Rodzaje jastrychów w budownictwie - który wybrać?

Jastrych (czyli stosując język normy podkład podłogowy lub potocznie mówiąc wylewka) służy zazwyczaj jako podkład pod posadzki, czyli warstwy wierzchnie. Tworzy warstwę znajdującą się pod płytkami, panelami, wykładziną, deskami czy klepką.

Szczegółowe informacje o podkładach podłogowych, ich rodzajach, klasach itp. znaleźć można w normie PN-EN 13813.

„Jastrych to warstwa zazwyczaj niewidoczna dla oka użytkownika, ale istotna, ponieważ decyduje o komforcie użytkowania podłogi, łącznej grubości warstw podłogowych oraz izolacyjności akustycznej i termicznej, a także jakości i trwałości całego systemu podłogowego – podkreśla Wojciech Gunia, menadżer techniczny Weber.

Podział jastrychów

W budownictwie mieszkaniowym stosuje się najczęściej jastrychy cementowe lub jastrychy anhydrytowe.

„Oprócz rodzaju spoiwa jastrychy można podzielić jeszcze za względu na wiele kryteriów np. miejsce przygotowania: na budowie, w wytwórni betonu i, najbardziej nowocześnie, w fabryce; sposób przygotowania i dostarczania na miejsce wbudowania: ręczny, mieszanie w betoniarce lub w sposób zmechanizowany np. przy pomocy agregatów typu miksokret lub agregatów przepływowych” – wylicza Wojciech Gunia, menadżer techniczny Weber. – „Istotnymi czynnikami rozróżniającym jastrychy są także miejsca wbudowania tj. pomieszczenia suche, wilgotne i mokre, stosowane na zewnątrz oraz grubość i sposób ich wykonania - związane z podłożem, na warstwie rozdzielającej (np. na folii) lub tzw. podkłady pływające na izolacji akustycznej lub termicznej, w tym także z zatopionym w nich ogrzewaniu podłogowym” – dodaje.

Właściwości jastrychów: sposób i miejsce przygotowania

Z przynależności do danej grupy wynikają konkretne właściwości, jakie muszą spełniać jastrychy, dlatego dobrze jest wiedzieć czym charakteryzują się poszczególne ich rodzaje, aby sprawdzić, czy nadają się do naszej budowy i jak zachowują się podczas prac.

„Jastrychy przygotowywane fabryczne, które rozrabia się tylko z wodą, pozwalają łatwiej utrzymać wysokie parametry wykonania i osiągnąć pewniejszy efekt niż wyroby mieszane tradycyjnym sposobem na budowie. Najlepszej jakości składniki oraz ich proporcje zostały zaprojektowane i sprawdzone przez producenta, więc pewność, że wyrób będzie spełniał oczekiwania inwestora i wykonawcy jest większa” – mówi Waldemar Król, regionalny menadżer sprzedaży inwestycyjnej Weber.

W przypadku przygotowywania jastrychów na budowie należy zwrócić większą uwagę na dobór surowców i ich odpowiednie łączenie ze sobą.

„Jakość jastrychu podawanego, na przykład z betoniarek lub urządzenia typu miksokret na budowie, zależy w znacznej mierze od kompetencji i wiedzy fachowców. Trzeba bardziej pilnować utrzymania właściwych standardów technologicznych i organizacji prac. Zmiennych jest więcej: proporcje składników, ich jakość, dokładność dozowania itp. – to wszystko wpływa na późniejsze parametry warstwy podkładowej, np. jej wytrzymałość” – tłumaczy Waldemar Król, regionalny menadżer sprzedaży inwestycyjnej Weber.

Właściwości jastrychów: sposób aplikacji

Szybkość aplikacji jastrychu zależy m.in. od konsystencji zastosowanej zaprawy. Na przykład znacznym usprawnieniem jest możliwość wylewania płynnych jastrychów w pozycji stojącej.

„Płynny jastrych cementowy pozwala szybciej przejść do kolejnego etapu budowy czy remontu, ponieważ tworzy równą powierzchnię i nie wymaga zacierania jak tradycyjne jastrychy cementowe, a także wysycha bez konieczności szlifowania powierzchni, czego wymaga podkład na bazie anhydrytu. Jastrychy cementowe mają bardzo dobrą przyczepność cementowych zapraw klejowych i nie potrzebują, jak rozwiązania anhydrytowe, dodatkowej pracy w postaci specjalistycznego gruntu przed przyklejaniem płytek ceramicznych – twierdzi Krzysztof Burza, kierownik produktu posadzki Weber.

Właściwości jastrychów: miejsce układania

Pomieszczenia w domu czy mieszkaniu dzielą się na strefy suche i mokre, na przykład kuchnia, łazienka czy garaż należą do pomieszczeń wilgotnych. Jastrych anhydrytowy łatwo się układa (dobra rozlewność) i dobrze przewodzą ciepło, co sprawia, że nadają się do ogrzewania podłogowego, ale sprawdzają się jedynie w pomieszczeniach suchych. Anhydryt jest nieodporny na wodę i w stanie mokrym traci swoją wytrzymałość. Natomiast tradycyjne jastrychy cementowe o konsystencji półsuchej lub gęstoplastycznej nadają się do wszystkich pomieszczeń, ale ich aplikacja trwa dłużej i trudniej je dobrze ułożyć i zagęścić wokół rurek ogrzewania podłogowego.

„Na rynku dostępne są także rozwiązania, które można zastosować w każdym pomieszczeniu, a jednocześnie mają dobrą przewodniość ciepła, co ma znaczenie np. przy ogrzewaniu podłogowych. Płynny jastrych cementowy sprawdza się nie tylko do wyrównania podłoża czy na warstwie oddzielającej od podłoża np. na folii, ale także na izolacjach termicznych i akustycznych” – mówi Krzysztof Burza, kierownik produktu posadzki Weber.

Czytaj również: Montaż cokołów podłogowych krok po kroku

Właściwości jastrychów: uniwersalność zastosowań

Rodzaj i typ podłoża oraz obciążenia mają wpływ na grubość zastosowanej warstwy. Im większa rozpiętość możliwej grubości układania danego rodzaju jastrychu, tym większa uniwersalność jego zastosowań.

„Czasem inwestorzy chcą zastosować rozwiązania cienkowarstwowe, na przykład, aby wyrównać poziom posadzki w jednym pomieszczeniu do tego w pozostałych pomieszczeniach lub zrównać poziom różnego rodzaju warstw nawierzchniowych, np. parkietu i płytek ceramicznych. Tradycyjne jastrychy cementowe są grubowarstwowe, a klasyczne cienkowarstwowe podkłady podłogowe należą do innej półki cenowej – dla porównania płynny jastrych cementowy związany z betonowym podłożem można ułożyć już od 15 mm przy zachowaniu bardzo dobrych parametrów wytrzymałościowych” – wyjaśnia Waldemar Król, regionalny menadżer sprzedaży inwestycyjnej Weber. – Płynny jastrych cementowy znajduje zastosowanie zarówno jako 15-milimetrowy podkład związany z podłożem w łazience o powierzchni 5 m2, jak i o odpowiednio dobranej grubości i dozbrojony siatką lub włóknem sprawdza się na powierzchni 5 000 m2 – dodaje.

Wybór jastrychu

Najważniejsze aspekty dotyczące produktów podłogowych i posadzek, to ich jakość, czyli możliwość dłuższej eksploatacji podłogi bez uszkodzeń oraz szybki i sprawny przebieg prac.

„Znaczenie ma miejsce prowadzonych prac, czy plac budowy czy mieszkanie, którego powierzchnia jest naturalnie ograniczona. Przeznaczenie pomieszczeń również determinuje zastosowanie jastrychu np. w pomieszczeniach mokrych układamy wyrób odporny na wilgoć – podsumowuje Krzysztof Burza, kierownik produktu posadzki Weber.

To tylko niektóre z wielu aspektów dotyczących jastrychów. Dlatego przed podjęciem decyzji warto porozmawiać z ekspertem technicznym producenta, doradcą handlowym lub wykonawcą. Porada fachowca powiązana z naszymi indywidualnymi oczekiwaniami pozwoli wybrać odpowiedni rodzaj jastrychu.

Czytaj również: Jak wybrać podłogę idealną?