Wymieniamy dach - jak bezpiecznie usunąć toksyczny eternit?

Dlaczego azbest jest groźny dla zdrowia?

Chociaż świadomość ekologiczna jest coraz większa, to jednak wciąż wiele osób nie do końca zdaje sobie sprawę ze szkodliwości azbestu i jego negatywnego wpływu na zdrowie. Największe zagrożenie stanowią jego włókna, które są praktycznie niewidoczne dla ludzkiego oka i niezniszczalne. Wdychane z powietrzem głęboko do płuc stanowią ryzyko poważnych chorób układu oddechowego (m.in. zwłóknienie płuc, czyli azbestozę, choroby nowotworowe). Mogą też przyczyniać się do rozwoju nowotworów innych narządów. Każda stara płyta eternitowa zawiera od 11 do 13% rakotwórczego azbestu. Takie płyty są szkodliwie, nawet leżąc na dachu – opady wymywają z nich spoiwo cementowe, odsłaniając wiązki włókien azbestu, które rozszczepiają się i uwalniają do środowiska. A im starsze i bardziej zniszczone jest pokrycie, tym więcej włókien się ulatnia. Problem jest na tyle poważny, że od 1998 roku produkcja, import i stosowanie wyrobów z azbestem jest w Polsce zakazane. Pamiętajmy, że azbest staje się wyjątkowo niebezpieczny dla zdrowia podczas usuwania go z dachu, rakotwórczy pył sypie się zwłaszcza w trakcie cięcia i przełamywania płyt azbestowych. Dlatego nie podejmujmy się usuwania go na własną rękę.

Nie usuwaj azbestu samodzielnie – wynajmij fachowców

Jeśli na terenie naszego obiektu znajdują się wyroby azbestowe, pod żadnym pozorem nie usuwajmy ich sami. Grożą za to nie tylko konsekwencje zdrowotne, ale także wysokie kary.

Czytaj również: Czy konstrukcja dachu ma znaczenie w wyborze jego pokrycia?

– Ze względu na wysokie koszty wiele osób podejmuje ryzyko i decyduje się na samodzielne usuwanie eternitu. Od takiego pomysłu skutecznie powinny nas odstraszyć sankcje prawne: za niedopełnienie obowiązku inwentaryzacji wyrobów azbestowych grozi kara do 20 tysięcy złotych, a za nieprawidłowe składowanie grzywna od 5 do nawet 20 tysięcy złotych – przestrzega Antoni Luberda, ekspert firmy Balchotrapez, producenta pokryć dachowych z blachy. Zgodnie z przepisami konieczne jest zwrócenie się do specjalistycznej firmy wykonawczej, która posiada uprawnienia, odpowiedni sprzęt i przeszkolonych pracowników oraz zatwierdzony przez starostę program gospodarowania odpadami niebezpiecznymi. Fachowcy powinni mieć również stosowane zezwolenie do wywozu azbestu i zapewnić jego transport. Kontakt do upoważnionych firm uzyskamy w urzędzie gminy oraz w Bazie Azbestowej, prowadzonej pod egidą Ministerstwa Gospodarki (www.bazaazbestowa.gov.pl). Kiedy już wybierzemy wykonawcę, pamiętajmy aby zawrzeć z nim pisemną umowę i upewnić się, że po wykonaniu prac otrzymamy odpowiednie dokumenty (oświadczenie wykonawcy o prawidłowości wykonania prac oraz karty ewidencji i przekazania odpadów na certyfikowane składowisko). To bardzo ważne, ponieważ bez takiej dokumentacji nasz azbest nie zostanie wykreślony z ewidencji, a gmina nie przyzna dofinansowania.

Jak i gdzie uzyskać dofinansowanie?

Pozbycie się szkodliwego azbestowego pokrycia jest dość kosztowne. Jednak dzięki programom prowadzonym przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej można uzyskać dofinansowanie sięgające nawet 100 proc. kosztów inwestycji (demontaż pokrycia dachowego, wywóz i utylizacja eternitu). Jak to zrobić? – Pierwszy krok to zgłoszenie się do gminy i sprawdzenie, czy ma ona już gotowy plan usuwania azbestu, a w przygotowanej inwentaryzacji znajduje się dach z eternitu, który chcemy usunąć. Jeśli naszego dachu nie ma na liście inwentaryzacyjnej, wówczas należy złożyć wniosek w gminie o jego uwzględnienie w programie – wyjaśnia Antoni Luberda, ekspert firmy Blachotrapez.

Obowiązkowe formalności

Jeśli chcemy usunąć wyroby zawierające azbest, musimy to zgłosić do starostwa powiatowego, do wydziału architektoniczno-budowlanego. Jesteśmy zobligowani zrobić to w terminie 30 dni przed rozpoczęciem prac. Ponadto o zamiarze wymiany pokrycia z płyt azbestowo-cementowych należy powiadomić właściwy organ nadzoru budowlanego, właściwy okręgowemu inspektorowi pracy oraz właściwy państwowemu inspektorowi sanitarnemu co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac. W tym celu konieczne jest wypełnienie odpowiedniego formularza, w którym podaje się adres, rodzaj odpadów, ich powierzchnię i masę, liczbę pracowników, a także termin rozpoczęcia i zakończenia prac. Oprócz tego trzeba załączyć kopię aktualnej oceny stanu wyrobów zawierających azbest (wykonywaną przez właściciela według odpowiedniej instrukcji i formularza). Takie prace możemy zgłosić osobiście lub zlecić firmie, która będzie demontować i utylizować pokrycie z azbestem. W przypadku, kiedy warunki prowadzenia robót mają się zmienić, jesteśmy zobligowani do przedłożenia nowego zgłoszenia. Po zakończeniu zadania firma wystawia fakturę i protokół poświadczający prawidłowe wykonanie prac, a także wydaje kartę ewidencji i przekazania odpadów na certyfikowane składowisko. Taką dokumentację właściciel musi przechowywać przez co najmniej 5 lat.

Czytaj również: Dobry fachowiec - 3 kroki jak znaleźć profesjonalnego dekarza?

Lekka blachodachówka – nowe pokrycie na starą więźbę

Po wypełnieniu wszystkich gminnych wytycznych i likwidacji azbestu, czas na zamontowanie nowego porycia. – Weźmy pod uwagę, że dofinansowanie najczęściej obejmują koszt usunięcia azbestu. Natomiast nowe pokrycie i jego montaż musimy już opłacić sami, dlatego warto wybrać takie, które jest najbardziej ekonomiczne. Ważne również, żeby materiał pokryciowy był lekki i nie obciążył nadwyrężonej upływem czasu więźby dachowej (stan więźby należy sprawdzić przed wymianą pokrycia). Te kryteria spełnia blachodachówka, która jest bardzo dobrym wyborem również z kilku innych powodów. Oprócz oczywistych korzyści finansowych – wykonanie dachu będzie znacznie tańsze niż przy zastosowaniu dachówki ceramicznej lub betonowej, zyskujemy również dach, którego trwałość jest potwierdzona nawet 40 letnią gwarancją. Ponadto dzięki bogatej gamie dostępnych barw oraz kształtów, można dopasować dach do stylu i kolorystyki domu oraz otoczenia. Dzięki prostym w obróbce arkuszom możliwe jest także precyzyjne docięcie ich do kształtu połaci, co pozwala zminimalizować ilość odpadów i dostosować pokrycie na wymiar dachu – radzi Antoni Luberda ekspert firmy Balchotrapez, producenta pokryć dachowych z blachy.