Zimowe przycinanie drzew i krzewów - które gatunki można?

Co zimą można przycinać w ogrodzie?

Jeszcze w lutym można przycinać te gatunki krzewów i drzew, które nadal trwają w okresie spoczynku co znaczy, że ich soki jeszcze nie zostały pobudzone do krążenia. „Celem tak zwanego zimowego cięcia jest odpowiednie przygotowanie roślin do nowego cyklu wegetacyjnego - pobudzenie do bardziej dynamicznego wzrostu nowych i zdrowych pędów a także usunięcie chorych i martwych gałązek. Rośliny potrafią być wdzięczne za dobrą opiekę i prawidłową pielęgnację, czego efekty zobaczymy w kolejnych miesiącach.” – mówi Lidia Tokarska, architekt krajobrazu, inspektor nadzoru terenów zieleni i ekspert Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Twórców Ogrodów, prowadząca firmę wykonawczą Zielony Salon.

W lutym możemy przycinać drzewa iglaste czyli sosny, świerki i modrzewia, ponieważ żywica jest nadal w stanie zastygłym. W tym okresie przycina się także buk pospolity. Warto natomiast bacznie obserwować drzewa liściaste jak klony, kasztanowce, brzozy, wiązy czy orzechy włoskie, gdyż ich soki zaczynają żwawiej krążyć pod koniec zimy i skutkiem przycinania będzie osłabienie lub wręcz choroba drzewa. „W przypadku brzóz i klonów, zwlekanie z przycinaniem do chwili wznowienia krążenia soków, wywoła efekt zwany przez ogrodników ‘płaczem’. Wczesną wiosną w wyniku parcia korzeniowego transportowana jest woda z solami mineralnymi do korony drzew. W przypadku świeżych ran, zamiast odżywiać koronę, sączy się po konarach. To bardzo osłabia rośliny.” – dodaje Lidia Tokarska.

Drzewka owocowe powinny być przycinane i prześwietlane każdego roku. Celowe jest wstrzymanie się od cięć przy bardzo niskich temperaturach ujemnych. Po usunięciu zniekształconych, chorych gałązek oraz tzw. wilków, drzewo uraczy nas dorodniejszymi owocami.

Wygodnym do przycinania gałęzi o średnicy do 15 cm urządzeniem jest podkrzesywarka z wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool, która pełni funkcję pilarki na wysięgniku. Jej dwustronne ostrze długości 28 cm służy do sezonowego prześwietlania drzew i przycinania gałęzi. Podkrzesywarka jest sprawnie łączona z jednostką napędową Honda UMC435 lub UMC425 wyposażoną w przyjazny dla środowiska oraz operatora 4-suwowy silnik o mocy 1 lub 1,3 kM, który także wyróżnia się niezawodnością, niskim poziomem zużycia paliwa i ledwo wyczuwalnym poziomem wibracji.

Czytaj również: Kalendarz ogrodowy - jakie prace wykonujemy w każdym miesiącu

Zasięg narzędzia, zwiększony za pomocą przedłużek (50 i 100 cm), umożliwia wygodny dostęp do wyższych stref drzew bez potrzeby sięgania po drabinkę. Honda Versatool  - lekkie i doskonale wyważone narzędzie - może być konfigurowane pod kątem konkretnych prac i czynności. To nowoczesne rozwiązanie jest atrakcyjne dla właścicieli ogrodów różnych formatów, którzy potrzebują od zaraz kompleksowych urządzeń lub tych, którzy konfigurują zestaw stopniowo. Pełny zestaw składa się z jednostki napędowej, 2 przedłużek (krótkiej i długiej), podkrzesywarki, wykaszarki, 2 modeli nożyc (krótkich i długich), glebogryzarki, krawędziarki i dmuchawy.

Gałęzie drzew powinno się przycinać za zgrubieniem u nasady pnia. Najbezpieczniejszym dla drzewa jest rozpoczęcie cięcia od dołu i najlepiej etapami. W przypadku grubszych gałęzi nacinamy je najpierw od dołu, a następnie docinamy od góry. Przycinanie tylko od góry spowoduje odłamanie się gałęzi pod własnym ciężarem, czego skutkiem jest większa rana spowodowana dodatkowym uszkodzeniem kory pnia. Prawidłowym zakończeniem procesu przycinania gałęzi jest zabezpieczenie miejsc cięcia zwłaszcza, gdy średnica ich płaszczyzny przekracza 5 cm. Stosując w tym celu specjalne maści i balsamy ogrodnicze, które tworzą cienką błonę przepuszczającą parę wodną, ochronimy roślinę przed wysychaniem oraz chorobami grzybowymi.

Wczesną wiosną, gdy nie ma zagrożenia powrotu mroźnych temperatur, można zadbać o żywopłoty, których nie przycinaliśmy późną jesienią i stworzone z roślin zimozielonych, np. bukszpanu, krzewów ligustru czy roślin iglastych za wyjątkiem modrzewia. Rekomendowaną przez profesjonalistów formą żywopłotów jest trapez z szerszą podstawą zwężającą się ku górze, ponieważ ten kształt zapewnia najbardziej prawidłowe doświetlenie i sprzyja zagęszczaniu się krzewów. Należy jednak zaprzestać cięć w okresie gnieżdżenia się ptaków.

Do formowania i odmładzania żywopłotów można użyć tego samego narzędzia – Honda Versatool. Wystarczy zamienić podkrzesywarkę na nożyce: krótkie lub długie. Nożyce krótkie SSHE SE o dwustronnym ostrzu długości 55 cm sprawdzają się w przycinaniu gałązek o średnicy do 1,5 cm. Regulacja kąta pracy (54°) zapewnia wygodę i łatwość prawidłowego przycinania krzewów. Do przycinania gałązek o większej średnicy – do 2,4 cm służą nożyce długie SSHE LE o dwustronnym ostrzu długości 105 cm z przedłużką. Szeroki zakres rozstawu kąta (90°) pracy zapewnia precyzyjne formowanie wyższych partii krzewów w każdej płaszczyźnie.

„Honda Versatool, to popularne i uniwersalne narzędzie wielofunkcyjne, zostało stworzone z myślą o wygodzie użytkownika, który pielęgnuje swój ogród przez cały rok i wykonuje w nim szereg różnych prac. Dzięki łączeniu różnych elementów roboczych z tą samą jednostką napędową, może kosić, formować żywopłoty, spulchniać glebę, przycinać gałęzie, sprzątać liście. Dodatkowym atutem tego rozwiązania są ergonomiczne uchwyty, niski poziom wibracji silnika zapewniający dłuższą pracę bez oznak zmęczenia i łatwe przechowywanie na małej powierzchni.”- wyjaśnia Mariusz Czarnocki Menedżer Produktu w firmie Aries Power Equipment - Generalnego Dystrybutora Maszyn i Urządzeń HONDA w Polsce.

Inną wygodną opcją formowania żywopłotów i krzewów jest „cicha energia” bez spalin czyli akumulatorowe nożyce Honda HHHE 61 LE. Jest to dwustronne stalowe ostrze 61 cm do przycinania gałązek o średnicy do 22 mm zasilane akumulatorem o napięciu 56V. Dobre wyważone, lekkie i  wyposażone w ergonomiczny uchwyt są łatwe w obsłudze i przycinaniu w każdej płaszczyźnie i pod każdym kątem. Zapewniają pełną swobodę pracy. Bezpieczeństwo pracy zapewnia przycisk hamulca zatrzymujący ostrze natychmiast po wyłączeniu silnika. Akumulator (standardowy lub wzmocniony) jest ładowany ładowarką standardową lub szybką (ładowarka szybka ładuje akumulator standardowy do 25 min., a wzmocniony – do 30 min.). Akumulator jest wymienną jednostką napędową, która zasila także wykaszarkę i dmuchawę.

Czytaj również: Zimą ogród również potrzebuje opieki - jakie prace należy wykonać?

Podczas formowania żywopłotów zawsze trzeba zwracać uwagę na parę istotnych elementów: na sposób prowadzenia nożyc – zawsze od dołu ku górze,  zgodnie z kierunkiem wzrostu gałązek oraz na zachowanie jak najmniejszej powierzchni cięcia.

„W aspekcie techniki cięcia, niezależnie od pory roku, warto zwrócić uwagę na jakość stosowanych narzędzi, ale najważniejszą sprawą jest idealna ostrość i czystość ostrzy,  I tego aspektu nie można bagatelizować, ponieważ tępe narzędzia powodują rozszarpywanie tkanek i zamiast gładkiego cięcia mamy poszarpaną powierzchnię, która ciężko się zabliźnia i stanowi miejsca, przez które z łatwością wnikają choroby i szkodniki. Istotną sprawą jest też czyszczenie i odkażanie narzędzi” – radzi Lidia Tokarska.

Czy pogoda ma znaczenie?

Tak zwane zimowe cięcie wykonuje się w miesiącach zimowych, ale nie każdy dzień sprzyja tej czynności. Najlepiej jest to zrobić w dzień słoneczny, suchy i niezbyt mroźny. Przycinanie drzew i krzewów podczas silnego mrozu nie jest wskazane ze względu na zwiększoną podatność roślin na przemarzanie. Warto więc przeczekać ten okres i wykonać cięcie, gdy temperatura powietrza będzie oscylowała w granicach zera.