Równoważenie hydrauliczne i regulacja przepływu - system grzejnikowy

Znajomi niemile widziani – podstawowe problemy eksploatacyjne instalacji HVAC

Fachowcy wiedzą doskonale, że prawidłowe funkcjonowanie instalacji HVAC często wiąże się z całym szeregiem wyzwań. Do najpoważniejszych niedogodności należy przegrzewanie się jednych oraz nadmierne wychłodzenie innych pomieszczeń, a także występowanie w nich dużych wahań temperatury. Użytkownicy skarżą się też często na zbyt długi okres oczekiwania na wymaganą temperaturę w pomieszczeniu po porannym rozruchu instalacji. Podstawową przyczyną wspomnianych problemów jest niewłaściwa dystrybucja przepływów w budynku, prowadząca do nadmiernego zwiększenia zużycia energii przez system grzewczy, w tym kosztów pompowania. W takiej sytuacji zapewnienie żądanej temperatury staje się niemożliwe. Dlatego tak ważne jest przeprowadzenie procedury równoważenia hydraulicznego – czynność ta pozwala wyeliminować powstawanie niepożądanych nadprzepływów i podprzepływów. Dzięki temu uzyskany zostaje prawidłowy rozkład czynnika w instalacji, co minimalizuje koszty i straty energetyczne.

Równoważenie hydrauliczne – dlaczego jest tak ważne?

Równoważenie hydrauliczne polega na dopasowaniu przepływów rzeczywistych do warunków projektowych, pomaga przy rozwiązywaniu problemów w instalacji – poprzez szeroko pojętą diagnostykę. Specjalistów często nurtuje to, czy przeprowadzenie pomiarów na potrzeby równoważenia hydraulicznego jest w ogóle potrzebne. Za koniecznością ich dokonania przemawia jednak szereg argumentów. Część z nich wynika z samej specyfiki wdrażania rozwiązań HVAC. Pewnych elementów systemu nie da się bowiem dobrać na etapie projektowania z uwagi choćby na najemcę, który w zależności od potrzeb dopiero na etapie aranżacji decyduje jakie odbiorniki końcowe będą zamontowane i jaki standard regulacji ma być zapewniony. Aby układ mógł funkcjonować prawidłowo, przepływy rzeczywiste należy dostosować do warunków obliczeniowych. Wówczas koniecznością staje się weryfikacja przyjętych wcześniej założeń, którą umożliwiają pomiary w ramach równoważenia hydraulicznego. Przedstawiana procedura pełni również funkcję diagnostyczną, która umożliwia zlokalizowanie groźnych usterek zanim budynek zostanie przekazany do użytkowania. Wreszcie bez pomiarów nie da się osiągnąć dwóch podstawowych czynników zapewniających wydajne użytkowanie instalacji – właściwej dystrybucji przepływów w budynku oraz ustawienia punktu pracy pomp obiegowych – czyli dopasowania punktu pracy pompy do charakterystyki instalacji.

Solidny strażnik przepływu – dobieramy zawór równoważący

Przeprowadzenie skutecznych pomiarów nie może się odbyć bez udziału odpowiedniego sprzętu – w tym przypadku mowa m.in. o odpowiednim zaworze równoważącym z możliwością pomiaru parametrów (przepływ, spadek ciśnienia, temperatura) oraz komputerowemu miernikowi przepływu TA SCOPE. Jego wybór powinien być szczególnie przemyślany – prawidłowo dobrany zawór, o nastawialnym współczynniku kvs - pozwala bowiem osiągnąć wymaganą wartość przepływu w poszczególnych obwodach, co decyduje o poziomie komfortu w pomieszczeniach. Zawór równoważący powinien posiadać kilka niezbędnych elementów. Pierwszym z nich jest pokrętło z cyfrową skalą – gwarant dokładnego ustawienia nastawy i zrównoważenia całej instalacji. Ponadto sprzęt powinien być wyposażony w łatwo dostępną funkcję pełnego odcięcia oraz blokadę nastawy. Na pokrętle powinna znajdować się informacja o średnicy i typie zaworu – tłumaczy Tadeusz Bednarek, ekspert firmy IMI Hydronic Engineering. – Ważnym elementem wyposażenia są także samouszczelniające kroćce pomiarowe. Typowym przedstawicielem zaworów równoważących IMI są gwintowane zawory STAD czy kołnierzowe STAF. Dzięki nim mierzenie takich parametrów, jak spadek ciśnienia, przepływ, temperatura, moc czy ciśnienie dyspozycyjne, staje się szybkie i dokładne. Oprócz tego zawór powinna wyróżniać trwałość, odporność na korozję czy odcynkowanie, co gwarantuje długotrwałą i niezmienną pracę.– dodaje Tadeusz Bednarek.