Rynek transakcji CEE

Skanska coraz mocniejszym graczem na rynku transakcyjnym CEE

Firma coraz mocniej rozwija ofertę inwestycyjną w regionie. W 2015 roku w portfolio Skanska w Europie Środkowo-Wschodniej (CEE)^[1] znajdzie się kolejne sześć budynków.

Rok 2014 to czas sukcesów transakcyjnych Skanska już nie tylko na najsilniejszych rynkach świata, ale także w takich miastach jak Bukareszt, Budapeszt, Wrocław czy Łódź. Skanska CDE, działająca w Europie Środkowo-Wschodniej, osiągnęła rekordową liczbę dziewięciu sprzedanych budynków biurowych. W 2015 roku spółka stawia na dalszy rozwój oferty dla inwestorów i planuje kolejne projekty. Szwedzki deweloper widzi olbrzymi potencjał w miastach, które nie figurują w topowych rankingach ze względu na małe wolumeny transakcji, ale które zapewniają doskonałe warunki dla pojedynczych perełek inwestycyjnych.

„Jeszcze kilka lat temu zaczynaliśmy od pojedynczego budynku biurowego. W 2014 roku liczba sprzedanych inwestycji w CEE wyniosła ponad 50% wszystkich tego typu transakcji Skanska w skali globalnej. Widzimy olbrzymi potencjał dalszego wzrostu w takich krajach jak Czechy, Rumunia, Węgry i oczywiście Polska”, mówi Nicklas Lindberg, prezes Skanska Commercial Development Europe (CDE), spółki biurowej Skanska działającej w Europie Środkowo-Wschodniej. W Polsce Skanska obecna jest nie tylko w Warszawie, ale jako pierwsza rozpoczęła inwestycje na szeroką skalę w największych miastach regionalnych. „Pod wieloma względami jesteśmy pionierem w zakresie inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej. Jako pierwsi wprowadziliśmy w tym regionie zielone budynki oraz przyczyniliśmy się do ugrunotwania lokalnych rynków transakcyjnych, takich jak Łódź i Budapeszt. Odgrywamy też wiodącą rolę w realizacji budynków przede wszystkim z myślą o potrzebach ludzi”, komentuje Nicklas Lindberg.

W 2014 roku firma sprzedała dziewięć budynków zlokalizowanych w siedmiu kompleksach biurowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Łączna wartość transakcji wyniosła ponad 330 milionów euro. To był najlepszy rok w historii dla Skanska CDE w zakresie transakcji inwestycyjnych. Budynki zostały zakupione m.in. przez fundusze z Wielkiej Brytanii, USA, Niemiec i Austrii, a także przez lokalne instytucje finansowe (polskie, czeskie i węgierskie). Ofertą Sanska interesowały się również fundusze z innych krajów.

Czytaj również: Atrakcyjne inwestycje na rynku budowlanym

W 2015 roku Skanska CDE nie zwolni tempa. W portfolio sprzedażowym spółki znajdzie się pięć kompleksów biurowych w Pradze, Bukareszcie, Krakowie, Poznaniu i Katowicach. „W 2015 będziemy umacniać relacje z instytucjami finansowymi z Europy i USA, ale także z Bliskiego Wschodu i Azji. Nie zapominamy jednak o rodzimych funduszach, które stają się coraz bardziej aktywne w Europie Środkowo-Wschodniej”, mówi Adrian Karczewicz, dyrektor ds. transakcji Skanska CDE.

Rozwój Skanska CDE jako lidera w regionie nabiera tempa, ponieważ firma stale poszukuje sposobów, aby wzbogacać swoją ofertę transakcyjną w kluczowych miastach na wschodzie Unii Europejskiej. Spółka może pochawalić się najlepszą znajomością rynków lokalnych wśród deweloperów biurowych działających w Europie Środkowo-Wschodniej. „Nieustannie analizujemy rynki, na których działamy. Na świecie mało kto wie np., że według prestiżowego rankingu Top 100 Outsourcing Destinations opublikowanego przez Tholons, Kraków jest najlepszym miejscem do lokowania centrów usług w Europie. Łódź natomiast, leżąca na skrzyżowaniu europejskich linii autostrad, ma więcej mieszkańców niż Hanower czy Manchester. Budapeszt z kolei został ogłoszony najatrakcyjniejszym miastem dla inwestycji kapitałowych w Europie Wschodniej w latach 2014-2015 według rankingu fDi Magazine, publikacji Financial Times Group. Są to lokalizacje, w których jesteśmy obecni, dynamicznie się rozwijamy i aktywnie poszukujemy miejsc pod inwestycje. Nie są to jednorazowe działania, ponieważ obserwujemy na tych rynkach rosnące, długoterminowe zapotrzebowanie na nowoczesną, zieloną powierzchnię biurową. Tego typu projekty są głęboko zakorzenione w DNA Skanska i mamy duże doświadczenie w ich realizacji”, komentuje Adrian Karczewicz.

Czytaj również: Nowe życie Starej Kopalni w Wałbrzychu

W ramach oferty Workplaces by Skanska firma dostarcza rozwiązania służące rzeczywstym potrzebom pracowników, zwiększając tym samym ich motywację i produktywność. W rezultacie usatysfakcjonowani pracodawcy skłonni są do podpisywania dłuższych umów leasingowych. To ważny atut dla inwestorów. Kolejnym jest elastyczna przestrzeń biurowa, która może być dopasowywana do potrzeb najemców w perspektywie wielu lat. Nie mniej ważne dla inwestorów jest zapewnienie wysokiej jakości budynków, utrzymujących wartość w czasie i budowanych zgodnie z przyszłościowymi trendami. Ceryfikaty środowiskowe LEED na złotym i platynowym poziome gwarantują jakość i zielony charakter obiektów „Skanska bardzo starannie przygotowuje się do sprzedaży inwestycji, co oznacza, że wszystko, już począwszy od nabycia działki, powinno być dobrze zaplanowane, dostarczone i sprawdzone w najdrobniejszych szczegółach. Standardowo Skanska prowadzi proces pre-due diligence, w którym firma dokonuje wnikliwej oceny budynku, jego przygotowania oraz kompletności dokumentacji. To my wskazujemy, na jakich elementach powinien skupić się klient, jakie przeszkody może napotkać i jak sobie z nimi radzić. To naprawdę wyróżnia Skanska na rynku”, podkreśla Adrian Karczewicz.

Z raportu Cushman & Wakefield^[2] wynika, że Europa Środkowo-Wschodnia będzie przyciągać coraz większą liczbę inwestorów. Instytucje finansowe poszukujące produktów na rynkach zachodnich coraz częściej zwracają uwagę na kurczące się tam możliwości realizacji zysków i dostrzegają rosnącą atrakcyjność CEE, napędzaną przez najszybciej rosnące gospodarki europejskie. „Budynki biurowe w takich krajach jak Polska są często tak samo atrakcyjne dla inwestorów pod względem jakości i stabilności najmu oraz bezpieczeństwa jak produkty w miastach zachodnich. Tymczasem zwrot z inwestycji może być dużo większy. Dla przykładu, w miastach regionalnych powyżej 500 tys. mieszkańców w Polsce stopy kapitalizacji (tzw. yieldy) dla najlepszych budynków biurowych osiągają wartość od ok. 6,5 do 7,5%. W Niemczech jest to średnio 4-5%", mówi Adrian Karczewicz.

Wiele globalnych instytucji finansowych nie inwestowało w Europie Środkowo-Wschodniej z powodu nieznajomości lokalnego rynku i poszukiwania innych możliwości w krajach zachodnich. Obecnie może się to zmienić. Jak wskazuje Colliers pokaźny ogólny wolumen transakcji w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej w 2014 r., powinien cieszyć inwestorów, którzy będą szukać możliwości inwestowania w całym regionie w 2015 r. Najnowsze dane CBRE wskazują, że wartość transakcji na rynku inwestycji w nieruchomości komercyjne w Europie Środkowo-Wschodniej (wyłączając Rosję) w 2014 roku wzrosła o 28% w stosunku do roku poprzedniego. Ten trend jest wspierany przez intensywny wzrost sektora usług dla biznesu.

“W Polsce w zagranicznych centrach usług jest obecnie zatrudnionych ponad 130 tys. osób, a do końca 2015 roku przewiduje się wzrost tej liczby do 160 tys. Centra outsourcingowe generują długoterminowy popyt na nowoczesne budynki biurowe, co jest dobrą informacją dla inwestorów”, tłumaczy Jacek Levernes, prezes ABSL, organizacji reprezentującej sektor usług dla biznesu w Europie Środkowo-Wschodniej.

W ostatnich latach firmy z tej branży wynajęły 70% powierzchni biurowej oddanej do użytku w Polsce przez Skanska. Według JLL w 2014 roku centra usług z zagranicznym kapitałem podpisały umowy najmu odpowiadające 60% popytu zarejestrowanego poza stolicą. Duże powierzchnie najmu oraz długoterminowe umowy sprawiają, że te szybko rozwijające się firmy są coraz bardziej doceniane przez inwestorów na rynku.