych dachu (krokwi, jętek).

Czytaj również: Materiały spienione – ciepła i cicha izolacja