Szklarnia w ogrodzie: przeczytaj, zanim kupisz!

Klimat panujący wewnątrz szklarni: podniesiona temperatura, zwiększona wilgotność i maksymalne nasłonecznienie to warunki, w których rośliny rosną zdecydowanie szybciej niż wtedy, gdy zostawimy je bezpośrednio na gruncie. Jest to szczególnie widoczne w Polsce, na terenie której panuje klimat niesprzyjający dorodnym uprawom gruntowym roślin wywodzących się pierwotnie z południowych części kontynentu lub z południowych rejonów Świata. Rośliny takie jak pomidory, papryka, czy popularne zioła (bazylia, oregano) pozostawione na parapecie lub na ogródkowej grządce najczęściej nie będą tak wielkie, smaczne i nasycone substancjami odżywczymi, jak wtedy, gdy zdecydujemy się na uprawianie ich w szklarni.

Problemem jest nie tylko stosunkowo niska średnia dobowa temperatura, ale także krótki okres wegetacyjny. Tymczasem, odpowiednio dobrana szklarnia może zdziałać cuda. Nawet nieogrzewana szklarnia pozwala na rozpoczęcie upraw już w lutym, a ostatnie plony zbierać wówczas, gdy gruntowe uprawy już dawno przymarzają, czyli w październiku, a nawet w listopadzie. Rośliny dojrzewają szybciej i w większych ilościach niż na tradycyjnych grządkach. Poza tym, uprawianie roślin w doniczkach na regałach umiejscowionych w szklarniach powoduje, że łatwiej jest je nawozić, łatwiej odżywiać, dawkować wszystkie substancje odżywcze, które zwykle chcemy im dodatkowo dostarczać. Poza tym, rośliny oddzielone od bezpośredniego dostępu do gleby zdecydowanie rzadziej padają ofiarami ataków grzybów, bakterii i chorób, przenoszonych przez zwierzęta bytujące w glebie.

Czytaj również: Jak dobrze zaaranżować przestrzeń wokół domu?

^{Szklarnia ogrodowa nie musi być dodatkowo ogrzewana, aby mogła służyć od wczesnych miesięcy wiosennych (a nawet od lutego!) do późnej jesieni.} 

 ^{Na zdjęciu: wyposażona w stalowy stelaż szklarnia poliwęglanowa Fot. Ogrodosfera.pl}

Jaki rozmiar szklarni jest odpowiedni?

Odpowiednio dobrana szklarnia to taka, która pozwala na wyhodowanie wszystkich potrzebnych roślin. Powierzchnię użytkową można zwiększać stosując specjalne regały i zawieszane półki, na których ustawia się dodatkowe rośliny w doniczkach. Dodatkowo, warto korzystać z haczyków, dzięki którym można przyczepiać najdłuższe pędy roślin do konstrukcji dachu.
 
W sklepach znajdziemy szklarnie o najróżniejszej wielkości: najmniejsze z nich, które jednocześnie zachowują swoją funkcjonalność, mają ok. 4 m². Największe są nawet cztery razy większe. Pamiętajmy, że im większa szklarnia, tym trudniej jest zachować w niej wysoką temperaturę, szczególnie w czasie wczesnowiosennych lub jesiennych dni. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy nie mamy możliwości ustawienia szklarni w maksymalnie nasłonecznionym miejscu.

^{Najmniejsze szklarnie, które jednocześnie pozostają funkcjonalne, mają ok. 5 m².} 

 ^{Fot. Szklarnia aluminiowa, ze szklanym wypełnieniem. Źródło: Ogrodosfera}

Gdzie ustawić szklarnię?

Szklarnia powinna stanąć w ustronnym miejscu, pozostającym poza głównym szlakiem komunikacyjnym w ogrodzie. Jednocześnie, musi być to miejsce o wyrównanej powierzchni, bez żadnych spadków i pagórków. Aby zmaksymalizować działanie słońca, należy ustawić szklarnię tak, aby jej dłuższe ściany były wystawione na stronę południową i północną. Należy unikać stawiania szklarni w okolicach większych drzew: niepotrzebnie zacienią dostęp do słońca, a w czasie wichury będą stanowiły zagrożenie dla konstrukcji. Najlepszym miejscem jest plac zlokalizowany między budynkami (z których jednocześnie nie pada cień). Wbrew pozorom, ustawianie szklarni na niczym nieosłoniętym wzniesieniu może przynieść nam więcej szkody niż pożytku.

^{Wysoki płot z żywych roślin może być świetną ochroną przed wiatrem, ale z drugiej strony może też rzucać zbyt duży cień.}

^{Na zdjęciu: szklarnia z metalową konstrukcją i panelami poliwęglanowymi. Fot. sklep Ogrodosfera.pl}

Utrzymywanie temperatury wewnątrz szklarni

Kupując szklarnię, koniecznie zadbajmy o to, aby była wyposażona w okna lub wywietrzniki. W czasie lata, gdy temperatura w Polsce oscyluje między 25 a 35 stopniami Celsjusza, temperatura wewnątrz szklarni może sięgać nawet 50 stopni. Oznacza to nie tylko zahamowanie wzrostu i rozwoju roślin, ale też dochodzi do zwiększania się różnic między wysokością temperatury panującej wewnątrz szklarni w dzień, a wysokością tego wskaźnika w nocy. Duże amplitudy temperatury doprowadzają do nieefektywnego gospodarowania wodą wewnątrz szklarni, co skutkuje nierzadko pękaniem skórki pomidorów lub uszkodzeniem łodyżek kopru. 
Zagrożeniem może być też nadmierne nasłonecznienie. Zbyt intensywna dawka światła może spowodować przepalenie się liści i zniszczenie owoców. Aby tego uniknąć, podczas szczególnie upalnych dni należy zainstalować na ścianach szklarni siatkę zacieniającą lub żaluzje. Pomocne jest też pomalowanie ścian szklarni sproszkowanym wapnem. W sklepach dostępne są także specjalne farby, którymi można pokryć zewnętrzne ścianki.

^{W czasie szczególnie słonecznych dni należy zacienić ścianki szklarni,}

^{aby ochronić rośliny przed poparzeniami. Fot. Ogrodosfera}

W czasie chłodniejszych i pochmurnych dni natomiast bardzo ważne jest zadbanie o to, aby rośliny znajdujące się w szklarni nie miały utrudnionego dostępu do światła przez zanieczyszczone szyby. Dodatkowo, jesienią i wiosną przydatne będzie ocieplenie szklarni: wyizolowanie drzwi i okien specjalnymi foliami lub uszczelkami gumowymi, tudzież pianką. Ważne jest też zadbanie o dokonanie wszelkich napraw przed zimą. Pęknięte szyby (lub popękane płyty poliwęglanowe), lub obniżone drzwi mogą w zimie doprowadzić do wielu szkód. 

Jaka szklarnia jest najlepsza?

Gotowe szklarnie dostępne w sklepach to lekkie konstrukcje stelażowe, dostępne w najróżniejszych rozmiarach. Najczęściej możemy wybierać spośród stelaży drewnianych, stalowych, aluminiowych oraz z tworzywa sztucznego. Wypełnienie to nie tylko szkło, ale również nowoczesny nietłukący się, przezroczysty poliwęglan. Jakie są wady i zalety poszczególnych rozwiązań? Wszystko zależy od naszych potrzeb. Dokonując wyboru, należy uwzględnić takie parametry jak przepuszczalność światła, wytrzymałość materiału, a także estetykę i wagę oraz izolacyjność. Aluminium i drewno są na pewno lżejsze niż stal, jednak szklarnia nie jest konstrukcją przeznaczoną do częstego przenoszenia, w przeciwieństwie do tuneli foliowych. Dlatego, być może, ważniejsza okaże się zdolność do izolowania ciepła? Zależy to w dużej mierze od tego, jakie rośliny zamierzamy hodować w środku. Wytrzymałość materiału: zarówno konstrukcyjnego, jak i pokryciowego, będzie wpływała na to, jakiego rodzaju fundamenty będziemy musieli zastosować. Poliwęglan i drewno wymagają solidnej podstawy. Tego problemu zwykle nie ma, gdy decydujemy się na szklarnię metalową. Szkło, mimo że znajduje wielu zwolenników kierujących się sentymentem, jest stosunkowo ciężkie i nie stanowi tak skutecznej zapory dla szkodliwych fal długich, pochodzących od słońca, tak jak poliwęglan. 

^{Na zdjęciu: szklarnia przyścienna, z poliwęglanowymi panelami i aluminiowym stelażem. Fot. Ogrodosfera.pl}

Współcześnie szklarnie ze szkła nie przypominają już niczym tego, co znaliśmy jeszcze sprzed dwudziestu lat: tłukące się szkło, pękająca konstrukcja i groźba zawalenia się konstrukcji pod naporem śniegu. To wszystko może nas spotkać, gdy mamy do czynienia ze szklarniami samodzielnie składanymi z odpadków szkła lub w przypadku, gdy w ogrodzie mamy naprawdę stary model. Nowoczesne szklarnie ze szkła, ze stalową, aluminiową lub drewnianą konstrukcją to szklarnie estetyczne, o bardzo dobrym wyprofilowaniu i doskonałej izolacji. Najciekawsze modele wyposażone są w przesuwane drzwi, dzięki którym eliminujemy problem trzaskających i roztłukujących się przy wietrze drzwi. Okna, które wbudowuje się w takie szklarnie, są uchylane w automatyczny sposób, dzięki czemu tutaj również ryzyko stłuczenia szybek jest ograniczone.
Alternatywą dla szkła są panele poliwęglanowe, o dowolnym stopniu transparentności. Ogromną zaletą tego typu szklarni jest łatwość montażu, jaką zapewniają czołowi producenci tego typu szklarni - panele są wsuwane w konstrukcję i zatrzaskiwane specjalnie przygotowanymi zatrzaskami. 

Czytaj również: Jak zbudować budkę dla ptaków?

^{Na zdjęciu: szklarnia ogrodowa z drewnianym stelażem}

Podsumowanie

Szklarnia to doskonały sposób na uzyskiwanie zdrowych, dorodnych plonów. Aby jednak dobrze spełniała swoje funkcje, konieczne jest wybranie odpowiedniego jej modelu, wielkości oraz dobór optymalnych akcesoriów dodatkowych. Koniecznie też trzeba zadbać o to, aby szklarnia stanęła w najlepszym miejscu naszej posesji. Gdy znajdzie się już w naszym domowym ogródku, najczęściej sprawi, że okolica zacznie wyglądać zdecydowanie ciekawiej. Mimo że jest droższa od tuneli foliowych, to jednak koszty eksploatacji szklarni, niezależnie od materiału, z którego została zrobiona, są niższe. Warto postawić na szklarnie!

Na koniec, aby zobaczyć jak przebiega montaż szklarni, zapraszamy do zapoznania się z filmem: